Emeklilik, çalışanların uzunca bir süre ödedikleri primlerin karşılığının alındığı dönemlerdir. Sosyal güvenlik hakları talebe bağlı haklardan olup emekli aylığı da yazılı müracaat yapılmasını gerekmektedir. Yazılı olarak emekli olmak için müracaatta bulunmayanlar, emekli olma şartlarını tamamlasalar dahi kendilerine emekli maaşı bağlanmaz.
SSK sigortalılarına emekli maaşı bağlanabilmesi için aynı zamanda sigortalı çalışmaları devam etmekte ise çalıştıkları işten ayrılmaları ve daha sonra emekli olma talebinde bulunmaları gerekir. Sigortalı olarak çalıştığı işten ayrılmayanlara emekli olma dilekçesi verse bile emekli maaşının bağlanması mümkün olmayacaktır.
İlk defa 1 Ekim 2008 tarihinden önce sigortalı olanların emekli olduktan sonra destek primine tabi çalışma hakları bulunmaktadır. Bu nedenle ilk defa 1 Ekim 2008 tarihinden önce sigortalı olanlardan emekli olmak için işten çıkan ve ardından emeklilik dilekçesi verenler, müracaat tarihinden sonraki günden itibaren destek primine tabi çalışmalarını sürdürebilirler. Dolayısıyla bu durumda olan sigortalılar için, şekli de olsa işten çıkış işlemi sonrası emekli olma dilekçesi verilmeli akabinde çalışmaları devam edecekse destek primi kodunda işe giriş bildirgesi verilmelidir.
Emeklilik dilekçesinin doldurulması da önem arz etmektedir. Form matbu olarak hazırlanmış olup formun eksik doldurulması sigortalıya düşük maaş bağlanması gibi bir sonuç doğurabilir. Şöyle ki; sigortalıların emekli maaşı üç dönemden oluşmaktadır. İlk dönem 2000 yılı öncesi ikinci dönem 1 Ocak 2000 ile 30 Eylül 2008 arası üçüncü dönem ise 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren olan dönemdir.
1 Ekim 2008 tarihinden itibaren olan dönem için öngörülen bir alt sınır aylık bağlama oranı vardır. Bu oran bakmakla yükümlüsü olmayanlar için yüzde 35 olanlar için ise yüzde 40’dır. Dolayısıyla bakmakla yükümlüsü bulunan sigortalıların prim gün sayısı 7200 günden az ise bakmakla yükümlü olduğu kişiler var mı kutucuğunun (9 numaralı kutucuk) EVET olarak işaretlenmesi gerekmektedir. Bu kutucuğun HAYIR işaretlenmesi veya boş bırakılması halinde sigortalının aylık bağlama oranı yüzde 5 eksik olacak, dolayısıyla sigortalıya eksik maaş bağlanacaktır.
Birden fazla SSK numarası olanlar
Geçmiş yıllarda birden çok SSK numarası almış olanlarla SSK numarası ile TC Kimlik Numarası eşleştirilmemiş olan sigortalıların emeklilik öncesinde mutlaka SSK numara birleştirme ve SSK numarası ile TC Kimlik Numarası eşleştirme talebinde bulunmaları hak kayıplarını önleyeceği gibi emekli maaşının bağlanma süresini de kısaltacaktır.
Bağ-Kur borcu olanlar dikkat!
Sigortalının hak kaybına yol açan bir diğer husus ise daha önceki Bağ-Kur sigortalılığına dayalı prim borcunun olmasıdır. Bağ-Kur hizmetlerine ait prim borcu bulunan sigortalılara borcunu ödemediği sürece emekli maaşı bağlanmadığı gibi aylık başlangıç tarihi de borcun ödendiği tarihi takip eden aybaşı olmaktadır. Bu nedenle daha önce Bağ-Kur hizmeti olanlar, bu hizmetlerine ilişkin kayıtları emeklilik öncesi tam ve eksiksiz olarak Bağ-Kur dosyasının bulunduğu SGK Müdürlüğüne teslim etmeli, borcunun olup olmadığını kontrol etmeli, borç varsa önce ödeme yapılıp sonra emekli olma dilekçesi verilmelidir.
Memur ve banka çalışanları dikkat!
Sigortalılara eksik emekli maaşı bağlanmasına neden olan bir diğer husus emekli olma talebine ait dilekçeye yani tahsis talep dilekçesine varsa geçmiş emekli sandık hizmetlerini, banka sandık hizmetlerini yazmamalarıdır.
Bu hizmetlerin emeklilikte birleştirilmesi gerekmekte olup birleşme yapılmaması aylık bağlama oranının eksikliğine bağlı olarak eksik emekli maaşı ödenmesi sonucuna yol açacaktır. Bu nedenle geçmişte emekli sandığı veya banka sandığı hizmeti olanların, yazışma sürelerini de dikkate alarak emeklilik şartını tamamlamadan en az 6 ay önce hizmet birleştirme talebinde bulunmaları hak kaybını önleyecektir.