Yüzyıllar öncesine ait bir tatlı aşure... Neredeyse her toplumun mutfağında yeri var. Asıl lezzetini değişmeyen temel malzemesi buğdaydan alan iyi aşurenin püf noktası beyaz rengi, kıvamı, süslemesi ve şekerinde gizli.
Nuh Tufanı’ndan günümüze, birçok topluluk, küçük, büyük farklarla hazırlamış aşureyi. Sanmayın ki bir tek biz yapıyoruz. Arapça ‘aşara’ kelimesinden gelen bu tatlı, Ermeniler’de anuş-abur, Ortodoks Hıristiyanlar’da da koliva ismiyle karşımıza çıkıyor. Birçok dini hikayeyi temsil ediyor ve farklı ritüellerle her sene belli günlerde tekrar tekrar hayat buluyor. Bakmayın siz, tatlıcılarda neredeyse 12 ay olmasına. Satın aldığınız, endüstriyel, soğuk, sıradan tat bir yana; mis gibi karanfil, gül suyu kokularıyla etrafı sarmalayıp komşudan geleni diğer yana...
Bazıları sütle hazırlıyor
Asurluların sadece yedi malzemeyle hazırladığı bu tatlıyı her topluluk kendi inanışlarına göre yeniden biçimlendirmiş. Ancak asıl lezzetini değişmeyen temel malzemesi buğdaydan almış. Günümüzdeyse artık yediğiniz aşurenin lezzetini gelenekler belirlese de her ailenin kendi damak zevki de devreye giriyor. Kanımca hiç kimsenin yaptığı aşure diğerini tutmaz. Örnek, kimi nohutlu sever, kimi fasulye ilave eder, incir-kayısı sevmeyen sadece kuru üzüm ekler. Ya da babamın da tercih ettiği gibi su yerine sütle yapar. Bembeyaz olsun ister, biraz rengi kararınca yemez, o yüzden incir de koymaz, özel buğday kullanır. Nasıl hazırlanırsa hazırlanılsın, aşurenin içindeki malzemeler iyi pişmişse ve tam kıvamındaysa o aşure çok ama çok güzel olur.
Aşurenin kıvamı ne sulu, ne de katı olmalı. Komşuya giderken sağa, sola saçılıp dökülmeyeni ama aynı zamanda da pelte gibi olmayanı makbuldür aşurenin! Ocaktan indirme zamanına karar verilirken soğuduğunda malzemelerin nişasta oranlarıyla daha da katılaşacağı mutlaka hesaplanmalı. Şeker oranı damak tadınızı, süslemesi ise zevkinizi yansıtacaktır. Benim için süslemede nar ve ceviz olmadan olmaz. Narın şeffaf ışıltısında yansıyan üç-beş farklı malzemeyle birlikte şık, alımlı ama ‘kafi’ kavramını bilecek doygunlukta olmalı süslemesi. Biraz da aşure nefes almalı süslemenin altında.
İki lezzetli tarifim var
Bu hafta size üç farklı aşure tarifi vermek istiyorum. Birincisi geçen ay Facebook sayfamda ‘en pratik tarif’ yarışmasında birincilik alanı. Bu tarifi Ebru Erişen göndermişti ve raslantı sonucu aşure ayına denk geldi. Aşurenin pratiği olur mu? Oluyormuş! Ben denedim, beğendim. Bakalım siz beğenecek misiniz?
İkinci tarif Türkiye’nin ilk kadın yemek yazarı Gönül Candaş’ın Bereketli Olsun kitabından raslantı sonucu buldum. Bu vesileyle kendisini saygıyla anıyorum. Üçüncü tarif ise burada yerim olmadığından bugün Facebook sayfamda paylaşacağım kendi tarifim. Şimdiden kolay gelsin afiyetle...
Pratik tarif
Gece bir su bardağı aşurelik buğdayı iyice yıkayın ve suda bekletin. Aynı zamanda bir su bardağı pirinci suda biraz kaynatın. Kaynadıktan sonra ocağın altını kapatın. Sabaha kadar buğday ve pirinç tam kıvamında kabarmış olacak. Suyunu tamamen çektiyse su eklenebilir. Buğday ve pirinçli karışımı blender’dan geçirin. Muhallebi kıvamında olmalı. Daha sonra içine kuru kayısı, portakal kabuğu rendesi, karanfil, kuş üzümü gibi ilaveler yapın. En son damak tadınıza göre şekerini ekleyin. Şekerle birlikte beş dakika daha kaynatıp ocaktan alın. Sırasıyla tarçın, susam, ceviz, badem, dolmalık fıstık, kuru kayısı ve kuş üzümüyle süsleyin.
Aşure
Akşamdan üç su bardağı buğdayı ve yarımşar su bardağı nohut, fasulye ve pirinci ayrı ayrı ıslatın. Sabah süzün. Dört portakalın kabuğunu ince ince dilimleyip buğday ve pirinçle birlikte haşlayın. Diğer tarafta da baklagilleri haşlayın, süzüp malzemeleri karıştırın. Beş su bardağı şekeri ve yıkanmış bir avuç kuru üzümü ekleyerek biraz daha kaynatın. Ateşten almadan ince dilimlenmiş 5-6 adet inciri, bir kahve fincanı gül suyu ve bir paket vanilya tozunu ekleyin. Kaselere boşaltıp üzerini ceviz, tarçın, hindistancevizi, kırılmış fındıkla süsleyin.
25’inci yılın lezzeti
MCDONALD’S Türkiye’deki 25’inci yılını yeni lezzeti McBeefy ile kutluyor. Türk damak tadına göre özel olarak hazırlanan McBeefy’de sadece tuz, karabiber, baharat ve soğan içeren, yüzde 100 dana kıyması satır köfte var. Bu yeni tat soğan, salata, domates, peynir ve turşuyla susamlı ekmeğin içinde servis ediliyor.
Şah mat, ham
VALONIA Chocolate “Kazandıkça ye, yedikçe eğlen!” sloganıyla Valonia ChocoPlay Chess’i çikolata ve satranç sevenler için hazırladı. Gerçek satranç taşları ölçüsünde sütlü ve beyaz çikolatadan üretilmiş satranç seti, kutusunda yer alan kağıt oyun tablasıyla eğlenceli bir oyunla lezzeti bir arada sunuyor. Beşiktaş Valonia Chocolate&Cafe’de bulabileceğiniz ürünün fiyatı 30 TL.
Şenliği kaçırmayın
ÜNLÜ Şeflerle Yöresel Yemekler Şenliği, Tukaş ve Profilo Alışveriş Merkezi işbirliğiyle bugün ve yarın Profilo Alışveriş Merkezi’nde lezzet tutkunlarıyla buluşuyor. Tukaş ürünleriyle hazırlanan Trabzon’dan Karadeniz yemekleri, Ege’nin taze otları, Anadolu’nun baharat ve baklagilleriyle birleşen muhteşem lezzetler, ünlü şefler Eyüp Kemal Sevinç ve Semen Öner’in hünerli ellerinden çıkacak.