Rize Türkiye 25.'si Bölge 3.'sü Ama...

Doğu Karadeniz Bölge İhracatında Artış Rize'de Düşüş Yaşandı...

Doğu Karadeniz Bölgesi’nden 2012 yılında 1 milyar 652 milyon 396 bin 281 dolarlık ihracat gerçekleşirken, ihracatta bir önceki yıla göre yüzde 3 artış meydana geldi. Ancak ihracatta 81 il arasında 25. sırada bulunan Rize, geçen yıla göre ihracatta yüzde 1,53’lük bir düşüş yaşadı. Karadeniz Bölgesi illeri arasında 3. sırada bulunan ve bölge ihracatının yüzde 11’ini karşılayan Rize'de ihracatta görülen yüzde 1,5 oranındaki azalışın ana nedeni olarak, işlenmiş tarım ürünleri ihracatında yaşanan düşüşten kaynaklandığı açıklandı.

Konuyla ilgili bugün Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği (DKİB) Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Hamdi Gürdoğan, beraberinde DKİB Genel Sekreteri İdris Çevik ile birlikte bir basın toplantısı düzenledi. Gürdoğan, Genel Sekreterlik yetki alanında bulunan Doğu Karadeniz Bölgesi Trabzon, Rize, Artvin ve Gümüşhane illerinden ise 2012 yılında 1 milyar 652 milyon 396 bin 281 dolar tutarında ihracat gerçekleştiğini ve gerçekleşen ihracatın bir önceki yılın aynı dönemine (2011 yılı ihracatı 1 milyar 605 milyon 675 bin 76 dolar) göre yüzde 3’lük bir artış yaşandığını söyledi.

2012 yılında bölgeden il bazında ihracatın illere göre dağılımı hakkında da bilgi veren Gürdoğan “Trabzon’dan 2012 yılında 1 milyar 176 milyon 290 bin 690 dolar ihracat gerçekleşirken, bir önceki yıla göre ihracatta yüzde 2,48’lik artış oldu. Rize’den 383 milyon 403 bin 851 dolar ihracat gerçekleşirken, ihracatta bir önceki yıla göre 1,53’lük bir düşüş yaşandı. Artvin’den 87 milyon 424 bin 569 dolarlık ihracat gerçekleşirken, bu ilden yapılan ihracatta yüzde 27,93, yine Gümüşhane’den 5 milyon 277 bin 171 dolarlık ihracat ile yüzde 2799,98’lik bir artış dikkat çekti. Bölgemizden gerçekleşen ihracat ülkemiz geneli gerçekleşen ihracatın yüzde 1’ine tekabül etmektedir. Doğu Karadeniz Bölgesi 2012 yılı ihracatı Bölge illerinde kanuni merkezi bulunan ve faaliyet gösteren toplam 466 firma tarafından gerçekleştirilmiş olup, ihracatçı firmaların illere göre dağılımı Trabzon 268 firma, Rize 93 firma, Artvin 103 firma ve Gümüşhane 2 firma olarak gerçekleşmiştir. Trabzon, Rize, Artvin ve Gümüşhane illerimizden gerçekleşen ihracatta en çok ihraç edilen ürünler sırasıyla; 717 milyon 923 bin 85 dolar tutarında ihracatla Fındık ve Mamulleri birinci sırayı, 351 milyon 515 bin 433 dolar tutarındaki ihracatla Yaş Meyve Sebze Ürünleri ikinci sırayı ve 312 milyon 409 bin 427 dolar tutarındaki ihracatla da Madencilik Ürünleri üçüncü sırayı almaktadır. Bölge ihracatının sektörel dağılımında gerçekleşen ihracat içinde tarım ürünlerinin payı yüzde 68, madencilik ürünlerinin payı yüzde 19 ve sanayi ürünlerinin payı da yüzde 13’e tekabül etmektedir. Bölgemiz ihracatı tarımsal ürün kompozisyonundan oluşmakta olup, bu ürünler içinde de en büyük payı fındık ve yaş meyve sebze almaktadır. Madencilik ürünleri ise Bölge içindeki illerden çıkarılan bakır, çinko ve krom cevherinden oluşmakta olup, bu ürünlerde ağırlıklı olarak başta Çin ve Hindistan olmak üzere Uzakdoğu ülkelerine hammadde olarak ihraç edilmektedir” dedi.

Gürdoğan, bölgeden 2012 yılında 108 değişik ülkeye ihracat yapıldığını hatırlatarak “En fazla ihracat yapılan ilk 5 ülke ise sırasıyla; Rusya Federasyonu, Gürcistan, İtalya, Almanya ve Fransa olmuştur. 2012 yılında gerçekleşen ihracatın ülke grupları bazında değerlendirmesi yapıldığında; ilk 5 ülke grubu arasında 704 milyon 422 bin 471 dolar ihracatla Avrupa Birliği Ülkeleri’nin birinci sırada yer almakta olduğu ve diğer 4 ülke grubunun ise 542 milyon 794 bin 519 dolar ihracatla Eski Doğu Bloku Ülkeleri, 200 milyon 922 bin 793 dolar ihracatla Asya - Okyanusya Ülkeleri, 74 milyon 892 bin 37 dolar ihracatla Amerika Ülkeleri ve 40 milyon 986 bin 26 dolarlık ihracatla da Diğer Avrupa Ülkeleri olarak gerçekleşmiş olduğu görülmektedir” diye konuştu.

AB ÜLKELERİ'NE YAPILAN İHRACAT KOMŞU ÜLKELERDEN FAZLA

Doğu Karadeniz Bölgesi’nden gerçekleşen ihracatın yüzde 35’lik kısmına yakınının komşu ülkelere, yüzde 43’ü ise Avrupa Birliği Ülkeleri’ne yapıldığına dikkat çeken Gürdoğan “ Bölgenin hedef pazarı konumunda olan Rusya Federasyonu’na yönelik ihracatımızda yüzde 6 oranında bir azalış yaşanmış olup, bu azalışta da en önemli etken 2010 yılında Sochi Limanı’nın kapatılmasından kaynaklanan lojistik faaliyetlerin başka illere kaymasıdır. Bunun yanında, yine yakın komşu ülke pazarlarımızdan olan Gürcistan’a yönelik ihracatımızda belirgin bir şekilde yüzde 16 düzeyinde bir artış yaşanmıştır. İhracatımızda yüksek oranlı artışların görüldüğü ülkeler sırasıyla Çin Halk Cumhuriyeti, Hindistan ve Japonya olup, bu Ülkelere yönelik ihracatta görülen artıştaki ana neden yapılan madencilik ürünleri sevkiyatlarında bir önceki yıllara oranla önemli artış olmasıdır. Doğu Karadeniz Bölgemizden ihracatın yapıldığı Ülke sayısının her geçen gün artması ve hemen hemen dünyanın her kıtasına ihracat yapılır hale gelmesi Bölge ihracatçılarımızın yoğun gayretlerini açıkça ortaya koymaktadır” ifadelerini kullandı.

Gürdoğan, 2002 yılında 337 Milyon Dolar seviyesinde bulunan Doğu Karadeniz Bölgesi ihracatının geçen 10 yıl içinde yaklaşık yüzde 400 oranında ve 5 kat artarak 2012 yılında 1 Milyar 652 Milyon Dolar seviyelerine ulaştığını söyledi. Gürdoğan, birliklerine kayıtlı ihracatçı firmalar arasından 2 sektör liderinin çıkmasının da kendileri için gurur kaynağı olduğunu vurgulayarak “Yaş meyve Sebze sektöründe Trabzon menşeli Kalyoncu Nakliyat Turizm Tic. Ltd. Şti. firmamız sektöründe Türkiye geneli en fazla ihracatı gerçekleştirerek birinci olmuş, yine Rize menşeli Çayeli Bakır İşletmeleri A.Ş. firmamızda madencilik sektöründe Türkiye geneli en fazla ihracatı gerçekleştirerek sektöründe birinci olmuştur” dedi.

BÖLGE İLLERİNİ DEĞERLENDİRDİ

Bölge illerinden yapılan ihracatı da değerlendiren Gürdoğan, şunları söyledi: “Trabzon ili önceki yılda olduğu gibi Ülkemiz 81 ili içinde 1 milyar doların üzerinde ihracat yapan İl özelliğini 2012 yılında da sürdürerek, 1 Milyar doların üzerinde ihracat gerçekleştiren 15. il olmuştur. Bunun yanında Trabzon ilimiz 18 ilin yer aldığı Karadeniz Bölgesi illeri içinde en fazla ihracat gerçekleştiren İl konumunda bulunmakta ve toplam Bölge ihracatının yüzde 32’si Trabzon ili tarafından gerçekleştirilmektedir. Trabzon ilinden 2012 yılında gerçekleşen ihracatta en büyük payı 717,8 Milyon Dolarlık ihracatla fındık ve mamulleri ve 333 Milyon Dolarlık ihracatla Yaş Meyve Sebze Ürünleri almaktadır. Trabzon ihracatındaki en önemli kalemlerden olan ve 2012 yılında 102 bin 240 Ton ihracatı gerçekleşen Fındık ve Mamulleri sektöründe bir önceki yıla göre miktar bazında yüzde 11 değer bazında yüzde 7 artış yaşanmış, Yaş Meyve Sebze ihracatında ise değer bazında yüzde 3’lük bir düşüş yaşanmıştır. Rize ilinden 2012 yılında gerçekleşen ihracatta yüzde 75’lik paya sahip Madencilik ürünleri sektöründe 291 milyon 487 bin 507 Dolarlık ihracat gerçekleşmiş olup, bir önceki yıla oranla bu sektörde sadece yaklaşık yüzde 1 oranında artış yaşanmıştır. Rize ili ihracatımızda görülen yüzde 1,5 oranındaki azalışın ana nedeni, işlenmiş tarım ürünleri ihracatında yaşanan düşüşten kaynaklanmaktadır. Bunun yanında, Rize ilimiz de ihracat hacmi açısından önemli konumda olup, Karadeniz Bölgesi ihracatının yüzde 11’i Rize ilimiz tarafından gerçekleştirilmekte ve bu konumu ile de Karadeniz bölgesinden en fazla ihracatın yapıldığı 3’üncü il konumunda bulunmaktadır. Ayrıca, Rize ilimiz 81 İl arasında ihracat sıralamasında 25. sırada bulunmaktadır. Bölge illerimizden Gümüşhane ve Artvin illeri ihracatında da dikkat çekici artışlar meydana gelmiş olup, bu artışlara Gümüşhane ilimizden maden ocaklarının işlemeye başlaması ile madencilik ürünleri ihracatının yoğunluk kazanması, Artvin ilindeki yüzde 26’lık artışta ise Gürcistan’a yönelik ihracatta önceki yıllara oranla önemli miktarda sevkiyatların artması ve ihracat yapan firmaların bu Ülkeye yönelik ihracatta kapasitelerini artırmalarından kaynaklanmıştır.”

BÖLGE EKONOMİSİ İHRACATLA AYAKTA DURUYOR

İhracatın Doğu Karadeniz Bölgesi ekonomisinin en önemli ayağını oluşturduğuna dikkat çeken Gürdoğan, “Bölge istihdamına büyük katkı sağlamakta, kısaca bölge ekonomisi sadece ihracatla ayakta durabilmektedir. Ancak, bölgemizde var olan olumsuz şartlar ve bu olumsuz şartlar ekseninde üretici ve ihracatçılarımızın teşvik enstrümanları ile desteklenmemesi, yatırım teşvik mevzuatında Bölge illerimiz en çok destek alan 5 ve 6.Bölge kategorisinde olmaması ihracatımızın gerçek potansiyellere ulaşmasını engellemektedir. Oysaki Doğu Karadeniz Bölgemiz şu anda Dünya Ticareti’nin döngü noktasını oluşturan Asya Bölgesi’ne yakınlık avantajına sahip bulunmaktadır. Bu ülkelere ve bu coğrafyaya ihracatımızın arttırılabilmesi altyapı sorunlarımızın yanında, Bölge olumsuz şartlarında üretici ve ihracatçılarımızın desteklenmesini zorunlu kılmaktadır. Bölgemizin en önemli ihraç pazarlarından olan Rusya Federasyonuna yönelik ihracatımız Sochi kapısının kapanması akabinde azalış trendine girmiştir. Bu Ülkeye yönelik ihracatımızın artış trendine girmesi açısından yaptığımız yoğun çalışmalar sonucu alternatif kapı olan ve Gürcistan üzerinden transit olarak karayolu ile en kısa mesafede anılan Ülkeye ulaşmamızı sağlayacak Kazbegi-Vehni Lars kapısının açılışı gerçekleştirilmiştir. Bu kapının aktif olarak kullanılması ve bu güzergah üzerinden Kazakistan, Türkmenistan ve hatta Çin’e kadar ulaşmamız için yoğun gayretlerimiz devam etmektedir. Bölgemizin dış ticarete var olan potansiyellerine ulaşması ve dış ticaret açısından cazip bir Bölge olması açısından Bölge içinde gerekli lojistik alt yapıların oluşturulması amacıyla Sürmene-Çamburnu tersane dolgu sahasında bir lojistik merkez kurulması yönündeki ısrarlı girişimlerimiz devam etmektedir. Bu alt yapıların kurulması ile 2023 yılında Ülkemiz için hedef olarak belirlenen 500 Milyar Dolar ihracat hedefimiz yanında Bölge ihracatımız için hedeflenen 10 Milyar Dolar ihracat hedefimize ulaşmamız sağlanmış olacaktır. Ayrıca, bu hedefimize ulaşmak amacıyla 2013 yılında Birlik olarak yoğun çalışmalarımız sürdürülerek ihracatçılarımızı potansiyel arz eden alternatif pazarlara yönlendirme konusunda ticaret heyetleri programlarına ağırlık verilecektir. Bu çerçevede, gerek yakın komşu ülke pazarları olan Rusya Federasyonu ve gerekse yükselen pazarlar olarak ön plana çıkan Afrika ülkelerine yönelik bölgemiz işadamlarından oluşan heyetlerle birlikte ticaret heyetleri programları düzenlenecektir. Bunun yanında, bölgemizde potansiyel arz eden ve ihracatı yetersiz görülen sektörlerin ihracat kapasiteleri ve rekabet düzeylerini artırmak amacıyla projelerimiz geliştirilerek uygulamaya konulacaktır” dedi.