Psikolog Eksilmez: "Çocuk Gelişiminde Oyunun Rolü"

Rize kent merkezinde hizmet veren Özel Rize Tıp Merkezinden Psikolog Canan Eksilmez, oyunun çocuklar için nefes almak kadar doğal olduğunu kaydederek, “Kuşlar uçar, balıklar yüzer, çocuklar oyun oynar. Çocukların evrensel ifade biçimidir oyun. Oyun çocuğun dili, oyuncaklar ise kelimeleridir. Çocuk oyunla gelişir, eğlenir ve ihtiyaçlarını karşılar. Buradan özetle yetişkinlerde sıklıkla gördüğümüz ihtiyaç ve sorunları konuşma durumu çocuklarda karşımıza oyunla çıkmaktadır. Oyun, çocukların yetişkinlerle ilişki kurabilmesi, dürtü kontrolü için kritik olan neden sonuç ilişkisi kurmaya dayalı düşünme biçimini geliştirebilmesi, stresli yaşantıları işleyebilmesi ve sosyal becerileri öğrenebilmesi için gelişimsel açıdan en uygun ve en güçlü araçtır.” dedi.

Oyunun çocuğa, problemleri çözmekten ve yeni deneyimlerin, fikirlerin ve endişelerin üstesinden gelmekten kaynaklanan bir güç ve kontrol duygusu sağlayabileceğini ifade eden Psikolog Canan Eksilmez, “Çocuklar oyun ve oyuna dayalı müdahaleler aracılığıyla sözel olmayan, sembolik biçimlerde iletişim kurabilirler. Oyun çocuğun dünya ile başa çıkma yöntemidir. Çocuklar ihtiyaç ve sorunlarını oynarlar. Oyun çocuk için iyileştiricidir. Çocuk oyun oynadığı süreç içerisinde bedenini, zihnini, ruhunu beslerken yaratıcılığını geliştirir, karar alma yetisini de bu süreç içerisinde kendinde oluşturur. Çocuğun kişilik ve yeteneklerini, sosyal becerilerini geliştirmesine fırsat verir. Oyun sağlıklı gelişimin vazgeçilmez unsurudur. Bu sebeple çocukların oyun oynayabilecekleri çevre ve yaşantıların olması oldukça kıymetlidir.” diye konuştu.

Psikolog Eksilmez, çocuğun iç dünyasındaki korkuları, kaygıları, çatışmaları konuşarak değil oynayarak dışa vurduğunu, çocuğun dili ile değil oyuncakları ile konuştuğunu, oyun ve oyuncakları kullanarak çocukta görünen problemleri çözen yaklaşımların oyun terapisi olarak adlandırıldığını kaydederek, şöyle konuştu: “Oyun terapisi, çocukların duygularını daha iyi tanımalarını ve anlamalarını, daha olumlu bir benlik kavramı geliştirmelerini, kendine karşı daha büyük bir sorumluluk üstlenmeyi, daha fazla kendini yönlendirici, kabullenici, özerk olmayı, kendi kendine karar vermeyi, başa çıkma sürecine duyarlı hale gelmeyi, içsel bir değerIendirme kaynağı geliştirmeyi ve kendine daha fazla güvenmeyi amaçlar.

Çocuklar için oyun öğrenmenin, gerçek hayatı deneyimlemenin, yaşadığı olumsuz durumları oyun içinde tekrar tekrar kurarak çözmeye çalışmanın ve bunu uzman eşliğinde yaptığında ‘iyileşmenin iyi hissetmenin’ bir aracıdır. Çocuk oyunda iyi hissettiği veya rahatsız olduğu duygu ve durumları oyun içinde tekrar ederek anlamlandırmaya çalışmaktadır. Aynı zamanda çocuk içinde birçok sosyal beceriyle birlikte duygu düzenleme, muhakeme ve problem çözme becerilerini doğal olarak deneyimlemiş olur.

Çocuk merkezli oyun terapisinin amacı çocukların iç dünyalarını oyun yoluyla anlamak, duygu ve isteklerini oyun yoluyla açık bir şekilde ifade edebilecekleri güvenli bir ortam yaratmaktadır. Oyun terapisinde oda ve oyuncaklar özel olarak seçilmiştir. Oyuncakların ve materyallerin her biri birbirinden farklı anlamlar taşır ve oyunda çocuğun günlük hayatta ifade etmekte zorlandığı duyguları özgürce ifade edebilmesine aracı olur. Çocuk kurduğu oyunda metaforlar ve hikayeler üzerinden kendi hikayesini şifalandırır. Terapist terapideki değişim için çocuğa ve onun kaynaklarına güvenir. Terapistle danışan arasında kurulan bu ilişkinin çocuk tarafından büyümek ve gelişmek için kullanılır. Bu nedenle terapide aslolan ilişkidir.”