İş Bankası’nın sermayesini anlatıyorduk. Kaldığımız yerden devam edelim. Adem Çevik anlatıyor: Hindistan Müslümanları, işgale uğrayan Hilafet Merkezi Türkiye’ye yardım için büyük bir yardım kampanyası başlattılar ve Emir Ali başkanlığında Hint Hilafet Komitesi (İndian Committee of the Caliphate) aracılığıyla yardım topladılar. Para miktarı 1.5 milyon İngiliz Sterlini civarındaydı. O yıllarda 1 İngiliz Sterlini 9 Osmanlı Lirası, 1 lira da 6.6 saf altına denkti. Hemen Ankara’ya ulaştırılan bu para, Maliye Bakanlığı tarafından Hazine’ye değil, doğrudan Başkomutan Mustafa Kemal Paşa’nın emrine tahsis edildi ve Osmanlı Bankası’na yatırıldığı tarih kayıtlarda zikredilmektedir. İş Bankası da 2005 ve 2010 yılında 2 defa Pakistan’a şükran borcu için yardım gönderdiğini basın aracılığıyla duyurmuştur. Mustafa Kemal ise 9/11/1338 (1922)’de Seyyid Çotani’ye ‘Hindistan’dan gelen yardımlar işimize yaradı’ diyerek teşekkür mektubu göndermiştir. Hindistan’dan gelen 1.535.000 lirasının 435.000 lira resmi harcaması var, kalanı İŞ Bank sermayesidir.
1116 Sayılı Yasayla 1927 Yılında Osmanlı İtibar-ı Milli Bankası Tüm Malvarlığıyla Birlikte İş Bankası A.Ş.’ye devredilmiştir ve Devredilen Kurucu Hisse Senedi Alanlar ise şunlar: 1- Osmanlı Maliyesi 50.000 adet hisse senedi, (Bugünkü adı Hazine Müsteşarlığı), 2- İttihat ve Terakki Cemiyeti Merkez-i Umumisi 15.000 adet hisse senedi, 3- Osmanlı Donanma Cemiyeti 31.000 adet hisse senedi, 4- Harbiye Nezareti Muhaberat Dairesi 10.000 adet hisse senedi, 5- Askeri Demir Yolları 12.000 adet hisse senedi, 6- Evkaf-ı Şeriye Hümayun Nezareti 8.000 adet hisse senedi, (Diyanet İşleri Başkanlığı ve Vakıflar Genel Müdürlüğü), 7- Muvazzaf asker ve askeri sivil memur ile bazı eşrafın 274.000 adet hisse senedi. Burada asıl soru şu: Bu hisseler nerede ya da kimin hesabına kaydedildi.. Diyanet, İş Bankası’na ortak olduğuna göre, bunun dini mahiyeti ne, ya da bu hisselerin neması kime veriliyor ve ne şekilde kullanılıyor?
1916 - 1917 yılında Osmanlı İtibar-ı Milli Bankası ortaklık senedi alanlar: Osmanlı İmparatorluğu’nun askeri birliklerde görevli asker ve sivil memur maaşından 50 Osmanlı Lirası kesilmiş ve isimlerine yazılı kurucu ortaklık hisse senedi verilmiştir. Ayrıca eşraftan, Miralay Ali Rıza Keskiner, Bedriye Hanım (Koç İsmail), Kara Mehmet Ağa, Halilzade Mustafa Hikmet, Hacı Hasan Hüseyin Efendi, Şerif Ağa, vb, birçok insanımıza ve mirasçılarının hakları 90 yıldır ödenmemiştir. Binlerce vatandaşın hak kaybı ve mağduriyetleri sözkonusu. (http://www.haksozhaber.net/ataturkun-maasi-ve-mal-varligi-ne-kadar-di-32552h.htm)
Osmanlı’daki 23 bankanın İş Bankası’na devir edildiği iddia edilmektedir. 11 milyon adet kurucu hisselerin akıbeti bilinmemektedir. “Cumhuriyet Halk Partisi Yönetimi” tarafından 1924 yılında kurulmuş bulunan “İş Bankası”nın ilgili hisseleri ve tüm mal varlıkları vakıflara ait olan İşbank Müzesi de yıllardır bedava kullanılıyor. İş Bankası ile Osmanlı İtibari Milli Bankası’nın birleşmesine karşı çıkan Genel Müdür Maliyeci Cevdet’in ölümü de şüpheli ölüm olarak değerlendirilmektedir. 1930 yılında “Türk Tecimen Sosyetesi Şirketi” kurulmuş, 112.712 ve 713 bin hissesinin akıbeti bilinmiyor. 1956 yılında, İş Bankası adına “Yardım Derneği” kurulmuş, yönetimde söz sahibi olunmuş. 1958 yılında, bu derneğin MUNZAM “vakfa” dönüştürüldüğü yönetimde söz sahibi olduğu biliniyor.
91 yıldır bu bankaların hissedarlarına ödeme yapılmadığı gibi bilgi de verilmemiştir. 2006 yılından beri, Türkiye İş Bankası aleyhine Osmanlı İtibar-ı Milli Bankası hissedarlarının mirasçıları adına İstanbul Asliye Ticaret Mahkemelerinde muhtelif davalar açılmıştır. Avukat Mahmut Doğan’ın takip ettiği davalar şunlardır: İstanbul 10. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2006/393 E. sayılı dosyası, İstanbul 43. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2011/40 E. sayılı dosyası, İstanbul 31. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2011/413 E. sayılı dosyası, İstanbul 39. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2011/376 E. sayılı dosyası, İstanbul 29. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2012/248 E. sayılı dosyası, İstanbul 48. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2012/224 E. sayılı dosyası, İstanbul 50. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2012/238 E. sayılı dosyası.
İş Bankası Munzam Vakfı’nın dışında 80 darbesi sonrası İş Bankası’nın sermaye tezyidinde hazineden Çankaya’ya, oradan örtülü hesaptan İş Bankası’na aktarılan paralar konusu var.. Bunların incelenmesi gerek. Bu konuda Menderes döneminde bir çalışma başlatılmış ama hemen üstü örtülmüştü.
Bana kalırsa bu konu Anayasa değişikliği çerçevesinde, o süreçte halledilecektir.
Bu konu hâlâ bitmedi. Daha Burhan Ocakoğlu’nun anlattıkları var, İş Bankası konusunda Ömer Şen’in anlattıkları var. Dert bir degil ki, Koç Bank’tan Yapı Kredi’ye, kamu bankalarından yabancı bankalara, Faktoring kuruluşlarında dönen dolaplara, o kadar çok karanlık, kirli ilişki var ki.
Bankalar eğer kendi içlerinde bir temizliğe gitmezse bu iş gün gelir patlar.. 28 Şubat’ta generallerin yönetim kuruluna alındığı bankaları hatırlayın. Kıbrıs’taki offshore bankacılığını hatırlayın.
Madem Anayasa değişecek, Başkanlık sistemine geçeceğiz, bu vesile ile yasalar, yönetmelikler, genelgeler de değişecek. Kamu kurumlarının kuruluş ve işleyişi de değişecek. Bu işler olurken, geçmişe ilişkin bir takım işlerin de geriye dönük incelenerek bu tartışmaların bitirilmesi gerek. Bu vesile ile kurumlar da kendilerini yeniden yapılandırmalı.
Bu konu yine bitmedi. Bu konuyu pazar günü Demir İnal ve Altay Güney ile birlikte 20.30’da Akit TV’de konuşacağız. Arkası yarın. Selam ve dua ile..