Mesleki Eğitimi Kanunu uyarınca işletmelerde meslek lisesi öğrencileri ile çıraklık eğitim merkezinde beceri eğitimi gören öğrenci ve çırakların sigorta primlerinin emeklilik açısından bir hak teşkil edip etmeyeceği okurlarımız tarafından sürekli olarak sorulmaktadır.
Mesleki Eğitimi Kanunu uyarınca çıraklık veya meslek lisesi öğrencisi statüsünde yapılan sigorta, emeklilik açısından bir başlangıç sayılmaz ve emeklilik gün sayısını artırmaz. Çünkü, bunlar için emekliliğe etkisi olan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödenmemektedir.
Sadece iş kazası, meslek hastalığı ve hastalık primi ödenir. Staj başlangıcında verilen sigorta sicil numarası bütün sigortalılık döneminde kullanılmakla birlikte başlangıç tarihi olarak dikkate alınmaz. Dolayısıyla, staj döneminde ödenen sigorta primlerinin emekliliğinize bir katkısı bulunmamaktadır.
SSKdan emekli bir kişi bir limited şirketin ortağı olduğunda Bağ-Kura herhangi bir sosyal güvenlik destek primi ödemesi gerekiyor mu? Harun Arslan
Bağ-Kur, SSK, Emekli Sandığı emeklisi olup ticari kazanç veya serbest meslek kazancı dolayısıyla gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar ile adi ortaklık, kollektif şirket, komandit şirket ve donatma iştiraki ortakları, limited şirket ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket ortakları ile anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları Bağ-Kur destek primi kesintisine tabi tutulmaktadır.
Emeklilerin 4-1/b (Bağ-Kur) kapsamında faaliyette bulunmaları durumunda almakta oldukları aylıklarının 2008 yılında yüzde 12si, 2009 yılında yüzde 13ü, 2010 yılında yüzde 14ü ve 2011 ila izleyen yıllarda ise yüzde 15i oranında sosyal güvenlik destek primi emekli aylıklarından kesilecek, ancak bu tutar 2009 yılında aylıklardan kesilecek SGDP miktarı 253.43 TLden fazla olmayacaktır.
Doğuştan sol kolum yok. 15 yıldan beri Bağ-Kur sigortalısıyım. Özürlü kontenjanından nasıl emekli olabilirim? Mehmet Harmankaya
Sosyal Güvenlik Reformu olarak adlandırılan 5510 Sayılı Kanundan önce, doğuştan özürlü Bağ-Kurluların özürlü emekliliğinden yararlanması mümkün değildi. Bağ-Kur (4-1/b) sigortalılarından özürlü-engelli olduğu için SSKlılar gibi erken emekli olamayanlar da erken emeklilik hakkından yararlanabilecek.
İlk defa sigortalı olduğu tarihten önce malûl (yüzde 60 ve fazlası) olduğu için malullük aylığı bağlanmayanlar, çalışma gücü kaybı yüzde 40 ila yüzde 59 arasında olanlar 1 Ekim 2008 tarihinden sonra tahsis talebinde bulunmaları durumunda aşağıdaki şartlarda 4/b sigortalılığı kapsamına konulan özürlü emekliliğinin kapsamına girmiştir. Okurumuz Mehmet Harmankaya özür oranını belirtmemiştir. Ancak, özür oranına göre aşağıdaki tablodaki şartlarla yararlanabilecektir.
Bağ-Kurluların çalışma gücünde kayıp oranı
Yüzde 60 ve daha çok olanlar: 15 yıl, 3960 gün
Yüzde 50-yüzde 59 arası olanlar: 16 yıl, 4320 gün
Yüzde 40-yüzde 49 arası olanlar: 18 yıl, 4680 gün