Her kültürün, her coğrafyanın farklı bir sabah sofrası var. Hangi şehre gitse ille de kendi kahvaltım diyenlerden misiniz yoksa ziyaret ettiği şehri anlayabilmek için kahvaltıda balık bile yiyenlerden mi?
Ben ikinci gruptanım, kahvaltıda balık bile yerim. Elbette güzel bir tereyağı, köy ekmeği ve iyi demlenmiş siyah çayı beşinci gün kriz halinde isterim, ama gittiğim şehirlerde orada yaşayan insanlar gibi güne başlamayı çok seviyorum...
TÜRK SOFRASI ZENGİN
Farklı kültürlerin beşiği Anadolu toprakları, zengin bir yemek kültürüne sahip ve bu anlamda hemen tüm bölgelerin de bölge coğrafyasının etkisi ile farklı kahvaltılıklara. Hamur işleri, ekmek çeşitleri, yumurta pişirme teknikleri her bölgede farklılık gösterebilmekte. Örnek, farklı kültürlere ev sahipligi yapan Ege kıyılarında bu konudaki çesitlilik göz alıcı. Bölge insanının mevsime göre domates, taze nane, maydanoz, acuru kahvaltıya koyma alışkanlığı var. Özellikle kahvaltıda tüketilen boyoz, açma, tatlı maya, peksimet, tahinli çörek gibi hamur işlerinde ise skala oldukça geniş. Akdeniz’in çeşitli gözlemeleri, babatası, leğen kömbesi, karpuz kabuğu, bergamut reçelleri ve portakalatası kahvaltının olmazsa olmazı. Antep’te de tereyağı, el açması yufkalar, taze peynirler akla gelmekte. Antakya kahvaltısının zenginliği zaten dillere destan; zeytin ve zahter salatası ilk akla gelenlerden. Türkiye’de her bölgenin hatta şehirlerin zengin kahvaltılarının tamamında başta siyah demli çayı saymak üzere ekmek, zeytin, beyaz ve tulum peynir ile reçellere demir baş diyebiliriz.
“Türkiye’de her bölgenin hatta şehirlerin zengin kahvaltılarının tamamında başta siyah demli çay vardır.”
İNGİLİZ SOSİS SEVİYOR
İngilizlerin günümüze kadar bozulmadan gelen yeme içme alışkanlıkları var. Bunların içinde en önemlisi ise kahvaltı alışkanlıkları. Bir İngiliz öğle ve akşam yemeğinden vazgeçebilir ama kahvaltıdan asla. İngiltere’de iki önemli kahvaltı tabağından söz edebiliriz. Biri geleneksel çiftçi kahvaltısı. Fasulyesi, sosis ve tavada pişmiş yumurtasıyla bu tabak oldukça zengin protein içermektedir. Diğer taraftan yumurta, bacon, sosis ve mantar sotenin yer aldığı klasik kahvaltı tabağıdır. İngilizler kahvaltıda ekmek yerine patates yemeği tercih eder. Kahvaltıda genellikle portakal suyu ve kremalı çay içerler.
FRANSIZ KRUVASANI
Fransızlar için soslar ve akşam yemeği çok önemlidir ama mesela Paris’te sabah kahvaltı yapabileceğiniz yer bulmak konusunda zorlanabilirsiniz. En klasiği çeşitli reçeller ve kruvasana eşlik eden kahvedir. Dikkat edin kahveye eşlik eden diyorum. Fransızların sabahları kahve keyfinden bahsetmek yiyeceklerden bahsetmekten daha doğrudur.
İSVEÇ’İN ÜZÜMLÜ EKMEĞİ
Balık sevdalısı İsveçliler kahvaltılarında bile tıpkı Ruslar ve Portekizliler gibi balık yemekte. Burun kıvıranlarınızı görür gibiyim. Aslında kahvaltı tercihleri tamamen alışkanlıkla ilgili. İnanın hiç de kötü olmuyor. Somon fümeler, sosa yatırılmış alabalık gerçekten nefis bir tada sahip. Üzümlü ekmek ve yaban mersininin de kahvaltı sofrasından eksik olmadığı İsveç kahvaltıları oldukça doyurucudur.
İTALYAN TATLI YİYOR
İtalya’ya gittiğinizde sakın kahvaltı konusunda hayal kurmayın. İtalyanlar için kahvaltı demek kahve demek. Genellikle cappucino ile güne başlarlar. Yanında yeni fırından çıkmış tatlı veya tuzlu hamur işleri onlar için yeterlidir.
ALMAN’IN REÇEL GELENEĞİ
Almanlar peynir ve reçel tutkunudur ayrıca kahvaltı sofralarında bol çeşitlilik severler. Almanya denince ekmek deryası bir kahvaltıdan söz etmek mümkün. Konfitüre, tereyağlı pretzel, brötchen, wecken gibi porsiyonluk ekmekler ilk akla gelenlerden. Leberwurst (Karaciğer ezmesi sosisi), tilsit peyniri (Alman peyniri), domuz sosisi, jambon en klasik kahvaltılıklardan. Ancak bu sofralar genellikle evlerdedir. Özellikle büyük şehirlerde sabahın ilk ışıklarında ulaşabileceğiniz en kolay kahvaltı seçeneği onlarca çeşidi olan sandviçlerdir. Sert bir kahve veya çay içebildikleri gibi bazı bölgelerde kahvaltıda alkolü çok düşük, içimi kolay gazı az bira tercih edebilirler.
JAPON’UN YOSUNLU ÇORBASI
Sanırım bir Türk’ün kahvaltıda en zorlanacağı ülke burası. Japonlar güne yeşil çayla başlar. Buharda pirinç, tofu, deniz yosunlu çorba, balıklı omletler kahvaltı seçeneklerinden. Kahvaltıyı günün en önemli öğünü olarak kabul ederler ve sağlıklı olmayan hiç bir şey kahvaltıda yer almaz.
KOMŞUNUN LEZZETİ
n Yunanlılar akşam yemeğine saat on gibi oturur. Geç biten zengin akşam sofrası, sabah sofralarını oldukça sönük geçirtir. Hemen her Yunanlının elinde görüntüsü inanılmaz al benili frappe (köpürtülmüş soğuk kahve) görürsünüz. Bir Yunanlı için sabahın olmazsa olmazıdır. Tabi yoğurt, bal, meyve ve cevizden oluşan cuplar da sapahları her köşe başında bulabilirsiniz.
HİNTLİ’NİN HAMUR İŞİ
İşte zorlanacağınız bir coğrafya daha... Ülkenin bir bölümü vejeteryandır. Güneyde Hintliler kahvaltıda mayalanmış kara mercimek ve pirinçle yapılan idili (bir tür köfte) veya yine kara mercimek ve pirinç unuyla yapılan “Dosa” isminde krep yiyor. İdililer tatlı ekşili chutney isminde sosla servis ediliyor. Doğu Hindistan’da ise sabah kahvaltılarında balık ve pirinç lapası ve “Çapati” denilen buğday un ile hazırlanan mayasız ince ekmekler veya “Puri” (yağda kızartılan hamur) yeniyor. Eğer sonbahardaysanız muhtemelen kahvaltıya nar suyu eşlik edecektir bunun dışında çay ve kahve bulabilirsiniz.