Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Rize İl Başkanı Saltuk Deniz, çay kanunu ve gübre fiyatlarındaki aşırı artışlar nedeniyle düzenlediği basın toplantısında, “Yüzde 324’e varan artışlar nedeniyle çay üreticisi ne yazık ki çok zor durumda mağdur olmuş vaziyette ve sorunlarının çözümün bekliyorlar.” dedi. AK Parti Rize İl Başkanı İshak Alim’in gübre fiyatlarıyla ilgili “çalışmalar devam ediyor” sözlerine de cevap veren Deniz, “İlk defa bu dönem gübre fiyatları çay fiyatının 2 katına çıktı. Bu hepimizin gördüğü bildiği bir şey. Bunu araştırıyoruz, bakıyoruz demek ipe un sermekten başka hiçbir şey değildir. Artık ceyiz, cayız, yapacağız, edeceğiz açıklamalarını iktidarın bırakması gerekir. 20 yıldır iktidardasınız bunların hepsini önceden hazırlamış olmanız lazım ve uygulamaya da geçirmiş olmanız gerekiyordu.” diye konuştu.
CHP Rize İl Başkanı Deniz, beraberinde Merkez İlçe Başkanı Necati Topaloğlu, İl Kadın Kolları Başkanı Nurdan Ardal, İl Başkan Yardımcıları ve Yönetim Kurulu üyeleriyle İl Başkanlığında kahvaltılı basın toplantısı düzenledi.
Toplantıda, ağırlıklı olarak gübre fiyatlarına yapılan zamlar ile çay kanununun çıkmayışına değinen İl Başkanı Deniz, “Biz aslında bu dönem zamlara karşı çok ciddi ‘Zamlara Hayır’ açıklamalarında bulunduk. Burada yapmış olduğumuz açıklamalarda özellikle ‘Bezduk’ sözcüğümüz Türkiye’de bu zamlara hayır tepkilerine karşı önemli bir sözcük haline dönüştü. Orada yapmış olduğumuz açıklamalarda gübre fiyatlarındaki artışları ocak ayından itibaren gündeme getirmiştik. Orada şunu söylemiştik: Gübre fiyatlarında artışlar oluyor. Bunun için devlet gübreye vereceği desteği şimdiden açıklamak zorunda. Çünkü vatandaşlarımız ona göre tarlaya girecekler, gübresini atacaklar, ona göre işlemlerini yapacaklar. Fakat her zaman olduğu gibi bu konuda da gecikmeler meydana gelmiştir. Şu an vatandaşlarımızın bir kısmı ‘ben bu dönem gübre atmayacağım’ derken bir kısmı ‘ben ne yapacağım’ diye çok ciddi sıkıntılar içerisinde bulunuyor. Gübre atmayacağız sözü çok doğru bir sözcük değil. Gübre atmamak çay rekoltesinin düşmesi demek, uzun vadede çay ithalatının önünü açmak demek. Bu kendi ayağımıza sıkacağımız kurşunlardan bir tanesidir. Onun için bu konuya özellikle dikkat etmek gerekiyor. Üreticilerimizin gübre atmayacağız demelerinden çok gübre fiyatlarının geri çekilmesi, gübre zamlarının geri çekilmesini ve gübreye destek verilmesi konusundaki taleplerini yükseltmesi gerekir. Ancak böylelikle çay tarımını koruyabilir, kendi mağduriyetinizi giderebilirsiniz.” dedi.
Geçen sene gübre fiyatlarının 2750-2800 lira arasında bulunmasına rağmen bu yıl gübre fiyatlarının 7500-8300-8500 arasında yeni bir fiyatlandırma ile karşı karşıya kaldığından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından gübre fiyatlarına yüzde 30’luk indirim yapıldığı açıklamasına göndermede bulunarak “Herhangi bir indirim değil yüzde 300’ler dolayında zam yapılmıştır” ifadesinde bulunan İl Başkanı Deniz, “Şunu bir kez düzeltelim. Gübre fiyatlarına bir indirim yapılmamıştır. İndirim yapılması için 2750 liradan aşağıya düşmesi gerekir. Halbuki asgari 3 katına varan bir artışla karşı karşıyayız. O da peşin alırsanız Tarım Kredi Kooperatiflerinden. Vadeli alırsanız diğer kooperatiflerden 8300-8500 lira gibi bir gerçekle karşılaşıyoruz. Bir kere bunu düzeltelim. Gübre fiyatlarında bir indirim yapılmamıştır. Aksine yüzde 300’ler dolayında bir zam yapılmıştır. Bu da asgari zam tutarıdır. Peki ne yapılması gerekiyor? Öncelikle gübreye yapılan bu zamlar geri çekilmelidir. Diğer konularda olduğumuz gibi son dönemlerde gıdaya yapılan, elektriğe yapılan, doğalgaza yapılan, akaryakıta yapılan sürekli zamlarla birlikte gübre fiyatlarına yapılan zamlar kesinlikle geri çekilmelidir. 2021’in enflasyonu nedir? Yüzde 36,08. Üretici fiyatları bazında yüzde 79 oranında. Bu oranlar üzerinde bir zam yapılabilir. Ama bu da 4 bin liranın üzerine çıkmamak zorunda. Çünkü gübreye zam yapacaksınız 7500 liradan vereceksiniz. Çay zammı ortaya çıkacak. Bunlar birbirini tetikleyen konular. Öncelikle gübreye yapılan zamlar geri alınmalıdır.” diye konuştu.
Gübre zammının geri alınmaması halinde dönümüne 250 ile 260 lira arasında gübreye destek verilmesi gerektiğini savunan İl Başkanı Deniz, şöyle konuştu: “Biz geçen sene gübre desteğine 75 lira dönüm başına para verilmesini önermiştik. 75 liranın simgesel bir anlamı vardı. Gübrenin dönüme 60 ile 80 kilo arasında atılması gerektiğinden biz de vatandaşlarımız gübrelerini 75 kilo üzerinden yapsınlar bunu geleneksel hale getirsinler diye 75 lira verilmesi gerektiğini söylemiştik. Biliyorsunuz devletin gübre desteği olarak açıkladığı rakam 8 lira. Dönüme 8 lira gübre desteğinin verilmesi Rize’deki vatandaşlarımız için, çay üreticileri için hiçbir anlam taşımamaktadır. Çünkü 10 dönüm arazisi olan üretici sayısı bile çok az. O anlamda yeterli olan bir destek değil. Bu desteğin kesinlikle arttırılması gerekir. Eğer zamlar geri alınırsa normal enflasyon oranında zamlar yapılırsa gübre desteğinin dönüm başına 120 – 130 lira arasında verilmesi gerekir. Eğer biz bu zamları geri alamıyoruz, olmayan zamları yapılmamış gibi biz indirim yaptık diye ısrar ediliyorsa o zaman gübreye 250 ile 260 lira arasında dönüm başına destek verilmesi gerekiyor. Bunların hepsi aslında matematiksel olarak, bilimsel olarak hesaplanmış konular. Uzun vadede ise 2003 yılında kapatılan Türkiye Zirai Donatım Kurumunun yeniden hayata geçirilmesi gerekiyor. Çünkü Zirai Donatım Kurumu çiftçiyi, tarımı, tarımsal üretimi destekleyecek en önemli kuruluşlardan bir tanesidir. Devlet gübre fabrikaları kurmalıdır. Bunu daha önce de söylemiştik bir kez daha tekrarlıyoruz. Son 5 yılda Türkiye Cumhuriyeti 6 milyar dolara yakın gübre ithal etmiş. Siz sürekli olarak gübrede her konuya dışarıya bağlı olursanız doğal olarak yurt içinde satmış olduğunuz üründe de sıkıntılar yaşanıyor.”
AK Parti Rize İl Başkanı İshak Alim’in gübre fiyatlarında çalışmalar yapıldığı yönündeki açıklamalarının sorulduğu İl Başkanı Deniz, “Sürekli arkadaşların çalışmalarını bekliyoruz. Sürekli çalışma halindeler. Araştırıyorlar, inceliyorlar, değerlendiriyorlar. Gübre fiyatlarının bu kadar yükseleceği kasım aralık aylarında belliydi. Bugün akşam yattık da sabahleyin gübre fiyatları yükselmiş değil ki. Gübre fiyatları 2-3 aydır gündemde olan, yükseleceği söylenen hatta çok daha yüksek rakamlarda bir ara telaffuzu edilen bir yapı. Şimdiye kadar çalışmadınız da bundan sonra neyin çalışmasını yapacaksınız? Yapılması gereken basit bir konu. Gübre için çalışıyoruz, araştırıyoruz, çay kanunu için araştırıyoruz. Neyi araştırıyorsunuz? Hadi muhalefet olsanız deriz ki araştırıyoruz. 20 yıldır iktidardasınız. Çayın sorunları bugünün sorunları değil ki. 20 yıldır hemen hemen aynı sorunlar devam ediyor. Geçen sene de gübre fiyatları açıklandığı zaman vatandaşlarımız tepki göstermişlerdi. Bu dönemde ilk defa gübre fiyatları çay fiyatının üzerine çıktı. 2016 yılından bugüne çay fiyatları ile gübre fiyatlarına bakın. Açıklanan çay fiyatının gübre fiyatından yüksek olduğunu görürsünüz. İlk defa bu dönem gübre fiyatları çay fiyatının 2 katına çıktı. Bu hepimizin gördüğü bildiği bir şey. Bunu araştırıyoruz, bakıyoruz demek ipe un sermekten başka hiçbir şey değildir. Artık ceyiz, cayız, yapacağız edeceğiz açıklamalarını iktidarın bırakması gerekir. 20 yıldır iktidardasınız bunların hepsini önceden hazırlamış olmanız lazım ve uygulamaya da geçirmiş olmanız gerekiyordu. “ şeklinde konuştu.