İlk Mukabeleyi Kimler Okudu?

Bulgaristan'ın seçilmiş Müftüsü Mustafa Aliş Hacı ile Bulgaristan'daki Müslümanları ve mukabeleyi konuştuk.

Mustafa Aliş Hacı; mukabele'yi: "Bir Müslümanın Kur'an-ı Kerim'i ezberden veya kitaptan yüzüne yüksek sesle okuması ve onu dinleyen Müslümanların da sessizce Kur'an-ı Kerim'den takip etmesi" şeklinde tarif etti.

Mustafa Aliş Hacı ile mukabele ve Bulgaristan'daki Müslümanlar ile ilgili Ramazan sohbetimiz şöyle sürdü: 

BULGARİSTAN'DA 2 MİLYON MÜSLÜMAN, 1128 CAMİ VE 302 MESCİT VAR

-Hocam, Önce Bulgaristan'daki Müslümanlar hakkında bilgi verir misiniz?

Tabii, memnuniyetle. Bulgaristan'da 2 milyon Müslüman, bin 128 cami ve 302 mescit bulunuyor. Bunun yanı sıra Osmanlı döneminden kalmış 12 camiye el konulmuş durumda ve alamıyoruz. Bu camilerde ibadet edilemiyor. Konuyla ilgili kanunlara rağmen bu camiler bize verilmiyor. Bazı yerlerde cami inşa etmek istedik. Ancak buna da izin alamadık. Başlattığımız bir cami inşaatı da durduruldu.

BAZI ŞEHİRLERDE EZAN OKUMAMIZA HALA İZİN VERMİYORLAR

-Ben 1990 yılında Bulgaristan'a gelmiştim. Ezan okumak yasaktı. Ancak cami içinde ezan okuyabildik. Ezan okumak hala yasak mı?

2 yıl önce ezan protestosu düzenlendi. Ezanı susturmaya çalıştılar. Buna rağmen ezanımızı susturmadık. Ezan okumaya devam ediyoruz. Bazı şehirlerde hala ezana izin vermiyorlar. Sadece öğlen ve ikindi vakitlerinde ezan okunabiliyor. Camilerin yenilenmesi gerekiyor ama büyük sıkıntılar yaşıyoruz. Tüm yapılanlar karşısında haklarımızı elde etmeye çalışacağız.''

-Ramazan'da camilerde okunan mukabeleyi tarif eder misiniz?

Mukabele; bir Müslümanın Kur'an-ı Kerim'i ezberden veya kitaptan yüzüne yüksek sesle okuması ve onu dinleyen Müslümanların da sessizce Kur'an-ı Kerim'den takip etmesidir.

Tarifini öğrendik. Edebiyat terimi olarak mukabele nedir?

Edebiyat terimi olarak "Aralarında tezat ve tekabül bulunan şeyleri bir ibarede bulundurma" diye tarif tmişler. Biz edepsiz değiliz ama Selami bey sen şimdi bana, "Mukabele bize nasıl geldi?" diye sor. Ben onu anlatayım, olmaz mı?

İLK MUKABELEYİ CEBRAİL ALEYHİSSELAM İLE HAZRETİ MUHAMMED ALEYHİSSELAM OKUDU

-Olur tabii hocam. Peki, şimdi soruyorum: Mukabele bize nasıl geldi?

Şimdi iyi dinle. Alemlere rahmet olarak gelen Peygamber Efendimiz Hazreti Muhammed aleyhisselama 610 yılında ilk vahyin gelişiyle başlayan Kuran'ın indiriliş süreci, 632 yılına kadar, yaklaşık yirmi üç yıl devam etti. Peygamber Efendimiz ile Vahiy meleği Cebrail aleyhisselam, her yıl Ramazan ayında bir araya gelerek, o güne kadar indirilen Kuran ayetlerini, karşılıklı olarak okurlardı.

Önce Cebrail aleyhisselam okur Peygamber Efendimiz dinlerdi. Daha sonra da Peygamber Efendimiz okur, Cebrail aleyhisselam dinlerdi. Bu durum Peygamberimizin vefat ettiği yıl 632'de iki kez tekrarlandı. Böylece Kuran ayetlerinin unutulmasına meydan verilmedi. Peygamberimizin bu davranışını kendilerine örnek alan Müslümanlar, bunu Peygamber Efendimizin önemli bir sünneti olarak günümüze kadar sürdürdüler. Bugün de bu sünnet, Müslümanlar tarafından sürdürülüyor.

MUKABELE VE KURAN OKUMANIN ADABI

-Mukabelede Kur’an-ı Kerim okumanın adabı nedir?

Mukabelede Kuran okumanın adabını 9 maddede özetleyebiliriz. Bunlar sırasıyla:

1- Okumaya başlamadan önce ağzı misvakla temizlemek.
2- Kur’an’ı mescit veya bir başka temiz yerde okumak.
3- Kıbleye yönelmek.
4- Allahu Teala’nın Nahl Suresi'nin 98. ayetinde buyurduğu gibi:

"Kuran okuyacak olduğun zaman,kovulmuş şeytandan Allah’a sığın" Kur’an okumaya başlarken euzü besmele çekmek.

5- Tevbe Suresi hariç, her surenin başında besmele çekmek.
6- Okunan Kuran ayetlerini huşu ile dinleyip anlamları hakkında düşünmek.
7- Sesi güzelleştirmek ve Kuran’ı tane tane okumak.
8- Aceleci davranmamak.
9- Med ya da tecvid kaidelerine uymak.

-Sözlükte mukabele hangi anlamlara geliyor?

Yahu Selami bey sen beni imtihan mı ediyorsun?

-Estağfirullah hocam, o da ne kelime?

Biliyorum, ben de latife yapıyorum. Mukabele sözlükte 5 türlü tarif edilmiş. Bizde esas bilinen manası beşincisidir.

İşte sana beş tarif:

1- Karşı karşıya bulunma, karşılık, karşılama: Biri diğerinin mukabelesindedir.
2- Karşı gelme, karşılık verme, karşı durma, aynen karşı koyma.
3- İki şeyi, mesela müsvedde ile temizini yan yana koyarak veya okuyarak uygunluğuna bakma, tatbik etme, karşılaştırma.
4- Karşı karşıya yapılan zikir ve sema.
5- Camilerde hafızlarla Kuran'ı açık tutanların karşılıklı Kuran okumaları