Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Rize İl Başkanlığı tarafından 15 Temmuz Demokrasi ve Cumhuriyet Meydanında gübre fiyatlarına karşı eylem düzenlendi. Fahiş fiyatlarda artan gübre fiyatlarının protesto edildiği eylemde CHP Rize İl Başkanı Saltuk Deniz, geçen seneye göre yüzde 300’ün üzerinde artan gübre fiyatlarının çay müstahsillerini fazlasıyla mağdur ettiğini kaydetti.
Gübre fiyatlarında yüzde 30 indirim yapıldığı açıklamalarının gerçekçi olmadığına vurgu yapan İl Başkanı Deniz, “Bir konuyu açıklayalım. Kamuoyuna yapılan bildirimlere göre gübre fiyatlarında % 30 indirim yapılmamıştır. İndirim ancak mevcut fiyatın yani 2021 yılı fiyatının altında olması halinde gerçekleşmiş olurdu. Geçen seneki fiyat 2750-2850 aralığında eğer gübre fiyatları 2000 TL olarak açıklanmış olsaydı 2022 yılı gübre fiyatında % 30 indirim yapılmış olacaktı. Peki ne oldu 2022 yılı Gübre Fiyatı tonunda 7.500 TL. olarak açıklandı. Yani gübreye % 300’den fazla zam yapıldı. Hepimizin bildiği gibi bu fiyat Tarım Kredi Kooperatiflerinde aldığınız alacağınız gübre için geçerli. O da peşin ve sadece üyelerine ait. Önceki dönemlerde parayı veren herkese Gübre satan tarım kredi kooperatifi şimdi sadece üyelerine satıyor o da peşin satıyor. Gidip üye olacaksınız , üye olurken de 300 TL. üye giriş aidatı ödemiş olacaksınız. Diğer kooperatiflerden alırsanız vadeli 8.300 TL- 8.500 TL. arasında değişiyor. Değerli çay üreticilerimiz Gübre Fiyatları ilk defa bu dönem Yaş Çay alım fiyatının üzerine çıktı. Gübre Fiyatı 2021 yılı Yaş Çay alım fiyatının 2 katı oldu. Yani 2 kilo Çay satacaksınız 1 kilo gübre alabileceksiniz. Oysa geçen sene 1 kilo çay satıp yaklaşık olarak 1,5 Kilo Gübre alabiliyordunuz.” dedi.
Son 6 yılın gübre fiyatları ile yaş çay alım fiyatları karşılaştırıldığında yaş çay alım fiyatına da en az % 100 zam yapılması gerektiğini kaydeden İl başkanı Deniz, 2022 yılı için yaş çay alım fiyatının 8 TL üzeri olması gerektiğini belirtti.
GÜBREYE VERİLEN DESTEKLER ARTIRILMALIDIR.
Deniz, konuşmasının devamında şunları kaydetti: “Bugün gübreye verilen destek Dönümüne 8 TL‘dir. Çay üreticilerinin % 76 ‘sı 5 dönüm altında Çaylık arazisi bulunmaktadır. Yani 5 dönüm çaylık alanı olan üreticinin alacağı gübre desteği 40 TL. Bundan hiç kimse yararlanmamaktadır. O nedenle sürekli olarak söylemiş olduğumuz gübre destekleri artırılmalıdır. Çay ekim alanlarının dağılımından dolayı dönüm başına değil alana düşen gübre maliyeti üzerinden destek verilmelidir. Biz geçen sene Gübre için dönüm başına 75 TL. destek verilmelidir diye çağrıda bulunmuştuk. Bunu da dönüme kullanılan gübre miktarı ile orantılı olmasına göre yapmıştık. Gübreye yapılan zamlara göre gübre desteği dönüm başına en az 225 TL. olmalıdır.”
DESTEKLEME PRİMLERİ ARTIRILMALIDIR.
Deniz, yaş çay destekleme priminde yıllardır artış yapılmadığına dikkat çekerek, ”Çay için verilen destekleme fiyatları 2016 yılından bu yana artırılmamaktadır. 2016 yılından bu yana Çay üreticilerine kilo başına 13 kuruş destek verilmektedir. Bu rakam kabul edilemez. Biz vermiş olduğumuz çay kanununda açıklanan yaş çay miktarının % 10'u kadar destekleme primi verilmesi gerektiğini önermiştik.
2021 yılında yaşanan gerçekten yüksek enflasyon nedeniyle destekleme primleri 2022 yılı için açıklanacak yaş Çay alım fiyatının % 10'nun dan fazla artırılmalıdır.
2021 yılına ait olan 2022 yılında ödenecek olan destekleme primleri 0,39 kuruş üzerinden ödenmelidir. Ödemeleri erkene çekilmelidir. Vatandaşın gübre almakta zorlandığı bugünlerde önemli bir destek olacaktır. Yaş Çay üreticilerinin mağduriyetini gidermek için 2021 yılı için açıklanan 3,87 TL rakamına enflasyon farkı kadar ek ödeme yapılmalıdır. Ve bu fiyat farkı da Destekleme primi ile birlikte aynı anda ödenmelidir.” diye konuştu.
Deniz, sözlerini şöyle tamamladı: ”Gübre Zamları geri alınmalıdır. Gübre fiyatlarına açıklanan Enflasyon oranı kadar zam yapılmalı ve ona göre açıklanmalıdır. Bu rakamda 3,500-4000 TL arasında olmalıdır.
Gübre destekleri artırılmalıdır. Dönüm başına önerimiz açıklanan gübre fiyatına göre 225 TL olmalıdır.
Destekleme primleri 2022 yılı için açıklanan Yaş Çay alım fiyatının % 10'undan az olmayacak şekilde artırılmalıdır.
Ayrıca daha ödenmeyen 2021 yılı destekleme bedelleri güncellenerek 38,7 kuruş üzerinden bekletilmeden ödenmelidir.
2021 yılı Yaş Çay alım fiyatlarına 2021 yılı gerçekleşen enflasyon oranında ek enflasyon farkı ödenmeli. Bu ödemede destekleme primleri ile birlikte ödenmelidir.
2022 yılı YAŞ ÇAY ALIM FİYATI BİR AN ÖNCE AÇIKLANMALIDIR.
Üreticiyi koruyan ve destekleyen , Taban fiyat uygulamasını yani açıklanan yaş çay alım fiyatının altında alım yapılmasını yasaklayan ve kanunlaştıran ve mecliste bekleyen ÇAY KANUNU ACİLEN ÇIKARTILMALIDIR.
Çaykur Varlık Fonundan çıkartılmalıdır. Önermiş olduğumuz çay kanunu çıkartılırsa Çaykur otomatikman Varlık Fonundan çıkartılmış olacaktır. Fakat Çay kanunu çıkana kadar da önlem olarak Çaykur Varlık Fonundan bir an önce çıkarılmalıdır.
2003 yılına AKP Hükümeti tarafından özelleştirilerek kapatılan Türkiye Zirai Donatım Kurumu yeniden kurulmalıdır.
Devlet yeni Gübre fabrikaları kurmalıdır.”