2022'nin hayvan sağlığı ve yetiştiriciliği alanında da özveri ile çalışılan verimli bir yıl olduğunu belirten İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Sağlam, "2022 yılı, ekonomik krizin tüm dünyada derinden hissedildiği ve buna bağlı olarak artan gıda, yem ve enerji bedellerinin üreticiyi zorladığı bir dönem olarak hafızalarımızda ve kayıtlarda yerini alacaktır. Kuşkusuz ekonomik krizle birlikte seyreden gıda krizinde gözlerin çevrildiği (et, süt, yumurta gibi) en temel gıda maddelerinin teminini mümkün kılan hayvansal üretim ve dolayısıyla hayvanlarımızın sağlığı her zamankinden önemli hale gelmiştir. Bu bağlamda ilimizde hayvan hastalıkları ile mücadele kapsamında yapılan koruyucu aşılama çalışmaları takdir edersiniz ki büyük önem arz etmektedir. Geçtiğimiz yıl bu doğrultuda ilimiz genelinde büyükbaş ve küçükbaş hayvanlarda 1 milyon 362 bin 324 adet aşılama ve 1 milyon 602 bin 210 adet de sağlık taraması gerçekleştirilmiştir. İlimizde çıkan hayvan hastalıklarıyla ilgili koruyucu aşılama çalışmaları yanında; hastalık görülen bölgelerde kordon ve karantina uygulamaları, dezenfeksiyon çalışmaları, brusella, tüberküloz, tavuk vebası gibi hastalıklarda itlaf ve imha, tazminat ödemeleri, sağlık taraması, serosurvey çalışmaları ile hastalık şüphesi durumlarında ilgili enstitüye numune gönderimi işlemleri il/ ilçe müdürlüklerimiz tarafından yapılmaktadır. Hastalıklara karşı sürdürülen bu mücadele kapsamında ilimizde 2022 yılı içerisinde 23 adet aktif mihrakımız bulunmakta olup yıl içerisinde 79 adet mihrak sönüşü gerçekleştirilmiştir" dedi.
2022 yılı içerisinde Samsun genelinde süregelen hayvan tanımlama hizmeti kapsamında 128 bin 972 adet büyükbaş ve 125 bin 383 adet küçükbaş hayvana küpeleme uygulaması yapıldığını belirten Sağlam, "Benzer şekilde, Kedi, Köpek ve Gelinciklerin Kimliklendirilmesi ve Kayıt Altına Alınmasına Dair Yönetmelik gereği ilimizde bulunan ev hayvanları, bu hayvanlara dair temel bazı bilgileri ve bunların sahiplerini, yoğun bir çalışma süreci sonunda Ev Hayvanı Kayıt Sistemi/ PETVET'te kayıt altına almak suretiyle (13 bin 694'ü kedi, 13 bin 769'u da köpek olmak üzere) toplamda 27 bin 463 adet hayvana çip takılarak kimliklendirilmiştir. İlimizde, ilçe tarım ve orman müdürlükleri tarafından özellikle hayvan pazarlarının kurulduğu günler başta olmak üzere mesai içi ve dışı zamanlarda hayvanlar, nakliye ve bakım koşulları ile hayvansal ürünlerin denetimi yapılmaktadır. Bu kapsamda 2022 yılı içerisinde 140 adet denetimde 255 adet araç kontrol edilerek 3 adet araçta 25 adet hayvanın yapılan denetimler sonucu uygunsuz sevk edildiği tespit edilmiştir. Belgesiz hayvan ve hayvansal ürün nakleden kişiler ile sevk araçlarına kanunun ilgili maddesi uyarınca yaptırım uygulanmakta olup İlimizde bu kapsamda geçtiğimiz yıl 1816 adet ceza uygulanmıştır. Hayvan Pazarları, Hayvan Satış Yerlerinin Ruhsatlandırılma ve Denetleme Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik çerçevesinde buralar da denetlenmektedir. Bu doğrultuda, ilimizde bulunan 7 adet hayvan pazarında 22 adet denetim yapılmıştır. Yine ilgili Yönetmelik gereği, kesimhaneler faaliyette olduğu dönemlerde il müdürlüğümüz tarafından denetlenmekte olup bu kapsamda İlimizde bulunan 7 adet kesimhanede 2022 yılı içerisinde 22 adet denetim yapılmıştır. Ayrıca İlimizde bulunan 172 adet veteriner hekim muayenehanesinde de 172 adet denetim yapılmış olup geçtiğimiz yıl içerisinde buralara da toplamda 210 bin 501 TL ceza uygulanmıştır" diye konuştu.
2022 yılında il genelinde Kalıntı İzleme Programı çerçevesinde toplam 168 adet numune alınarak ilgili laboratuvara gönderildiğini belirten Sağlam, "2022 yılında "İşletmelerin Süt Sağımı ve Meme Hijyeni, Hayvancılık Desteklemeleri ve Projeler, Hastalıktan Ari İşletmeler, Şap, Brusella, LSD, PPR, Kuduz, Çiçek Aşılama Programları Hakkında Bilgilendirme" konulu Eğitim 11 ilçede 209 adet yetiştiricinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik'le ihracat izni alan tüm işletmeler, Su Ürünleri İşletmeleri İhracat Talimatı kapsamında Denetim Formu ve HACCP Sistem Tetkikine Ait Resmi Form kullanılarak faaliyet gösterdiği her ay denetlenmektedir. İlimizde bulunan 6 adet su ürünleri işleme tesisi yıl içerisinde resmi olarak 43 defa denetlenmiş olup, yapılan denetimler sonucu ilgili kanunun ilgili maddesi gereği 8 bin 276 TL cezai işlem uygulanmıştır" şeklinde konuştu.
Müdür Sağlam, şöyle devam etti:
"İlimizde geçtiğimiz yıl zarfında gerçekleşen su ürünleri ihracatı sayısı 250 olup, bu kapsamda ihracata konu 8 milyon 379 bin 434 kg üründen 35 milyon 540 bin 437,44 dolar, 8 milyon 825 bin 344,29 euro, 3 milyon 738 bin 345 ruble tutar döviz geliri elde edilmiştir. Yine hayvansal ürün ihracat sayısı ise 309 olup, buradan da ihracata konu 5 milyon 567 bin 378,61 kg üründen 3 milyon 485 bin 2,04 euro, 6 milyon 632 bin 556 dolar tutarında döviz elde edilmiştir."
Hayvancılık desteklemeleri
İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Sağlam, hayvancılık desteklemeleri hakkında şu bilgileri verdi:
"Bakanlığımızca, Hayvancılık Desteklemeleri başlığı altında ilimiz yetiştiricilerine Buzağı Desteklemesi kapsamında 88 bin 309 baş hayvan için 37 milyon 960 bin 756 TL, malak desteklemesi kapsamında 5 bin 153 baş hayvan için 1 milyon 614 bin 700 TL, dişi manda desteklemesi kapsamında 11 bin 691 baş hayvan için 4 milyon 134 bin 550 TL, anaç koyun-keçi desteklemesi kapsamında 139 bin 160 baş hayvan için 4 milyon 236 bin 195 TL, sürü büyütme ve yenileme desteği kapsamında 15 bin 797 baş hayvan için 1 milyon 974 bin 625 TL, arılı kovan desteklemesi kapsamında 82 bin 504 adet kovana 1 milyon 650 bin 80 TL, çiğ süt desteklemesi kapsamında 1970 işletmeye 5 milyon 522 bin 403 TL, besilik erkek sığır desteklemesi kapsamında 1866 baş hayvan için 466 bin 500 TL, Halk Elinde Anadolu Mandası Islahı Projesi kapsamında 91 işletmeye 1018 malak için 1 milyon 323 bin 400 TL ve 3 bin 124 manda için 4 milyon 803 bin 200 TL, çoban desteklemesi kapsamında ise 402 bin TL ödeme yapılmıştır."
"Geçtiğimiz yıl ilimizde gerçekleştirilen projelere gelince Ana Arı Üretimi Projesi için gerekli malzeme alımı amacıyla 458 milyon 816 bin 42 TL destekleme, Arı Sütü Üretimi Projesi kapsamında malzeme alımı için 299 milyon 717 bin 10 TL destekleme, Koyunlara Püskürtmeli Seyyar Banyoluk Projesi kapsamında 12 adet püskürtmeli seyyar banyoluk ile 30 adet ise kırkım makinesi alımı için 725 milyon 160 bin TL ve Köyümde Yaşamak için Bir Sürü Nedenim Var Projesi kapsamında da yetiştiricilerimize Ziraat Bankası tarafından düşük faizli kredi imkânı sağlanmıştır. Yine 2022 yılı içerisinde Manda Sütü İşleme Üretim ve Pazarlama Projesi makine ekipman alımı için 377 bin 600 TL, Çiğ Sütün Uygun Koşullarda Toplanması için Altyapı Kurulumu Projesi makine ekipman temini için 800 bin TL ve Arıcılık, İpekböcekçiliği, Kaz ve Hindi Yetiştiriciliği Yatırımlarının Desteklenmesi Projesi kapsamında da 14 arı yetiştiricisine alet ekipman ve makine alımı (hibe oranı yüzde 50 olup hak edişe esas 194 bin 211 TL destekleme ödemesi) sağlanmıştır. Etçi ve Kombine Irkların Yaygınlaştırılması (ETKİYAP) Jersey Projesi kapsamında 52 serbest veteriner hekim uygulayıcılarıyla 1173 adet suni tohumlama uygulaması yapılmıştır. Suni Tohumlama Uygulamaları İle Etçi ve Kombine Irkların Yaygınlaştırılması Projesi kapsamında Samsun İlinde Manda Türünde Suni Tohumlama Uygulamaları Projesi dâhilinde ise Hayvancılık Genel Müdürlüğü tarafından 166 bin TL hibe ödemesi ile ilimizde bu türde suni tohumlama uygulamaları başlamıştır. Son olarak da 300 Koyun Projesi kapsamında, yetiştiricilerimize Ziraat Bankası tarafından düşük faizli kredi ile 160 adet koyun ve 6 koç alması sağlandı."