Türk Dil Kurumu tarafından 2023 yılında "Türk Diline Hizmet Ödülü'ne de layık görülen ve şu ana kadar 70 kitap yazan Halk Bilimci Yazar Nail Tan için hazırlanan "Türk Diline Emek Verenler Nail Tan" belgesel filminin ilk gösterimi yapıldı.
Türk Dil Kurumu (TDK) tarafından 2023 yılında, şu ana kadar 70 kitap yazan halk bilimci yazar Nail Tan'ın hayatını anlatan belgesel filmi ilk kez gösterime girdi. "Türk Diline Hizmet Ödülü'ne layık görülen Yazar Nail Tan için hazırlanan "Türk Diline Emek Verenler Nail Tan" belgesel filminin gösterimi Kastamonu Üniversitesi Bilgehan Bilgili Merkez Kütüphanesi Sezai Karakoç Konferans Salonu'nda gerçekleştirildi. Belgesel filmi gösteriminde konuşan Yazar Nail Tan, duygusal anlar yaşadığını belirterek, gözyaşlarına hakim olamadı.
Belgesel çekimine emek veren ve destekleyen herkese teşekkür eden Yazar Nail Tan, "Cumhuriyetimizin 83 yılını yaşamış bir insan olarak kendimi bahtiyar hissediyorum. Cumhuriyetin getirdiği imkanlarla Araç'ın bir köyünden çıkıp, Başkent'e gelip önemli hizmetler yapmış, bu yüce millete önemli katkılarda bulunmuş bir insan olarak, kendimi gerçekten çok şanslı hissediyorum. 1970 yılında Ankara'ya gittim. 53 yıldır Türkiye'nin çok önemli insanlarını, Cumhurbaşkanlarını, başbakanlarını, siyasilerini, yazarlarını, ressamlarını tanıdım. Çok önemli toplantılarda bulundum. Öyle güzel insanlar tanıdım ki bundan sonra onları anlatmaya çalışacaktım ama artık yazamıyorum. Parkinson hastalığı yüzünden yazı hayatımın bitmesinden dolayı çok üzgünüm. Ömrümüzün artık son demlerindeyiz. Yazı hayatım bittiği için çok üzgünüm ama çok şükür, okuyabiliyorum, gözlerim sağlam. Okumakta büyük bir nimet. Bu belgeselden dolayı birçok insana teşekkür borçluyum" şeklinde konuştu.
Öğretmenlik hayatının en başarılı dönemlerinin Kastamonu Kız Öğretmen Lisesinde geçtiğini söyleyen Nail Tan, "Buradaki başarım beni Milli Eğitim Bakanlığının önemli öğretmenler listesine taşıdı. Ankara'ya tayin olmamda da bu okuldan aldığım taktir nameler büyük rol oynamıştır. Kastamonu Üniversitesinin değerli öğrencileri, bizler niçin buradayız. Bunu sizlere neden gösteriyoruz. Çünkü şu topraklardan köyden Nail Tan diye bir zat yetiştiyse bizlerde yetişebiliriz. Hatta daha büyüğü olabiliriz, daha fazla çalışabiliriz demeniz için. Öğretmenlerimiz bizler okurken, bu şairleri yazarları niçin sizlere okutuyoruz biliyor musunuz? Onları tanıyın diye değil, onları aşan yeni şairler yazarlar yetişmesi için okutuyorlar" ifadelerini kullandı.
Belediye Başkanı Galip Vidinlioğlu'nun kitap bastırma sözüne değinen Tan, "Yayınlayamadığımız kıyıda köşede kalmış çok önemli yazılarımız var. Hemen onlardan bir derleme yapacağım. Hizmetiniz var olsun" dedi.
Herkesin Türk diline sahip çıkmasını isteyen Kastamonu Belediye Başkanı Op. Dr. Rahmi Galip Vidinlioğlu da Nail Tan'ın üretken bir insan olduğuna işaret ederek, "Emekliliğinden sonra bu kadar üretmek herkesin harcı değil. Gençler içinde çok iyi bir örnek olduğunu düşünüyorum. Gençler lütfen kendinize Nail Tan'lar gibilerini örnek alın. Çünkü Cumhuriyetimiz size emanet. 2'nci yüzyılın" yaşadığımız şu günlerde, gelecek adına umut olmak için sizlerin içinizden de birkaç tane Nail Tan çıkması lazım. Devletimiz çok güçlü. Milletimiz kadirşinas. Bugünkü şartlarda sizler eğitim-öğretim açısından bizlerden daha çok şanslısınız. Bizim ikinci yüzyılımız hedeflediğimiz, Büyük Atatürk'ün dediği muasır medeniyetler seviyesini yakalamak üzere hepimizi umutlandırıyor. Türkçe'de farklı farklı akımlar vardı. Bir dönemde Öz Türkçe Akımı ciddi anlamda yol almıştı. Her Türkçe kelimenin yerine muadili bir kelimeyi koyma hastalığı zuhur etmişti ve onun neticesinde de neredeyse Atatürk'ün Gençliğe Hitabesi'ni bile çeviri yapar hale gelmiştik. Aman çocuklar Türkçemize sahip çıkalım. 0 kadar önemli ki, çünkü meramımızı birbirimize dil ile anlatıyoruz. Dil ana sütü gibidir. Doğru kullanmak lazım, iyi kullanmak lazım. Yerli yerinde kullanmak lazım. Onun için Türkçe'yi kullanırken de lütfen o hassasiyete sahip olarak kullanalım. 0 kadar güzel kelimelerimiz var ki, kullanabilecek. Hep birlikte Türkçemize sahip çıkalım" diye konuştu.
Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Osman Mert ise, "Her birey bir mekanda, bir kültürel ortamda dünyaya gelir. Zaman içerisinde kültür bireyi kendi seviyesine yükseltir. Milliyetçilik kazandırır, bireyi Türk, Alman, Fransız, İngiliz kılar. Bu seviye kültürün binlerce yılda dil aracılığıyla geliştiği seviyedir. Bir mekanda kültürü geliştiren bireylerdir. Bireyi de geliştirende kültürdür. Bu töreninde Kastamonu'da yapılmasının en önemli gerekçesi de bu mekanın milli değeridir. Bu programın Kastamonu'da yapılmasının doğru olacağını düşünerek, sizlerle buluşmak için buraya geldik. Günümüze kadar dünyada 109 milyar civarında insan yaşamış. Günümüzde de 8 milyar civarında insan var, bunu birlikte düşündüğümüzde 117 milyar civarında ediyor. Fakat bunların çok azı hatırlanabilmiş, tamamına yakını unutulmuş. Fakat bazı insanlar vardır ki, yüz yıllardır yaptıklarıyla, eserleriyle varlıklarını sürdürürler. Bunlar insanlar için, topluluklar için nitelikli eserler bırakan önemli şahsiyetlerdir. Önemli bir kısmı da hocalardır. İşte Türk Dili, Türk Kültürü içinde kültürümüzün de yetiştirdiği isimlerden biri de Nail Tan'dır" şeklinde konuştu.
Nail Tan'ın 70'e yakın basılmış kitabının bulunduğunu söyleyen Prof. Dr. Mert, "Nail Tan, Türk diline, kültürüne, halk bilimine hizmet etmiş. Öğretmenliği döneminde birçok öğrenci yetiştirmiş, çeşitli devlet kurumlarında önemli görevler üstlenmiş, değerli bir halk bilimcimizdir. Bizler aynı zamanda öğretmeniz. Bizim mesleğimizin bir özelliği vardır. Biz hocalar bir ışık yakar ama gerek mekanda, gerekse zamanda bu ışığın nereye kadar ulaşabileceğini kendileri bile bilmez. Öğretmenlik bundan dolayı kutsaldır, önemlidir. Sayın Tan'ın 70'e yakın basılmış kitabı ve çeşitli dergilerde yayınlanmış yüzlerce makalesi vardır. Türk Dil Kurumu aylık süreli yayını Türk Dili Dergisi'nde çeşitli konuları kaleme almış ayrıca bu dergide Türk Dili'ne hizmet etmiş ve aramızdan ayrılmış kişilerin de biyografilerini de yazmıştır. Bununla birlikte Türk Dil Kurumu'nun dergisinde birçok yazı kaleme almıştır. 1998-2007 yıllarında Türk Dil Kurumu'nun Türk Dünyası Destanlarının tespiti, Türkiye Türkçesi'nin Tanınması ve Yayılması Projesi'nde uzman olarak görev yapmış, 2006 yılında Atatürk ve Türk Dil Kurumu adı altında 2 kapsamlı eser hazırlamışlardır. 2012 yılında Türk Dil Kurumu'na hizmetlerinden dolayı kendilerine 80'nci Şeref Belgesi armağanı verilmiştir. Böyle bir ismin belgeselini hazırlatmak ve Türk Dünyası'nın vefasını göstermek istedik" dedi.
Belgesel filmini izleyen Kastamonu Valisi Meftun Dallı, filmin sonunda Yazar Nail Tan'a çiçek ve plaket takdim etti. Gösterime, Kastamonu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Hamdi Topal, kurum müdürleri, STK temsilcileri, akademisyen ve öğrenciler katıldı.