Karafazlı: Dünya Kooperatifçilik Günü Kutlu Olsun

İyidere Tarımsal Kalkınma Kooperatif Müdürü ve Rize İl Genel Meclis Üyesi Sabit Karafazlı, yayımladığı mesaj ile “Dünya Kooperatifçilik Günü'nü kutladı.

Karafazlı; Uluslararası Kooperatifler Birliğinin (ICA) kooperatifçiliği ortakların ekonomik, sosyal ve kültürel gereksinmelerini ve beklentilerini karşılamak üzere kişilerin gönüllü olarak birleşip birlikte sahip oldukları ve demokratik kurallara göre işlettikleri özerk bir işletme olarak tanımladığını belirterek, sosyal bir oluşum olan kooperatifçiliğin 21 Aralık 1844 yılında İngiltere’de kurulduğunu kaydetti.

Kişilerin, toplumun ve ülkenin kalkınmasında büyük payı olan kooperatifçiliği tanıtmak, yararlarını anlatmak, bireyleri kooperatifçiliğe teşvik etmek amacı ile 21 Aralık gününün “Dünya Kooperatifçilik Günü” olarak kabul edildiğini kaydeden Karafazlı, “Dünyada 100 ülkede 800 milyon ortağı ile dev bir örgütlenme söz konusudur. Kooperatiflerin % 33’ü tarım kooperatiflerinden oluşmaktadır. Dünyadaki Çiftçilerin %20‘si kooperatif ortağıdır.” Dedi.

Karafazlı, Türkiye’de ilk kooperatifin Mithat Paşa tarafından 1863 yılında “Memleket sandığı” adı ile kurulduğunu ifade ederek şöyle konuştu: “Olumlu sonuçlar görülünce 1867 yılında yaygınlaştırılmasına karar verildi. Bu sandıklarda çiftçilerin ürettiği mallar satılır, elde edilen para o çiftçinin sermayesi olarak sandığa yatırılırdı. Sandıklar güvenilir olan dört kişi tarafından yönetilirdi. Bu vekiller görevlerini ücretsiz olarak yaparlardı. Kooperatifleşmeiki dönemde incelenebilir. Bunlar; Planlı dönem öncesi (1923-1960) ve Planlı dönem (1960 sonrası). 1911 yılında 45 incir ihracatçısı birleşerek ‘tröst’ oluşturmuş ve bunun sonunda Aydın incir üreticileri tarafından Türkiye’nin ‘İlk Tarım Satış Kooperatifi’ kurulmuştur. Cumhuriyetin ilanından sonra 1927 yılında ilk kooperatif bu günkü anlamıyla tarım kredi kooperatifi olan ‘İtibarı Zirai Birliği’ İzmir’de kurulmuştur. 1929 yılında bir yılda 191 kooperatif kurulmuş, 30 bine yakın insan örgütlenmiştir. 1931 yılında ‘Türk Kooperatifçilik Cemiyeti’ (Türk Kooperatifçilik Kurumu) kurulmuştur” dedi.

Kooperatifleşmenin maddi ve manevi kuvvetleri, zekâ ve maharetleri birleştirmek olduğunu kaydeden Karafazlı; “Muhakkak surette birleşmede kuvvet vardır. Kooperatif yapmak; maddi ve manevi kuvvetleri, zekâ ve maharetleri birleştirmektir. Üreticilerin birleşmesinden şahsi menfaatleri haleldar olacağını düşünenler tabi şikâyet edecektir. İnsanlar kişisel olarak çalışırlarsa başarılı olamazlar diyen Atatürk, ilk ‘Tarım Kredi Kooperatifini’ Silifke ilçesine bağlı birkaç köyün de içinde bulunduğu ‘Tekir çiftliği’ köyünde 30 Haziran 1936 yılında açtı ve kendisi de ilk ortak olarak katılmıştır. 1969 yılında 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu çıkmıştır. Bu kanunda kooperatifçilik; tüzel kişiliği haiz olmak üzere ortakların belirli ekonomik menfaatlerini ve özellikle meslek veya geçimlerine ait ihtiyaçlarını işgücü ve parasal katkılarıyla karşılıklı yardım, dayanışma ve kefalet suretiyle sağlayıp korumak gerçek ve tüzel kişiler tarafından kurulan değişir ortaklı ve değişir sermayeli ortaklara kooperatif denir.’ şeklinde tanımlamaktadır. Görüldüğü gibi kooperatiflerde temel amaç kar değil, işbirliği ve dayanışmadır” dedi.