Doğru reçetede olduğunda lezzet arttıran, şarküteri tabağına dahil edildiğinde mideyi rahatlatan, nam-ı diğer Gebreotu, çalının altın hali; Kapari. Sofraya lezzet katarken, toprağa da güç katarak, toprak kaymasının önüne geçiyor.
Dünyada tam üç yüz elli türü var, bizdeyse iki. İçecekten tutun, ete, balığa, garnitüre, sosa, salataya bolca ekleniyor, bizdeyse mutfağa zor giriyor. Mineral ve vitamin değeri yüksek, asıl maharetiyse bazen 40 metreye varan köküyle toprağa sımsıkı sarılması. Kendinden büyük kökü, toprak kaymasına engel. Kaparinin yetişmesi için doğru iklim ve toprağa sahibiz. Üstelik bazı bölgelerde ciddi toprak kayması sorunumuz da var ama hala kıymeti tam bilinmiyor. Elimizin altındaki bu değerli bitkiyi çok kişi önemsemiyor. Dünya ticaretinde alıcıları hazır. Az sayıda kapariye emek veren çiftçi de satacağı pazara ulaşamıyor. Ortada ters bir durum var anlayacağınız.
Yetiştiği toprak lezzetini etkiliyor
Güneşli ilkim aşığı kapari bitkisi; Tokat civarı, Doğu Karadeniz, Güneydoğu, Ege ve Akdeniz kıyılarında bakir alanlarda doğal olarak yetişmekte. Bir kısmı yerel halk tarafından toplanıp şifalı etkisi sebebiyle kaynatılarak suyu içiliyor veya turşu olarak değerlendiriliyor. Almanların en çok ihraç ettiği gıdalardan da biri. Tam 472 çeşit yemekte kullandıkları iddia ediliyor. Kapari ile ilgili kitabını yazarken seneler önce araştırma için Türkiye’ye gelen Alman Profesör Jan Snedy, buradaki çeşitleri denemiş; “Türkiye’de yetişen kapari, dünyanın diğer ülkelerinde yetişenlere göre daha lezzetli ve şifalı” demişti.
Toprak için nimet
Aslında kapari en büyük iyiliği yetiştiği toprağa yaparak toprak kaymasını engelliyor. İklim değişikliği sebebiyle ormanlık alanların yanma ihtimalinin hızla arttığı bir dönemdeyiz. Kapari bitkisinin orman yangınına engel olabilecek gücü var.
Kapari ek para biç
Devlet, kapari yetiştirmek isteyenlere yüzde elli hibe desteği veriyor. Burdur’da yaşayan Aşçı Murat Mıhladız’ın kapari tutkusu iyi bir örnek. Mıhladız, kapariden reçel, çay gibi 11 farklı ürün elde etmiş, kapari çayı ve kapari karpuzu salamurası için de patent almıştı.
Kapari bedene, toprağa ve devlet bütçesine faydalı. Ama değeri bilinmiyor.
NASIL YETİŞTİREBİLİRSİNİZ?
Kapariden tohum alarak kendi bahçenizde yetiştirmek mümkün. Ağustos ve Eylül ayında tomurcuk meyvelerini kesip içinden tohumları çıkarın, yıkayıp kağıt havluya serip kurutun. Mart ayı geldiğinde eşit oranda hazırlayacağınız; koyun gübresi, orman toprağı ve temiz kumsal kumunu ince elekten geçirin. Bu karışımı kurumuş tohumla karıştın ve ekin. Ekeceğiniz bölgenin bu çalı için uygun olduğundan emin olmalısınız ve toprağı çok derin sürüm yaparak hazırlamalısınız. Çünkü kapari bitkisinin kökleri metrelerce derine iner ve onu daha sonra yok etmek zor olabilir. Tohumlar bir ay içinde yükselmeye başlar. Bu süreye kadar toprağı nemli tutun. Yağmur olmadığı gülerde her tohum gibi ona da hassas sulama yapın. Hasat için bir sonraki yazı beklemelisiniz.