Esnaf kepenk kapatıyor tehlikenin farkında mısınız?

Türk ekonomisi hızla büyürken, esnaf sayısı hızla düşüyor. Türkiye’nin her yerine alışveriş merkezleriyle dolduğu için esnaf rekabet etmekte zorlanıyor. Son çıkarılan ‘Perakende Yasası’ ile bazı sorunların çözüldüğü iddia ediliyor. Yasanın esnafa ne kadar katkı sağlayacağını zaman içinde göreceğiz…

Mevcut tablo oldukça iç karartıcı. Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) iktidara geldiği 2002 yılından bu yana tam 700 bin esnaf kepenk kapattı. Yani Türkiye’de vergi ödeyen, işçi çalıştıran her 4 esnaftan birisi işyerini kapatmak zorunda kaldı.

ESNAF BORÇ İÇİNDE YÜZÜYOR


Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) verilerine göre 2003 yılında toplam esnaf sayısı 2.3 milyon idi. AKP iktidarının ilk beş yıllık iktidarında esnaf sayısı 400 bin kişi azaldı ve 1.9 milyona geriledi. Aynı dönemde Türk ekonomisi yüzde 5.5 büyüdü. Yani Türk ekonomisi büyürken, esnaf sayısı hızla düştü.

Bu tablo 2009’dan sonra da değişmedi. 400 bin esnaf daha işyerini kapattı. Yine insanlar işlerini kaybetti. Sonunda esnaf sayısı 1.6 milyona geriledi. 11 yılda 700 bin esnaf işyerini kapattı…!!!

Ayakta kalan esnafın durumu ise pek iç açıcı değil. Küçük esnaf ve çiftçilerin Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK)’ya tam 21 milyar lira borcu. Devletin yeniden yapılandırma kapsamında aldığı 67 milyar liralık vergi borcunun da büyük bir bölümü esnaf ve zanaatkarlara ait.

23 MiLYAR BORÇ BİRİKTİ

Sadece esnaf değil krizin kaybedeni olan sigortalı işçi çalıştıran işverenlerin de SGK’ya 23 milyar liradan fazla borçları birikmiş durumda.

Bu arada, bankaların aylık kredi faizi yüzde 1 kadar iken, SGK’nın ödenmeyen prim borçlarına ilişkin gecikme zam ve faizi bu rakamın 3 katından fazla. Mesela, zamanında ödenmeyen prim borcuna ilk üç ay aylık yüzde 3 gecikme zammı ile birlikte bu üç ay dahil her ay için bir de Devlet İç Borçlanma Senetlerinin faizi kadar da gecikme faizi işletilmektedir ki yıllık olarak yüzde 20’den fazladır. Buna rağmen, işverenler ve esnaf SGK’ya borçlarını ödemiyorlarsa gerçekten zor durumdalar demektir.

İKRAMİYE İÇİN DAVA AÇMAMIZ GEREKECEK

Soru: 2007’de emniyette komiser olarak görevli olduğum esnada üst düzey bir bürokratın yeğeninin sözlü ve fiili saldırısını uğradım. Saldırıyı önlerken yaralanmaya sebep olduğum gerekçesiyle 15 ay hapis cezası verildi. Hemen ardından bu ceza gerekçe gösterilerek 16 Aralık 2013’te memuriyetime son verildi. 3 Aralık 2013’te emekliliği hak ettim. Verilen adli cezayı itiraz ettim. Şu an itirazım Yargıtay Ceza Genel Kurulunda karar için beklemekte. Aynı zamanda adli sürecin tükenmeden memuriyetten çıkarılmamın iptali için idari dava açtım, davam Danıştay'da devam ediyor. Davaların lehimde sonuçlanması halinde memuriyetime geri dönebilmem için emekli olmadım.

Gelirim olmadığı için 12 Kasım 2014 tarihinde emeklilik dilekçemi SGK’ya gönderdim. Aynı gün SGK’lı bir işe başladım. SGK dilekçeme istinaden yazı gönderdi. Yazıda emeklilik işlem, talebim için SGK'lı işten ayrılmam halinde değerlendirileceği belirtildi. İşlemin akıbetini öğrenmek için telefonla aradığımda görevliler,memuriyetten çıkarmalarda emekli ikramiyesi alamayacağımı,bir diğer görevlide emekli olmadan SGK'lı bir işte çalıştığım için emekli ikramiyemi alamayacağımı söyledi. Bu konu ile ilgili SGK dan net bir cevap alamadım.

Emekli maaşımı ve ikramiyemi devlet memuru olarak alabilir miyim? Zor durumdayım,sorularıma cevaplarsanız çok sevinirim (R. Akman)

Cevap: Recep kardeşim, çalışırken emeklilik dilekçesi verilemez. Siz işten çıktıktan sonra yeniden açıktan emeklilik talep formu ile emekliliğinizi talep edin, talebi takip eden ilk aybaşında (ayın15'inde) T.C. Emekli Sandığı'nca (Kamu Görevlileri Emeklilik Dairesi) emekli aylığınız bağlanır. Ancak, ikramiye konunuz sorunlu olacak, sorun da SGK'lı işe girmiş olmanız değil, memuriyetten çıkarılmış olmanız. 2012 yılı Ocak ayında değiştirilen 5434 sayılı Kanun'un 89. maddesine göre, kamuda 15 yıldan çok memuriyet yaparak memuriyetten çıkarılmış olanlar sadece istifa etmişlerse ikramiyelerini alabiliyorlar. Memuriyetten çıkarılmış olanlar ise alamıyor. Ancak, benzer durumdaki bir çok polis şefi ve memuru konuyu dava ederek ikramiyelerini aldılar. Siz de SGK tarafından ödenmeyecek olan ikramiyeyi dava ile alırsınız.