Sosyolog Emin Günaydın, Samsun'un ilk hastanesi olan "Hamidiye'nin Aile Yaşam Merkezi'ne dönüştürüldüğü alana 2. Abdulhamid'e hediye edilen sütun kitabesinin dikilmesi önerisinde bulundu.
2. Abdülhamid tarafından Samsun'da ihtiyacı karşılamak üzere yaptırılan Hamidiye Hastanesi, atıl bir vaziyette duruyordu. Samsun Büyükşehir Belediyesi, yapıyı restore ederek Aile Yaşam Merkezi haline dönüştürüp, tekrar canlandıracak. Tarihçi-Sosyolog Emin Günaydın, yeniden gün yüzüne çıkartılacak yapının bulunduğu alana Samsun halkının o dönemde padişaha hediye ettiği sütun kitabesinin dikilmesinin şık olacağını ifade etti.
Hastanenin tarihinden bahseden Emin Günaydın, "Samsun'da 1895'li yıllarda şehir sakinlerinin ve fakir hastaların tedavi olacağı kapsamlı bir yer bulunmamaktadır. Ancak Samsun Belediyesi adına eski ahşap binada hastane hizmeti verilmeye çalışılmaktadır. Bu da oldukça yetersiz olup fakir hastalar evlerinde kapalı kaldıklarından bir türlü iyileşememektedirler. 2. Abdülhamid tarafından Samsun'a atanan ve Samsun'da 10 yıla yakın mutasarrıflık yapacak olan Halil Hamdi Bey ve Nemlizade Biraderler Şirketinin Samsun şube müdürü olan Hamdi Beyin girişimleri ve halktan toplanan yardım paralarıyla Gureba Hastanesi adıyla, ihtiyaç duyulan yeni hastanenin yapımına 1900 yılında başlanmıştır. Ancak daha sonra Canik Sancağı İdare Meclisi tarafından Hamidiye olarak isimlendirilmesi istenmiştir" dedi.
"Hastaneye sahip çıkılması Samsun tarihi açısından önemli"
Samsun Büyükşehir Belediyesi'nin yürüttüğü projenin Samsun tarihine sahip çıkılması açısından önemli olduğunu dile getiren Günaydın, "Hastanenin bahçesine Sultan 2. Abdülhamit Han'ın tahta çıkışının 25. yıl hatırası olarak altın kalemle hâk ettirilen bir mermer sütunun münasip bir yere dikilmesi istenmiş ve uygun görülmüştür. Adı geçen mermer sütunlu kitabenin hastanenin bahçesine dikilip dikilmemesi ile ilgili kesin bir kayıt bulunmamaktadır. Canik Gureba Hastanesinin giriş cephesi alınlığı kitabe yerleştirmeye uygun olmasına rağmen kitabe yapıdan bağımsız olarak düşünülmüştür. Canik Gureba Hastanesi bu anlamda istisna oluşturmaktadır. Bu sütun kitabesi Samsun halkının padişaha bir teşekkür, minnet, iltifat ve hediye kitabesi olduğu aşikardır. Eski adıyla Hamidiye en son adıyla Samsun Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi 2007 yılında geçirdiği bir yangın sonrası yok olmayı beklerken 2023'te Samsun Büyükşehir Belediyesi tarafından Aile Yaşam Merkezi haline dönüştürülmesi kararlaştırılmış ve restorasyon çalışmalarına başlanmıştır. Yapılan bu hizmet Samsun tarihine sahip çıkılması noktasında oldukça önemlidir. Bir dönem hastanenin bahçesine dikilmesi düşünülen fakat akıbeti belli olmayan bu güzel mermer sütunlu kitabenin yeni yapılacak aile yaşam merkezinin girişine dikilmesi Samsun adına, tarih adına önemli bir adım olacaktır. Ayrıca hastanenin bahçesinde asırlık 2 adet zeytin ağacı da bulunmaktadır. Bir dönem zeytin memleketi olarak değerlendirilen ve Samsun'un bir mahallesine ismini veren bu zeytin ağaçlarının da koruma altına alınarak anıt ağaç olarak yaşamlarının devam ettirilmesi sağlanmalıdır" diye konuştu.