TÜBİTAK, küresel salgın Covid-19 ile mücadele kapsamında aşı ve ilaç geliştirme çalışmalarının dışında, küresel salgının etkilerini sosyal, beşeri bilimler yönünden incelenmesi, araştırılması ve çözüm önerilerinin geliştirilmesi için özel çağrı projesi başlattı. "Covid-19 ve Toplum: Salgının Sosyal ve Beşeri Etkileri, Ekonomik Etkileri, Sorunlar ve Çözümler" başlığıyla başlatılan projenin süresi azami 6 ay olarak belirlendi. Projenin destek üst limiti ise 200 bin TL olarak açıklandı.
TOPLUMSAL DEĞİŞİMLERE NEDEN OLUYOR
Dünya Sağlık Örgütü tarafından küresel pandemi ilan edilen Covid-19 sadece sağlık alanında değil ekonomik, sosyolojik, psikolojik etkilere de sebep oluyor. Salgının toplumsal hayatı derinden etkileyerek pek çok alanda önemli değişimlere sebep olması bekleniyor. Değişimlerin bireysel, kurumsal, toplumsal, ekonomik, çevresel bağlamda birçok sonuç doğuracağı tahminleri yapılıyor.
SOSYAL VE EKONOMİK ETKİLERİ ARAŞTIRILACAK
TÜBİTAK, aşı ve ilaç geliştirme çalışmaların dışında salgının ekonomik ve sosyal yönden araştırılması harekete geçti. TÜBİTAK'a bağlı Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma Destek Grubu (SOBAG), "Covid-19 ve Toplum: Salgının Sosyal ve beşeri Etkileri, Ekonomik Etkileri, Sorunlar ve Çözümler" isimli özel proje çağrısına çıktı. Çağrı ile salgını daha iyi kontrol etmek ve etkilerine karşı hazır olmak için acil sağlık durumlarının sosyal bağlamları ortaya konulacak. Ayrıca gelecekteki olası etkilerinin sosyal ve beşeri bilimler yönünden araştırılması sağlanacak.
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ OLUŞTURULACAK
Araştırma sonunda; mevcut durum ve eğilim kanıt temelli bilimsel verilerle ortaya konulacak. Kısa, orta, uzun vadeli projeksiyon, öngörü ve analiz çalışmaları yapılacak. Analiz ve öngörüler doğrultusunda karar alıcılara ve uygulayıcılara katkı sağlayacak çözüm önerileri oluşturulacak.
TÜBİTAK'a bağlı Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma Destek Grubu'na (SOBAG) 4 Mayıs'a kadar başvurulacak projelerin süresi azami 6 ay olarak belirlendi. Projenin destek üst limiti de 200 bin TL olarak açıklandı.
ARAŞTIRMACILARIN PROJEDE SOSYAL VE BEŞERİ YÖNDEN ELE ALACAKLARI KONU BAŞLIKLARI ŞÖYLE SIRALANDI:
"Küresel, ulusal, bölgesel ve yerel düzeyde kriz yönetimi ve yönetişimi,
Salgının küresel, ulusal ve yerel siyaset üzerindeki etkileri,
Etkili ve etkin sağlık iletişimi,
Eğitim, sağlık, yargı gibi kritik kamu hizmetlerinin uzaktan erişim yoluyla ve çevrim içi sunulma uygulamaları,
Okullardaki eğitime ara verilmesi ve sınavların ertelenmesi ile iptal olmasının etkileri,
Salgınla bireysel ve ailesel başa çıkma stratejileri ve bunların psikolojik, sosyolojik, kültürel, ekonomik vb. değişkenlerle ilişkisi;
Belirsizlik, kaygı, korku ve stresin çocuklar, yetişkinler ve yaşlılar üzerindeki etkileri ve oluşturduğu riskler ve bunların etkisini azaltan, artıran olası faktörler,
Salgın nedenli kaybı olan ailelere, sağlık personeline ve risk altındaki tüm gruplara acil klinik müdahalelerin geliştirilmesi ve psiko-sosyal desteklerin sağlanması, Salgının yerleşim birimleri üzerindeki etkisi, salgınla mücadelede kentsel yaşam kalitesinin sağlanması."
EKONOMİK ETKİLERİ DE ARAŞTIRILACAK
Salgının ekonomik etkileri yönünden ele alınacak konu başlıkları da şöyle:
"Ulusal, bölgesel ve küresel düzeyde makro, mikro seviyede ekonomi, ticaret, finans, istihdam ve iş modelleri üzerindeki etkileri,
Salgının farklı sektörlerde yol açtığı arz-talep durumları, tedarik zincirleri, üretim kapasitesi, dijitalleşme ihtiyaçları; finansa erişim, istihdam açılarından sorunlar ve çözüm yolları; ekonomik kurtarma paketlerinin bireysel ve sektörel etkileri,
Küresel yatırımlardaki değişiklik, doğrudan yabancı yatırımların eğilimleri,
İş güvenliği, kurumsal risk yönetimi, yeni insan kaynakları uygulamaları, yeni çalışma ilişkileri açısından salgının etkileri."