Ülkemizde yıllardır çocukları eğitmek için programlar geliştiriliyor. Hafta içi beş gün eğitim yeterli görülmeyip birde hafta sonu kursları açılıyor. Sınavlara hazırlanan bir çocuk neredeyse haftanın yedi günü okula ya da dershaneye gidiyor. Âmâ maalesef yapılan çalışmaların karşılığı yeterince alınamıyor. Ders saatiyle başarı doğru orantılı mıdır? Yani çalışılan ders saati arttıkça başarıda aynı düzeyde artar mı? Ders saatiyle başarının doğru orantılı olmadığını düşünüyorum. Aksine belli bir zamandan sonra ders saati artıkça başarını düşecektir. Bu ifadeleri sizinle paylaşmamın nedeni; sürekli olarak çocukları eğitmeye çalışacağımıza aslında birazda aile eğitimlerine önem vermemiz, gerektiği konusuna dikkat çekmek içindir.
Çocukların gelişiminde ilk altı yılın çok önemli bir yeri vardır. Çocuk altı yaşına gelinceye kadar aile desteğiyle iyi bir eğitim almalıdır. Ağaç yaşken eğilir atasözünden de anlaşılacağı gibi aile eğitim konusunda ne kadar bilinçli olursa, o ailede yetişen çocuk o kadar verimli bir eğitim süreci geçirir. Çocuk okula gelinceye kadar birçok bilgiyi anne ve babasından öğrenmektedir. Anne ve babanın çocuk eğitimi konusunda bilgi sahibi olmaları gerekiyor. Yaptığım araştırmalarda birçok ailenin rastlantıya dayalı olarak çocuklarını yetiştirdiklerini ve bazen çocuk eğitiminde çaresiz kaldıklarını gözlemledim. Çocuktur anlamaz sözünü doğru bulmuyorum. Çocuk anlar, anlar ama bizim ona uygun bir dille anlatmamız gerekiyor.
Haftanın yedi günü çocukları okula göndereceğimize aslında bir günüde aile eğitimlerine ayırsak hiçte fena olmayacak. Öğretmenlik hayatımda her zaman velilerime çocuklarına nasıl yardımcı olacakları konusunda örnek dersler yapmışımdır. Birinci sınıf okuturken; ses öğretimi ve katma çalışmalarında dikkat edilmesi gereken noktaları özellikle göstermeye çalışıyordum. Yapmış olduğum çalışma yanlış anlaşılmasın ben kendi işimi velilere yüklemiyordum. Sadece çocuklarına yardımcı olabilmeleri için yol gösteriyordum. Günümüz eğitim anlayışında aile ne kadar bilinçliyse ve çocuğunu destekliyorsa o çocuk diğer çocuklara göre o kadar ileriye gidiyor. Eğitimde çocuklara ne kadar önem veriyorsak aile eğitimlerine de aynı düzeyde önem vermeliyiz.
Aile eğitim konusunda bilinçli olursa o ailede yetişen çocuklar daha başarılı ve sorunsuz olurlar. Anneler ve babalar çocukları doğmadan önce aile eğitimlerine tabi tutulmalıdırlar. Bence bu eğitimler evlilik süreci başlamadan yapılmalıdır. Kadın ve erkek evliliğe karar verince nasıl belediyeye gidip nikâh başvurusunda bulunuyorsa; aynı mantıkta evlilik süreci başlamadan önce bir aile eğitiminden geçirilmelidirler. Bu çalışma pratik halede getirilebilir. Çeşitli testler yoluyla başarılı olan kişiler eğitimi daha kısa sürede tamamlar. İhtiyacı fazla olan bireyler eğitim seviyelerine göre daha uzun bir süreçten geçebilirler. Belki de böylelikle boşanma olaylarında da ciddi derecede azalmalar olur.
Toplum olarak yüzleşmemiz gereken bazı gerçekler var. Bunların en başında eğitimde iyi bir noktada olmadığımızı kabul etmemiz, geliyor. Eğitim derken tabi ki sadece çocukları kastetmiyorum. Eğitim beşikten mezara kadardır. Çocukları eğitirken aileleri de göz ardı etmemeliyiz. Teknoloji ve bilim hızla gelişiyor. Aileler ise bu gelişimin çoğu zaman gerisinde kalıyor. Dikkat edin çocuklarınızla iletişiminiz gün geçtikçe daha da zayıflıyor. Onları anlayabilmemiz için onlarla birlikte zaman geçirmeniz gerekiyor. Burada dengeyi iyi sağlamalısınız, aksi takdirde yarardan çok zarara neden olur. Bugün gelişmiş ülkelerde hayat boyu öğrenme süreçleri uygulanıyor. Bizim ülkemizde ise eğitim okuldan ibaret. Öğrenmenin yaşı yoktur. En son ne zaman bir kitap okudunuz, hatırlıyor musunuz?
Ülkemizde devletin bütün kurumlarıyla işbirliği yaparak aile eğitimlerinde ciddi bir seferberlik başlatması gerekiyor. Okullar, halk eğitim merkezleri, kamu kuruluşları, belediyeler, gençlik merkezleri kısacası topyekûn ciddi bir eğitim seferberliğine ihtiyacımız var. Yeni evlenecek olan
çiftlerin aile eğitimlerini evlilik süreci başlamadan önce gerçekleştirebiliriz. Âmâ birde mevcut ailelerin eğitim sorunlarını gidermek için çeşitli programlar geliştirilmesi gerekiyor. Çocuklarıyla sorun yaşayan aileler ya da okul veya öğretmen tarafından yönlendirilecek bireylerin faydalanabileceği aile eğitimi programları aracılığıyla eğitim faaliyetleri desteklenebilir.
Sonuç olarak daha önceden eğitim sorunları adı altında belirmiş olduğumuz on maddeden en önemlilerinden bir tanesi de ailelerin eğitilmesi konusuydu. Çocukları eğitirken aileleri de desteklersek daha verimli bir sonuç ortaya çıkar. Anneler ve babalar çocuklarına karşı daha bilinçli davranışlar sergiler. Öğretmenlik hayatım boyunca istisnalar hariç olmak üzere düzenli bir aileden sorunlu bir çocuk yetiştiğini hiç görmedim. İstisnalar ise ailelerin çocuklarını aşırı derecede şımartması ya da ikinci derecedeki ebeveyn dediğimiz dede veya babaanneden kaynaklanan aşırı ilgi vakalarıdır. Anneler ve babalar çok basit uygulamalarla evde yaşanılan birçok soruna pratik çözümler üretebilirler. Mevcut durumda bir aile eğitimi alamıyorsanız bile bu kapsamda sizlere yol gösterecek bir kitap okuyarak kendimizi geliştirebilirsiniz. Göreceksiniz evdeki olumsuz ortam çok kısa sürede ortadan kalkacaktır. Sorunların pratik çözümü için bazı kısa öneriler sıralayacak olursam:
1.Davranışlarınızla çocuklarınıza iyi bir model olun.
2.Çocuklarınıza sorumluluk yani yapabilecekleri görevler verin.
3.Lütfen çocuklarınızla bağırarak konuşmayın.
4.Konuşurken düşük ama kararlı bir ses tonu kullanın.
5.Tutarlı davranışlar sergileyin.
6.Alınan kararlarda çocuklarınızın da fikirlerine önem verin.
7. Sorunları çözerken karşılıklı olarak konuşarak ortak kararlar alın.
8.Bilgisayar veya cep telefonu gibi teknolojik aletlerin kullanımını tamamen yasaklamak yerine ortak kararla sınırlandırın.
9.Çocuklarınızı belli etmeden gözlemleyerek takip edin.
10.Hatalarını eleştirmek yerine, onlara sorunları çözebilmeleri için destek olun.
11. çocuklarınız arasında adaletli davranın.
12. Çocuklarınızın kitap okumalarını istiyorsanız ev içinde birlikte okuma saati etkinliği düzenleyin.
13.Haftada en az bir gün birlikte zaman geçirin.
14. Çocuklarınızla oyun oynayın.
15.Çocuklarınızla iletişim kurarken anne ve babanın eşit düzeyse olmasına dikkat edin.
16. Şiddetten uzak durun.
17.Çocuklarınızın yanında tartışmayın.
18. Birlikte planlar yapın.
19.Çocuklarınızla birlikte ders çalışacakları zaman dilimini birlikte belirleyin.
20.Çocuklarınızı dinleyin, karşılıklı olarak onlarla gün içinde yaptıklarınızı paylaşın.