Çocuklarda en sık rastlanan kansızlık (anemi) türü demir eksikliği anemisidir. En sık 6-24 aylar arasındaki çocuklarda gözlenir. Nedenleri şunlardır :
1 - En önemli nedeni, diyetle alınan demirin yetersiz kalmasıdır. Büyüklerde kırmızı kan hücresi eritrositlerin yapımı için gerekli demirin % 95'i yaşlanmış eritrositlerin yıkımından sağlanırken , çocuklarda hızlı büyüme nedeniyle yıkılan eritrositlerden sağlanan demir miktarı ancak % 70'dir.Bu dönemde vücuda gerekli demirin % 30'unun yiyeceklerle alınması gereklidir.
Gebeliğin son 3 ayında plasenta yolu ile fetus anneden aldığı demiri depolar ve zamanında doğan bebekler ilk 4 ay, erken doğan bebekler yaklaşık ilk 2 ay bu demirle idare ederler.İşte bu aylardan sonra dikkat edilmez ve takviyeler yapılmaz ise demir eksikliği anemisi gelişir.
2- Hızlı büyüme ikinci nedendir. Her 1 kg lik vücut ağırlığı artışı için 40 mg. Demire ihtiyaç vardır.Hızlı büyümenin olduğu ilk 1 yaş ve ergenlik dönemleri demir eksikliğinin en çok olduğu dönemlerdir.
3- Bir diğer nedende doğum öncesi,doğum esnası ve doğum sonrası kanamalardır. Demir eksikliğinin tanısı çok kolay konulabir. Alt göz kapağının,kulağın,el ve ayakların ve cildin soluk olması ; ayrıca çok basit olarak yapılabilen tam kan sayımı ile hematokrit ve hemoglobin değerlerinin düşük olması ile basitçe tanı konulabilir. Burada unutulmaması gereken nokta demir eksikliğini taklit eden birçok hastalık olduğu için mutlaka bir pediatrist denetiminde bu işlemlerin yapılmasıdır.
KORUNMAK İÇİN NE YAPMALI ?
- Mutlaka ilk 6 ay sadece anne sütü ile beslenme teşvik edilmelidir.Zira anne sütündeki demirin emilebilirliliği % 49 dur.
- Şayet anne sütü yoksa ; litresinde 10-12 mg. Demir içeren formula mamalar ile bebek beslenmelidir. İNEK SÜTÜ KESİNLİKLE EN AZ 1 YIL BEBEĞE VERİLMEMELİDİR.
- Bebek altı aylık olduktan sonra ise ayına uygun demirden zengin besinler ( karaciğer, dalak, organ etleri, kırmızı et, yumurta ....Üzüm, pekmez, kuru meyveler, yeşil sebzeler, kuru baklagiller, fındık, fıstık, susam) beslenmesine eklenmelidir.
Not: Etlerde bulunan ham demirinin emilimi daha kolaydır.
- 4 aylıktan itibaren her bebeğe sağlık ocaklarının dağıttığı demir ilaçları düzenli olarak verilmelidir. Prematüre bebeklere ise daha önceden çocuk doktorunuzun gözetiminde doz ayarlaması yaparak başlanmalıdır.
- Demir emilimini artırmak için C vitamininden zengin gıdalar ( portakal limon gibi turunçgiller ) diyete eklenmelidir.Ayrıca demir emilimini azaltan çay,süt,fosfat ve fitatdan zengin gıdalar verilmemelidir.
GELECEĞİMİZ TEMİNATI OLAN ÇOCUKLARIMIZIN İLK 3 YIL İÇİNDEKİ DÜZENLİ VE GEREKLİ BESİN ÖĞELERİNİ ALARAK BESLENMELERİ TOPLUMUMUZUN GELECEĞİNİN TEMELİNİ OLUŞTURMAKTADIR....