İ̇nmede (Felç) Erken Müdahale Hayat Kurtarıyor

Kalp krizinin insan beynindeki eş değeri olarak adlandırılan ve beyinde damarsal nedenlerle oluşan ani gelişen nörolojik fonksiyon kaybı sonrası başlayan rahatsızlığın (inme) tedavisi için Türkiye'de açılan ilk 19 inme merkezinden birisi Muğla Eğitim ve Araştırma Hastanesinde açıldı.

Girişimsel Nöroloji Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Utku Cenikli, haftanın belirli günlerinde inme (felç) rahatsızlığı bulunan hastalarını kabul ediyor. Ani gelişen ve beynin belirli bölümünde kan akışının çeşitli sebeplerle kesintiye uğramasıyla yüzde kayma, anlama konuşma bozukluğu, kol ve bacaklarda güçsüzlük, görme, denge ve duyu kaybı yaşandığı açıklanırken, inme, kanama (hemorajik) veya serebral damar tıkanıklığına (iskemik) bağlı olabileceği açıklandı.

"İnme bir beyin damar hastalığıdır"

İnme rahatsızlığının toplumda en önemli ölüm nedenleri arasında başlarda, erişkinlerde sakatlık ve yeti kaybının ise en başta gelen nedeni olmaya devam ettiğini açıklayan Girişimsel Nöroloji Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Utku Cenikli, "İnme bir beyin damar hastalığıdır ve toplumda çok sık olarak görülür. Muğla'da her gün bir ya da iki kişi inme nedeniyle hastanemize gelmekte. İnme iki şekilde oluşur. Ya beyindeki damar tıkanıklığı, ya da beyindeki damarın yırtılmasına bağlı kanama. Bu da akut bir semptoma yol açar. Nörolojik bir fonksiyon kaybına yol açar. Aniden kişide konuşma bozukluğu olabilir, aniden yüzünde kayma, aniden kol ve bacaklarda güçsüzlük, ani dengesizlik, ani görme kaybı şeklinde olabilir. Bu ani gelişen fonksiyon kaybı acil bir durumdur. Çünkü bu bir inme belirtisidir. Bu konuda birçok broşür çalışması vardır. Bunlardan birisi "Fast" dediğimiz bir skala, mesela yüzde ani bir kayma olursa ya da kollarında ani bir güçsüzlük, bacağında güçsüzlük olursa, akıcı konuşurken, aniden böyle peltek konuşmaya başlarsa bu acil bir durumdur ve hemen 112 Acil Çağrı Merkezi zaman geçirmeden aranmalıdır" dedi.

"İnme kalp krizi gibi bir beyin krizidir"

İnme hastalığının kalp krizinin beyin krizi uyarlaması gibi olduğunu belirten Cenikli, "Nasıl ki kalp krizi varsa, inme de eşittir bir beyin krizidir. Acil bir durumdur ve hastaların hızlı bir şekilde acil servise 112 yoluyla Acil Servise getirilmesi gerekir. İnme tedavi edilebilir bir durumdur. Ancak erken dönemde gelir ise biz inme hastalarını tedavi edebiliyoruz. Geç gelen hastaları tabi ki tedavi ediyoruz ama onlarda daha çok koruyucu tedavi yani bir daha inme geçirmesin diye tedavi ediyoruz. Ama erken dönemde gelen hastaların ani fonksiyon kayıplarını iyileştirebiliyoruz. Bunu iki şekilde iyileştiriyoruz. Birincisi damardan pıhtı çözücü tedavi ediyoruz. Bunu ilk dört buçuk saat içinde gelen hastalarda yapıyoruz. İlk 6 saat içinde ya da 24 saat içinde gelen hastalarda anjiyo ile beyin damarlarını stentlerle ulaşıp o pıhtıyı yakalayıp çıkartabiliyoruz. Eğer büyük damar tıkanıklığı varsa anjiyo ile beyin içerisinde felce yol açan damar içindeki o pıhtıyı yakalayıp çıkartma şeklinde tedavi edebiliyoruz. Buradaki en önemli faktör zaman. Ani fonksiyon kaybı geliştiğinde, yani beyinde damar tıkanıklığı oldu diyelim. Her geçen dakikada yaklaşık 2 ila 3 milyon nörolom ölüyor. Bunun için hızlı bir şekilde müdahale etmemiz lazım. Damar tıkandığı zaman bir fonksiyon bozukluğu başlıyor beyinde. Bu fonksiyon bozukluğu yavaş yavaş kalıcı hale geliyor. İşte biz kalıcı hale gelmeden o hastaya müdahale edersek o zaman iyileştirebiliyoruz. Hiçbir tedavi almayanlara göre tedavi alan hastalar üçüncü ayda belirgin oranda iyileşiyorlar. Kendi işlerini kendi yapabilir hale geliyorlar. Toplum için en önemli konu inmenin bilinmesi gerekiyor. Bunun için de 112 Acil Servis aranıp Acil Servis'e getirilmesi gerekiyor inme hastalarının" dedi.