"Ermenistan Savaş Suçu İşleyerek Sivilleri Hedef Almıştır"

TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı Hakan Çavuşoğlu ve beraberindeki heyet, Ermenistan tarafından Azerbaycan'ın Gence kentinde vurulan sivil yerleşim alanlarını ziyaret ederek incelemelerde bulundu. Çavuşoğlu yaptığı açıklamada, "Ermenistan savaş suçu işleyerek sivilleri hedef almıştır" dedi.

TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı Hakan Çavuşoğlu ve beraberindeki heyet, çeşitli temaslarda bulunmak ve Ermenistan'ın hedef aldığı sivil yerleşim yerlerinde incelemelerde bulunup rapor hazırlamak üzere Azerbaycan'a geldi. Komisyon Başkanı Çavuşoğlu ve beraberindeki heyet, temasların ilk gününde Azerbaycan Cumhuriyeti Başsavcısı Sayın Kamran Aliyev ile görüştü. Başkan Çavuşoğlu ve heyet görüşmenin ardından 17 Ekim'de Ermenistan tarafından sivillerin hedef alındığı Gence şehrinde füze atılan sivil yerleşim alanına karanfil bıraktıktan sonra incelemelerde bulunarak saldırıda hayatını kaybeden insanların ailelerinin yanı sıra yaralılarla da bir araya geldi.

"ERMENİSTAN'IN AZERBAYCAN'A SALDIRILARIYLA, ORTAYA ÇIKAN HAK İHLALLERİNİN ARAŞTIRILMASI ALT KOMİSYON KURDUK"

Gence'deki incelemeleri sırasında gazetecilere açıklamalarda bulunan TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı Çavuşoğlu, "Değerli basın mensupları, 27 Eylül tarihinden itibaren burada çok zor şartlar altında hakikatleri dünyaya aktarmak gibi bir görev üstlendiniz. Bu vesileyle sizleri tebrik ederek, teşekkür ederim. TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu bünyesinde Ermenistan'ın Azerbaycan'a saldırılarıyla, ortaya çıkan hak ihlallerinin araştırılması alt komisyonunu kurduk. Bu komisyon dün akşam itibarıyla Azerbaycan temaslarına, çalışmalarına başlamış oluyoruz. Komisyonuz TBMM'de kanun ile kurulmuş tek komisyondur. Komisyonumuzun gerek yurt içinde gerekse yurt dışında uluslararası alanda ortaya çıkan insan hakları ihlallerini incelemek, tespitler yapmak, raporlar hazırlamak ve bunları uluslararası formlarda dile getirmek gibi bir görevi de vardır. Kanunun 4'üncü maddesi uyarınca bugün Azerbaycan'da yapmış olduğumuz çalışmalar işte tam bu anlamda burada meydana gelen hak ihlallerinin araştırılması, incelenmesi ve bir rapora bağlanması gereğiyle ilgilidir" dedi.

Komisyon Başkanı Çavuşoğlu, "Değerli basın mensupları hem Lahey Antlaşması hem 1949 tarihinde imzalanan Cenevre Sözleşmeleri ve yine daha sonra 1977 yılında Cenevre Sözleşmesine ilave olarak imzalanan ek 1 nolu protokol ve birçok sayıda antlaşmalar gereğince bir uluslararası çatışma sürecinde devletler kullanacakları yöntem ve silahlar bakımından sınırsız tercih hakkına sahip değildir. Askeri gereklilikler ile insani münazaralar arasında bir denge olması gerekmektedir. Yaklaşık 30 yıla varan Karabağ bölgesi ve etrafındaki 7 reyonun işgali süreci ve son olarak 12 Temmuz akabinde 27 Temmuz'da Ermenistan tarafından başlatılan saldırılar neticesinde Azerbaycan ordusu da işgal altında olan topraklarını işgalden kurtarmak için girişim başlatmıştır" diye konuştu.

Çatışmaların daha çok Karabağ bölgesi denilen işgal altındaki topraklarda gerçekleştiğini ve Azerbaycan sınırları içerisinde çatışmalar yaşandığını hatırlatan Çavuşoğlu, "Büyük bir güven içerisinde sivillerin yaşadığı bölgelere Ermenistan sınırları içerisinden füzeler atılmış, bombalar atılmış saldırlar düzenlenmiştir" ifadelerini kullandı.

Ermenistan'ın sivilleri hedef aldığını belirten Çavuşoğlu, "Değerli arkadaşlar, Cenevre sözleşmelerinin 4. nolu protokolü gereği herhangi bir uluslararası çatışma sürecinde bir devletin savaşa taraf olmayan sivil halkın yaşadığı yerleri bombalaması suç sayılmış, suç olarak düzenlenmiştir. Bu bakımdan Ermenistan sınırları içerisinde askeri gereklilik olmaksızın sivil hayatın rutin bir şekilde devam ettiği bir yere, Genceye, Berde'ye, Terter gibi alanlara saldırması savaş suçudur. Burada çocuklar, yaşlılar, gençler hatta ve hatta Ermenistan uyruklu kişilerin dahi mağduriyete uğradığı, hayatını kaybettiğini hepimiz biliyoruz ve süreç içerisinde bunları yaşadık. Bu bakımdan Ermenistan'ın bu bölgelere gerçekleştirmiş olduğu taammüden bilerek ve isteyerek gerçekleştirmiş olduğu bu cinayetler insanlığa karşı suç vasfındadır" şeklinde konuştu.

Uluslararası mahkemelerin 2. Dünya Savaşı'ndan sonra sivilleri hedef alanları cezalandırıldığını belirten Komisyon Başkanı Çavuşoğlu, "Uluslararası toplum özellikle 2. Dünya Savaşından sonra ve son yıllarda Balkanlar'da yaşanan savaşlardan sonra bu tür savaşlarda, uluslararası çatışmalarda sivil insanların hayatını kaybetmesini önlemek, sivil insanların güven içerisinde yaşamını sürdürmelerini sağlamak üzere caydırıcı olması ve suçluların cezalandırılması için belli mekanizmaları devreye sokmuştur" dedi.

2. Dünya Savaşından sonra Birleşmiş Milletler tarafından oluşturulan Nümberg Mahkemesiyle, Tokyo Mahkemelerinin savaş suçlularını cezalandırarak yargıladığını hatırlatan Çavuşoğlu, "Aynı şekilde eski Yugoslavya için kurulan uluslararası ceza mahkemesinde kimi Sırp yöneticilerin ve savaş suçlularının yargılandığını ve cezalandırıldığını biliyoruz. Yine Birleşmiş Milletler Ruanda'da Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemelerini kurmuş ve orada yaşanan savaş suçlarıyla ilgili olarak yargılamalar devam ediyor. Nihayetinde son olarak 1998 yılında imzalanan Roma statüsüyle beraber kalıcı yetkili bir uluslararası ceza mahkemesi kurulmuştur. 117 ülke bu uluslararası maskesinin statüsüne taraf olmuştur ancak Ermenistan ve Azerbaycan bu statüye taraf değildir" diye konuştu.

Çavuşoğlu, "Dolayısıyla uluslararası ceza mahkemesi, savcılığı bir soruşturma başlatamıyor. Aynı şekilde taraf Azerbaycan'da burada bir müracaatta, başvuruda bulunamıyor. Bunun tek istisnası vardır. O istisnada Birleşmiş Milletler tarafından uluslararası ceza mahkemesinin görevlendirilmesi istisnasıdır. Şimdi beklentimiz bizim burada işlenen bu insanlığa karşı suçlar nedeniyle, bu suçları lider bazında planlayanda dahil olmak üzere, tetiği çeken, düğmeye basan, organizasyon içerisinde kim varsa adaletin önüne çıkarılarak yargılanması ve hak ettiği cezaya da çarptırılmasıdır. Bu aynı zamanda burada bekleyen mağdurların yüreğini serinletebileceği gibi bundan sonra bu kabir suçların işlenmemesi için caydırıcı bir önlem olacaktır" diye konuştu.

Komisyon Başkanı Çavuşoğlu, "Değerli arkadaşlar burada yaşanan insanlığa karşı işlenen suçların gerçekleştiği esnada biz dilerdik ki uluslararası toplum, Birleşmiş Milletler, Avrupa Konseyi, Avrupa Parlementosu tam da bugün bizim yapmakta olduklarımızı buraya gelerek yapsınlar, gerekli raporları tanzim edip bu noktada adım atsınlar. Maalesef yaşanan süreç bize gösterdi ki birçok alanda olduğu gibi Ermenistan'ın Azerbaycan'a dönük saldırıyla insanlığa karşı işlenen suçlar karşısında ne yazık ki bu kurumsal yapılar harekete geçmemişler, adeta görmezden gelmişlerdir" diyerek AB ve BM'ye eleştiride bulundu.

Çavuşoğlu, "Biz de bunu nazara alarak onların yapmayarak ihmal ettiğini yasama organımızın bütün siyasi partilerinden müteşekkil her partinin üye barındırdığı bu komisyonla burada yaşamları kayıt altına almak, gelecek nesillere bir ibret vesikası bırakmak ve elbette suçluların cezalandırılması için bir ön ayak olması bakımından bu raporu hazırlayarak meclis başkanlığımıza sunacağız. Şimdi burada biraz sonra malumunuz Gence'de 26 sivil, çocuk, hayatını kaybederek şehit olmuştur. Onların yakınlarıyla bire bir temas sağlayarak olayın oluş şekli, meydana geldiği saat, yer ve vefat edenler konusunda kendilerinin bilgisini alacağız ve çalışmamızı yarın itibarıyla Berde ve Terter'de sürdüreceğiz. Akabinde Bakü'ye dönecek ve orada temaslarımızı tamamlayarak Türkiye'ye yurda döneceğiz. Bu vesileyle katkı veren tüm komisyon üyesi arkadaşlarıma, Meclis Başkanımıza ve Cumhurbaşkanımıza çok teşekkür ediyorum" diyerek sözlerini noktaladı.

TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı Hakan Çavuşoğlu ve beraberindeki heyetin yarın Berde ve Terter kentini ziyaret ettikten sonra temaslarına Bakü'de devam edeceği belirtildi.

-İHA-