DEVA Partisi İstanbul Milletvekili Hasan Karal, Sayıştay’ın Tarım ve Orman Bakanlığı raporunda, Ziraat Bankası aracılığı ile Tarımsal Amaçlı Kooperatiflere kullandırılan kredilerle ilgili olarak hangi kooperatiflere ne şartlarda kredi verildiği bilgileri ve verilen bu kredilerin geri dönüşlerine ilişkin yeterli veriye ulaşılamadığını vurgulayarak, “Bakanlık ısrarla bu verileri, bu bilgileri Sayıştay’dan dolayısıyla milletten gizliyor. Bu krediler kime kullandırıldı, geri ödemeleri yapıldı mı, bilinmiyor. Bu veriler hangi gerekçelerle Bakanlığın bilançolarında yer almamaktadır?” diye sordu.
DEVA Partili Hasan Karal, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın yanıtlaması istemiyle TBMM Başkanlığına bir soru önergesi verdi. Sayıştay Başkanlığı tarafından hazırlanan, 136 sayfalık Tarım ve Orman Bakanlığı 2023 Yılı Sayıştay Denetim Raporu’nu Meclis gündemine taşıyan Milletvekili Karal, raporda usule aykırı 27 bulgu tespit edildiğini söyledi.
“Sayıştay, Bakanlık bilançolarında yeterli veriye ulaşamamış”
Sayıştay denetçilerinin yaptığı tespitlerde, Bakanlığın 2023 mali rapor ve tablolarına ilişkin, birçok eksik ve hatalı uygulamanın gözler önüne serildiğini kaydeden Karal, “Raporda yer alan 11 No’lu bulguda; 31.12.2023 tarihli bilanço günü itibarıyla Ziraat Bankası aracılığı ile Tarımsal Amaçlı Kooperatiflere kullandırılan kredilerle ilgili olarak hangi kooperatiflere ne şartlarda kredi verildiği bilgileri ve verilen bu kredilerin geri dönüşlerine ilişkin yeterli veriye ulaşılamadığı belirtilmiş. Raporda, Tarım ve Orman Bakanlığına tahsis edilmiş ödeneklerden bugüne kadar verilen kredilerin ne kadarının geri döndüğünün ne kadarının zamanında ödenmediğinin, Bakanlıkça bilinmediği ve izlenemediği tespit edilmiş.” diye konuştu.
“Tarımsal krediler kime kullandırıldı, geri ödemeleri yapıldı mı yapılmadı mı, bilinmiyor”
Milletvekili Karal, kullandırılan kredilerin kime verildiğinin ve akıbetinin Bakanlık tarafından bilinmemesini ‘skandal’ olarak nitelendirdi.
Sayıştay’ın aynı bulguyu 2015 ve 2022 yılları arasında hazırladığı denetim raporlarında da tespit ettiğine dikkat çeken Karal, sözlerini şöyle sürdürdü: “Tam 8 yıldır kurumun hesaplarından kullandırılan krediler ile bu kredilerden yapılan tahsilatların hangi kooperatiflere ait olduğu, borcunu ödemeyen kooperatiflerin hangileri olduğu, zamanaşımına uğrayan alacakların, Yeniden Yapılandırılması Hakkında Kanun hükümlerinden yararlananların ve vadesinde tahsil edilemeyen kredilerden takibe düşenlerin kimler olduğu tespit edilemiyor. Bakanlık ısrarla bu verileri, bu bilgileri Sayıştay’dan dolayısıyla milletten gizliyor. Bu krediler kime kullandırıldı, geri ödemeleri yapıldı mı, bilinmiyor. Ve işin ilginç tarafı Sayıştay 2015 yılından bu yana bu usulsüzlüğü tespit etmesine rağmen Bakanlık hiç oralı bile olmuyor.”
“2015-2023 yılları arasında hangi kooperatiflere, ne şartlarda ne kadar kredi verilmiştir?”
DEVA Partili Karal, söz konusu Sayıştay raporuna ilişkin verdiği soru önergesinde Bakan Yumaklı’dan şu sorulara yanıt vermesini istedi:
“1) Sayıştay raporuna göre Bakanlığa tahsis edilen ödeneklerden hangi kooperatiflere ne şartlarda kredi verildiği bilgileri ve verilen bu kredilerin geri dönüşlerine ilişkin yeterli veriler hangi gerekçelerle Bakanlığın bilançolarında yer almamaktadır?
2) Bakanlık, Sayıştay’ın bulgu ve tespitlerine rağmen söz konusu işlemlere ilişkin 8 yıldır neden bir düzenleme yapmamıştır?
3) Kooperatiflere kullandırılan kredilerin geri dönüşlerine ilişkin sağlıklı bir veri tabanı neden oluşturulmamıştır?
4) 2015-2023 yılları arasında hangi kooperatiflere, ne şartlarda ne kadar kredi verilmiştir?
5) 8 yıllık sürede borcunu ödemeyen kaç kooperatif vardır? Bu kooperatiflerin Bakanlığa borcu ne kadardır?
6) 2015-2023 yılları arasında Ziraat Bankası aracılığı ile Tarımsal Amaçlı Kooperatiflere kullandırılan kredilerin ne kadarının geri ödemesi yapılmıştır?”