Tded Erzurum, Bir Değeri Daha Erzurum’a Tanıttı

Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği Erzurum Şubesi'nde her hafta yapılan "Cuma Buluşmaları" programında Erzurumlularca bilinmeyen bir musikişinas, mutasavvıf ve ilim adamı olan Yavru Mehmed Efendi konuşuldu.

TDED Erzurum Başkan Yardımcısı olan Adnan Yazıcı'nın konuşmacı olduğu programda 1895 Erzurum doğumlu Yavru Mehmed Efendi'nin hayatı ve sanatı hatıralar eşliğinde anlatıldı. On beş yaşında Erzurum'dan ayrılıp İstanbul'a giden Yavru Mehmed'i Dursun Gürlek'in 2023 Aralık ayında Derin Tarih dergisinde genişçe yer verildiğinde haberdar olduğunu söyleyen Adnan Yazıcı İstanbul'un sanat ve edebiyat çevrelerince yazılan birçok hatıratta Yavru Mehmed ismine rastlanıldığını, Erzurum'da bilinmemesini de onun küçük yaşta İstanbul'a gitmiş olmasından kaynaklandığını tahmin ettiğini söyledi.

İşte Yavru Mehmed Efendi'nin yaşamı

TDED Erzurum Başkan Yardımcısı Adnan Yazıcı sözlerine şöyle devam etti: "Başta Orhan Okay'ın "Bir Başka İstanbul" kitabı olmak üzere birçok kitapta "Yavru'nun Çayhanesi"nden bahsedildiğini görüyoruz. Neyzen Tevfik Yavru Mehmed'in can dostudur. Ve çayhanenin baş müdavimlerindendir. Şehzadebaşındaki Yavru'nun Çayhanesi'ne musiki dünyasından Münir Nureddin Selçuk, İsmail Hakkı Bey, Kaşıyarık Hüsameddin Bey, Hoca Ziya Bey, Hafız Sami, Hafız Osman, Hamiyet Yüceses; ulemadan ve sanat çevresinden Abidin Dino, Ali Nihat Tarlan, Mükrimin Halil Yinanç, Necdet Atılgan, Abdülbaki Gölpınarlı, Şemseddin Yeşil (Yeşil Hoca), Kasım Küfrevî, Celal Hoca gibi isimler müdavimdir. Yavru Mehmed'in bir de kitabı bulunmaktadır: Feridüddin Attar'ın Veysel Karanî'sini çevirmiş, 1938'de Sinan Matbaası'ndan yayımlanmıştır. Çeviriye 31 sayfalık risale yazmıştır. 1940'larda ileri yaşına rağmen giyimine, kuşamına ve temizliğine titiz biriydi. Yavuz Selim'de tek odalı kiralık evinde oturuyordu. 1908'de İttihat ve Terakki hükümetiyle ters düşünce üç yıl Sinop'a sürgüne gönderilmiş. 19 Mayıs 1919'da Mustafa Kemal Paşa'nın Samsun'a çıkışının akabinde, Havza'da ve Amasya'da yapılan toplantılarda Refet Paşa'nın kumandasında oluşturulan muhafız müfrezesinde güvenliği sağlayan serdengeçtilerin arasında bulunmuş. Daha sonra yine Refet Paşa komutasındaki birliklerle Konya isyanını bastırma görevine katılmış. Muharrem ayında sebillik de yapan Yavru Mehmed gönül ehli, musikişinas ve edebi olan bir kimseydi. Sinop'ta Abdulkadir Belhi hazretlerinin mahdumu Seyyid Muhtar Efendi ile tanışır ve sohbetlerinden yararlanmış, tasavvufla ilgilenmiştir. İstiklal Savaşı'ndan sonra İstanbul'a dönen Yavru Mehmed birtakım gazinolarda, mesela Harbiye'deki Belvü Bahçesi'nde, Türk musikisi icra edilen kahvehanelerde gazelhanlık yapmıştır. Mehmed Akif ile zamanın ses ve saz sanatkarlarıyla sıkı dost olmuştur. Erzurumlu Hafız Faruk Kaleli'yle aynı dönemde yaşamıştır. Doldurduğu bir 45'lik taş plağı bugün halâ internette dinlenebilmektedir. 1950'lerde vefat ettiği düşünülen Erzurumlu Yavru Mehmed, Edirnekapı'da Hava Şehitleri Kabristanı'nın yanındaki şehitliğe defnedilmiştir."