AKP seçim beyannamesi ile “Bizi seçerseniz kıdem tazminatını kaldırıp yerine fon uygulaması getireceğiz” diyor.
2004 yılında bir yıllık kıdem tazminatı ile 80 gram altın alınırken, AKP'nin olumlu icraatlarıyla bu rakam 95 grama kadar çıkmıştır. Sonrasında düşüşe geçmiş ve halen 2014 yılında 38 grama, 2015 yılında 37 grama kadar düşmüştür.
12 Eylül darbesi olmuş üstünden daha yeni bir ay geçmiş ve ilk düzenleme İŞVEREN'lerin talebi ile kıdem tazminatına tavan getirilmiştir. O yıllarda 5 milyon kayıtlı işçimiz var ve bunun 3.5 milyonu sendikalı olarak kıdem tazminatlarını her yıla 30 günlük değil TİS'ler (Toplu İş Sözleşmeleri) ile bir yıla 45 veya 60 günlük tazminatlar alınmaya başlanmıştı.
ARABA ALMAK MÜMKÜNDÜ
İşte o yıllarda emekli olan işçi, aldığı kıdem tazminatı ile bir ev ve bir araba alabiliyordu. Ardından darbeciler aşağıdaki fıkrayı 1475/14'e ekleyip kıdem tazminatına tavan getirdiler. Yani bir işçi bir yıl için en fazla devlet memuruna verilen ikramiye kadar kıdem tazminatı alabilirdi. Değişik fıkra: 17/10/1980 - 2320/1 md.’de şöyle denilmektedir: “Ancak bu tazminatın T.C. Emekli Sandığına tabi olarak geçen hizmet süresine ait kısmı için ödenecek miktar, yaşlılık veya malullük aylığının başlangıç tarihinde T.C. Emekli Sandığı Kanunu’nun yürürlükteki hükümlerine göre emeklilik ikramiyesi için öngörülen miktardan fazla olamaz."
Kamu işçisini o yıllarda mevcut sendika yöneticileri askeri diktanın emretmesi ile birlikte memurdan fazla ikramiye alamaz düşüncesi ile bugünlere taşımış, o sendikaların şimdikilerde tepe yöneticileri de 12 Eylül dayatmasını çözmemiştir.
35 YIL DÜŞÜK TAZMİNAT
Yüzlerce işçi tavan dayatması ile birlikte düşük tazminata 35 yıldır mahkum olmuştur. Son yıllarda memurlarda enflasyona yenildiğinden bu durum kıdem tazminatı tavanı sebebiyle işçilerin tazminatlarına da sirayet etmiştir.
a.) Kıdem tazminatı artışları yıllara göre 657 sayılı DM yapılan maaş artış tutarları ile paralel artışa gidilmiştir.
b.) 2008 yılına kadar kıdem tazminatı döviz karşısında artarak korunmuş.
c.) 2008 yılının ikinci altı ayı 2011yılının ilk altı ayına kadar sabitlenmiş.
d.) 2011 yılının ikinci altı ayında 2013 ikinci altı ayına kadar dalgalanmaya bırakılmış.
e.) 2014 yılından itibaren düşüşe geçmiştir.
Fonun tartışıldığı bugünlerde çalışanlar döviz karşısında alım gücü azalan kıdem tazminatı ve bu tablo ile karşı karşıya kalmıştır. Türk lirası bazında nominal artış, reel anlamda azalış ortaya çıkmıştır. Ücretliler bu hali ile bile kıdem tazminatına güvenemez iken fonla kayıplar nasıl giderilecektir? Kanımca fon tartışmasından önce taraflar, buna benzer tablolar yaparak eriyen kıdem tazminatı için çözüm yolu üretmelidir. Günümüz uygulamasında kıdem tazminatı miktarı 30/365=8.3 güne karşılık geliyor. Bir yıl çalışacak karşılığında 30 günlük ücret alacaktır. Fonla bu rakam 3 ya da 5 güne düşürüldüğünde garanti altına alınan kıdem tazminatı ile birlikte alım gücü reel anlamda pul mu olacak? Son günlerde döviz artış ile birlikte işverenlerin kıdem tazminatı yükü düşmüştür. Fondan önce kıdem tazminatının alım gücü masaya yatırılmalıdır.