Banka çalışanlarının fazla mesai parası “Torba” ile mi silecekler

20 bin sendikasız özel banka çalışanlarının her birinin ortalama 25’er biner lira fazla mesai alacağını silmek için Torba’ya madde eklenecek mi? 2014 yılı Ocak ayında göreceğiz…

BASİSEN (Banka ve Sigorta İşçileri Sendikası) Genel Başkanı Metin TİRYAKİOĞLU’nun ihbarı sonrasında, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Müfettişlerinin yaptıkları incelemeler sonrasında 20 bin sendikasız özel banka çalışanının yasadışı ve parası ödenmeden fazla mesai yaptırıldığı ortaya çıktı. Müfettişler yazdıkları raporlar ile her bir banka çalışanına ortalama 25’er biner lira fazla mesai parası ödenmesine karar verdi.

***BANKALARA BİRLİĞİ BAKANLIĞA KOŞTU

Banka sahiplerinin örgütü olan Bankalar Birliği’de çalışanlarının alın terinin karşılığı olan ve devletin müfettişlerince ödetilmesine karar verilen fazla mesai paralarını sildirmek için soluğu Çalışma Bakanlığı’nda aldı. Sonunda komisyon kurulmasına karar verildi ama ne hikmetse görüşmelerde tek eksik, her birinin 25 bin lira alacağı olan çalışanları veya temsilcilerinin olmamasıydı.

***BANKALAR ARASI HAKSIZ REKABET

Öte yandan aynı Bankalar Birliği, çalışanları sendikalı olup hak ettikleri ücretleri sendikaları ve Toplu İş Sözleşmesi ile alan bankalar ile çalışanları sendikasız olup düşük ücretle ve angaryayla çalıştıran bankalar arasında var olan haksız rekabete giderme yolunu seçmedi.

***ÇALIŞANLARIN ALACAKLARINI SİLME İŞİ TORBA’YA GİRER Mİ?

Ortada müfettiş raporu ile tespit edilmiş ve çalışanın alacağı olan 25’er bin lira fazla mesai alacağını kim silebilir. Bakan silebilir mi, yetkisi var mı veya yetkisi varsa da bunu kullanabilir mi? Bu soruların her birinin cevabı hayır. Öyleyse Bankalar Birliği, sermayemiz erimesin, bu parayı ödemeyelim diyerek Ocak 2014’de TBMM’ye gelecek olan Torba Kanun için girmeye çalışacak. Bakalım TBMM’den bu tür bir yasa çıkar mı?


Staj sigortası mağdurları da “Torba”ya girmek istiyor

Sosyal Güvenlik Sisteminde iki tür prim ödeme şekli ve bildirimi vardır. Bunlardan ilki iş kazası-meslek hastalığı sigortası da denilen kısa vadeli sigorta çeşididir ve diğeri de yaşlılık-malüllük-ölüm sigortası denilen uzun vadeli sigorta çeşididir. Emeklilik olarak bilinen primler de uzun vadeli sigorta primlerini içerir. Kısa vadeli sigorta sadece çalışılan-staj yapılan sürede çalışanın-stajyerin başına gelebilecek meslek hastalığı ve iş kazası içindir. Bu sigorta çırakları içindir aynıdır. Primlerini de (stajyer ve çıraklarda) okulları öder.

***İşverenler Bazen Uzun Vadeli de Ödeyebiliyor

3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu 19.06.1986 günü uygulanmaya başlanmıştır. Bu tarihten itibaren meslek lisesi öğrencilerinin sigortasını okudukları okullar yapmaya başlamıştır. Önceki yıllarda ise sigortaları işletmelere aitti ve bazı işletmeler kendilerine staja gelen öğrencileri kısa vadeli stajyerlik-çıraklık sigortası yerine uzun vadeli sigorta yapabilmekteydiler. Bu sebeple de 1986 yılından önce staj yapan çırak olanlar için işe girişler emeklilik için de başlangıç sayılabilmektedir. 1986 yılı ve öncesinde staj yapanların adlarına emeklilik primi ödenip ödenmediğini sigorta hizmet cetvelinde prim ödeme gün sayısı ve kazanç bildirilip bildirilmediği ile bakılabilir. Kendisi hakkında stajyer sigortası yapılan birisi için SGK web sayfasında işe giriş tarihi yazar ama işe giriş yazan yıllar için prim ödeme gün sayısı ve kazanç görünmez. Stajdan sonra ilk normal işe giriş (uzun vadeli prim ödenme) tarihinden itibaren de gün sayısı ve kazanç görünür. Sizlerin sigorta hizmet cetvelindeki yıllara bakın hangi yılda (tarihte) prim ödeme gün sayısı ve kazanç varsa emeklilik için sigorta başlangıcınız o tarihtir.

***Doğum Borçlanması İçin Başlangıç Sayılıyor

Normalde staj süresi sigortalılığı emeklilik için başlangıç kabul edilmemektedir. Ancak, SGK’nın 2010/106 sayılı genelgesine göre meslek lisesi stajı veya çıraklık sigortası başlangıcından sonra doğum yapanlar isterlerse doğum borçlanması yapıp emekliliklerini 4 sene öne alabilirler. Sosyal Güvenlik Kurumu, emeklilik primi ödenmeyen staj veya çıraklık sigortası başlangıcını nasıl, doğum borçlanması için sigorta başlangıcı sayabiliyorsa, erkeklere de (kadınlara da) çıraklık ve staj süresini borçlanma hakkı tanımalıdır.

***Staj ve Çıraklık Süresi Borçlanılabilmeli

1987 yılında Turgut Özal hükümeti zamanında TBMM’den geçen bir yasa ile isteyenler çıraklık ve meslek lisesi staj süresini tıpkı askerlik borçlanması gibi borçlanma hakkı verilmelidir. Zira binlerce stajyer ve çırak o yılları borçlanıp emeklilik primlerini kendi ceplerinden ödeyip, emeklilik için başlangıç saydırmak için can atıyor ve bana göre de haklılar. Bu sebeple de TORBA’ya girmek istiyorlar.