RTEÜ’de 1. Uluslararası Şimşir Çalıştayı Gerçekleştirildi
1. Uluslararası Şimşir Çalıştayı, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi (RTEÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü ev sahipliğinde Düzenleme Kurulu ve paydaş (Orman Bakanlığı, sektör temsilcileri ve Sivil Toplum Kuruluşları) kuruluşlar ile birlikte tamamlandı.
6 ülkeden 70 katılımcının iştirak ettiği 1. Uluslararası Şimşir Çalıştayının açılışı Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Ahmet İshak Demir, Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Murat Tomakin ve Çalıştay Başkanı Prof. Dr. Şengül Alpay Karaoğlu tarafından yapıldı.
Çalıştayın ana hedefi; ülke genelinde doğal yayılış gösteren ancak yok olma noktasına gelen başta Buxus sempervirens L.(Şimşir) ve Buxus balearica Lam. (Ada şimşiri) türleri olmak üzere var olan diğer şimşir türlerinin kurtarılabilmesi için izlenmesi gereken yol haritasının belirlenmesidir. Tüm konuşmacılar, ülke genelindeki şimşir ile ilgili sorunları ve çözüm önerilerini ortaya koyan paylaşımları yaparken, ekonomik açıdan önemi olan diğer bitkiler için de oluşabilecek tehditleri ve alınması gereken tedbirleri dile getirdiler. Ayrıca son yıllarda ekosistemde meydana gelen tahribatın, ülkemiz biyoçeşitliliği üzerindeki olumsuz etkileri ve muhtemel çözüm önerilerinin belirlenmesi hedeflendi.
Çalıştayda Karadeniz Bölgesi başta olmak üzere ülke genelinde de henüz yok olmamış alanların var olduğu, belirtilen yüksekliklerde halen var olan şimşirlerin nasıl korunabilecekleri, bu Şimşirlerden gen havuzunun tespiti, çoğaltılması ve yeniden plantasyon alanlarının oluşturulması konusunda önemli paylaşımlar yapıldı.
Çalıştayda beş davetli konuşmacı ve alanla ilgili bilimsel çalışmalar yapmış bilim insanlarının sunumları yer aldı. Üç gün süren Çalıştayda ilk gün Prof. Dr. Stephen Woodward (Aberdeen Üniversitesi - İskoçya) “Küresel Ticaret, İstilacı Yabancı Türlerin Arka Planı” ve Prof. Dr. Necmi Aksoy “Şimşirin Biyolojik Çeşitliliği ve Yeryüzündeki Yaşama Hakkı” başlıklı sunumlarını yaptılar. Öğleden sonraki oturumda Dr. Ömer Sarı (Tarım ve Orman Bakanlığı, Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Samsun) “Türkiye'nin Yerli Şimşir Türlerinin Tehdit Altındaki Mevcut Durumu” konulu çalışmasını sundu.
ABD Tennessee Eyalet Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Ziraat Fakültesi Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Fulya Baysal-Gürel “Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Şimşir Yanıklığı Hastalığı ile Mücadele Yöntemleri ve Bu Hastalığın Yayılımının Önlenmesi İçin Oluşturulan Konsorsiyum” hakkında bilgi verdi.
Prof. Dr. Fulya Baysal Gürel, eyaletin bitki hastalıkları ile ilgili önemli bir referans laboratuvarları yürütücüsü olduğunu, Şimşir yetiştiriciliğinin önemini ve ekonomik değerini anlatmasının yanı sıra ABD’de Şimşir yanıklığı görülen tüm bitkilerin itlaf edilmesi zorunluluğunu aktardı. ABD’de özellikle süs bitkileri alanında hastalıkla mücadelede çok ciddi karantina tedbirlerinin uygulandığını belirtti.
Çalıştayın ikinci gününde Prof. Dr. Asko Tapio Lehtijarvi (Isparta Üniversitesi) “Türkiye'de Şimşir Yanıklığı, Doğal Şimşir Popülasyonları Üzerindeki Etki ve Yönetim Zorlukları” konulu sunumunda ülkemizde mantar hastalığı olan Şimşir yanıklığı hastalığının varlığı, yayılışı ve Şimşirin yok olmasındaki rolünü anlattı. Prof. Dr. Turan Yüksek (RTEÜ-Peyzaj Mimarlığı), “Fırtına Vadisi Meydanköy Şimşir Ormanında Hastalık Oluşmasının Nedenleri ve Sorunun Çözümü” Prof. Dr. Şengül Alpay Karaoğlu “Mantar hastalık etkeniyle” ve Biyolog Yaşar Aksu, tırtıl zararlısıyla ve biyolojik mücadelenin önemini, gereğini ve denemelerde elde edilen olumlu sonuçları aktardı. Prof. Dr. Temel Göktürk (Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi) Orman güllerinden elde edilen Uçucu Yağların tırtılla mücadeledeki etkinliğini anlattı.
Dr. Öğr. Üyesi Funda Oskay (Çankırı Karatekin Üniversitesi, Orman Fakültesi), Şimşir tırtıllarının (Calonectria pseudonaviculata ve Pseudonectria buxi) verdiği zararlar hakkında, Doç. Dr. Yafes Yıldız (Bartın Üniversitesi, Orman Fakültesi) Bartın Yöresinde Şimşir tırtılı zararları ve Mücadelesi konusunda, Dr. Fatih Aytar (Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü) “İstilacı Böcek Türlerinin Türkiye’deki Yeni Yayılım Yeri” ve Dr. Öğr. Üyesi Nurver Altun (RTEÜ, Fen Edebiyat Fakültesi) “Şimşir güvesinden yararlanabilme yolları ve biyolojik mücadelesi” konusunda çalışmalarını aktardı.
Sektör adına İstanbul Büyükşehir Belediyesi Park ve Bahçe düzenlemesi yetkililerinden Süreyya Altunışık “İstanbul’da Yeşil Alanlarda Bulunan Şimşirler Üzerindeki Hastalıklar ve Zararlıları” konulu sunumunda park ve bahçe süslemesinde kullanılan şimşirdeki hastalıklar ve oluşan ekonomik kayıpların boyutu hakkında bilgi verdi.
Uluslararası konuşmacılardan Dr. Iryna Matsıakh (Ukranya Ulusal Orman Universitesi, Ukranya) “Kafkasya Bölgesindeki Şimşirlerin yok oluşu” hakkında bilgi paylaşımında bulundu. Çalıştayın 3. gününde sektör adına katılan SUSBİR Derneği üyesi ve Şimşir yetiştiricisi Haldun Toksan (Gülbeyaz Çiçekçilik) ülkemizde Şimşirin süs bitkisi olarak önemi, yeri, yetiştiriciliği ve sorunları konusunda bilgiler verdi.
Doç. Dr. Nihan Koçer (Düzce Üniversitesi) Düzce’nin Ayakta Kalan Son Anıt Şimşirlerini, Ahmet Demirtaş (Kırsal Çevre Derneği) “Fırtına Vadisi Şimşir Ormanlarının Korunması ve Mevcut Durum” ve Prof. Dr. Ahmet Uludağ (Düzce Üniversitesi Ziraat ve Doğa Bilimleri Fak.) “Dünden Yarına Şimşirin Korunması ve Yeniden Kazanılması Üzerine Stratejilerin Belirlenmesi” konulu sunumlarını yaptı.
Çalıştayın son oturumunda Prof. Dr. Şengül Alpay Karaoğlu başkanlığında tüm konuşmacılar, katılımcı kurumlar (Orman Bakanlığı, 12. Orman Bölge Müdürlüğü) ve sektör temsilcileriyle hem süs bitkisi hem de ekolojik bir ürün olarak şimşirin ülkemizdeki geleceği, alınması gereken acil tedbirler ve çözüm önerileri tartışılarak sonuç bildirgesi hazırlandı.
