İş güvenliğinde uygulama yine değişti

Bir yıldır iş güvenliğini yazıyoruz. Yapılan iyi ve doğru uygulamaları yazdığımız gibi, kötü ve düzeltilmesi gereken konulara da değinerek sorunların en aza indirilmesini istiyoruz.

6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 30. Maddesi gereğince çıkarılması gereken İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik 29.12.2012 tarih ve 28512 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmişti.

İşte bayram öncesi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, iş güvenliği uygulamalarına yönelik temmuz ayında torba kanunla yapılan son yasal düzenlemeleri de dikkate alarak yönetmelik değişikliğine gitti.

Elbette daha önceki önerilerimizin bir kısmının dikkate alınması sevindirici olmakla birlikte, yeni yapılan bazı düzenlemelerin sorun yaşatacağını, hatta bazı maddelerin yargı sürecinde iptal edileceğini düşünüyorum.

Müfettişlere ayrımcılık yargıdan döner    

İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’le iki önemli konuda değişiklik yapılmıştır. Bunlardan birincisi ‘iş güvenliği uzmanı’ tanımının çalışma hayatını denetleyen müfettişleri de kapsayacak şekilde genişletilmesi ve sınıf yükselmelerinde kriterlerin azaltılması, ikincisi ise iş güvenliği uzmanı çalıştırma sürelerinin düşürülmesidir.

Temmuz ayında TBMM’de kabul edilen Torba Kanun’la hem iş müfettişlerine ve hem de SGK Müfettişlerine iş güvenliği uzmanı olabilme imkanı sağlandı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı iş güvenliği uzmanlığı konusunda yönetmelik değişikliğini ancak üç ay sonra yapabildi. Uzun yıllardır işyerlerinde iş kazaları ve meslek hastalıkları da dahil olmak üzere teftiş ve denetim yapan (Sosyal) iş müfettişleri ile SGK müfettişleri üvey evlat konumuna düşürüldü, dahası TBMM iradesi hiçe sayılarak yasada olmayan bir ayrımcılığa gidildi. Bunun sonucunda da müfettişler arasında ayrımcılık yapılmasının yargıdan dönme ihtimali göründü.

Uzman çalışma süresi düşürüldü

Yapılan değişiklik öncesi az tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 10 dakika olan İş güvenliği uzmanı çalıştırma süresi 6 dakikaya,  tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 15 dakika  olan İş güvenliği uzmanı çalıştırma süresi 8 dakikaya ve çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 20 dakika olan İş güvenliği uzmanı çalıştırma süresi 12 dakikaya düşürüldü.

Ayrıca yapılan yeni düzenlemeyle tam zamanlı iş güvenliği uzmanı görevlendirme zorunluluğu, az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için 2000,  tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için 1500 ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için 1000 ve daha fazla çalışan olması durumunda geçerli olacak. Yapılan bu değişiklikle 1000 çalışanı olan çok tehlikeli bir işyeri, değişiklik öncesi 2 tam zamanlı iş güvenliği uzmanı çalıştırmakla yükümlü iken değişiklik sonrası, 1 tam zamanlı iş güvenliği uzmanı çalıştırabilecek. Birden fazla işyeri ile kısmi süreli iş sözleşmesi yapıldığı takdirde bu işyerleri arasında yolda geçen süreler haftalık kanuni çalışma süresinden sayılmayacak.

A grubu uzman sayısı artacak

İş sağlığı ve güvenliğinde tecrübelerine güvendiğim Adnan Ağır’la sohbet ediyorduk Adnan Ağır diyor ki “Ocak 2004’ten bugüne kadar neredeyse 10 yıl geçti. Bu sürede bu konuda toplam 4 yönetmelik yayınlandı, 14 değişiklik yapıldı ve 244 dava açıldı. 6331 sayılı yasa ile birlikte ciddi uygulama sorunları ortaya çıkmaya başladı. Nihayet 10 Ekim 2013 günü yapılan değişiklikle C sınıfı uzmanların önümüzdeki aylarda A sınıfı olmasının önü açıldı.

Spekülasyonlar, tartışmalar, eleştiriler, beklentiler derken yönetmelik yürürlüğe girdi. Şimdi C grubu uzmanlara da A grubu uzman olma şansı tanındı. Buna göre;

1-Elinde C belgesi varsa, prim gün sayısı da 1500 gün ise B sınavına girebilecek.

2-Elinde C belgesi varsa, prim gün sayısı da 3000 gün ise A sınavına girebilecek.

3-Elinde B belgesi varsa, prim gün sayısı da 1800 gün ise A sınavına girebilecek.

Dolayısıyla da uzman sayısında yaşanan sorunlar ortadan kalkar. Ancak Bakanlığın da sınavı zorlaştırmaması, önceki sınavlar düzeyinde yapması gerekir.”

Katılmamak mümkün değil.

Umarız artık kabak tadı vermeye başlayan iş güvenliği sorunlarını konuşmak zorunda kalmayız.