Kısa Çalışma; Genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması hallerinde, işyerinde üç ayı aşmamak üzere sigortalılara çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlayan bir uygulamadır.
Kısa Çalışma Kapsamında;
- İşçilere kısa çalışma ödeneği ödenmesi,
- Genel Sağlık Sigortası primleri ödenmesi,
hizmetleri sağlanmaktadır. Kısa çalışma ödeneği, çalışılmayan süreler için işçinin kendisine ödenir. Kısa çalışma uygulaması süresince işçilerin çalışmadıkları günler için Genel Sağlık Sigortası primleri İŞKUR tarafından SGK’ya bildirilmekte olup ilgililer ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler sağlık hizmetlerinden faydalanabilir.
Koronavirüs (Covid-19) nedeniyle dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlar kapsamındaki zorlayıcı sebepler gerekçesiyle 01.12.2020 tarihinden sonraki döneme ilişkin olmak üzere kısa çalışma talebinde bulunan işyerleri için başvuru süresinin son tarihi 31.12.2020 olarak uygulanacaktır. Diğer bir deyişle İşverenler kısa çalışma ödeneği “Dışsal Etkilerden Kaynaklanan Zorlayıcı Sebepler” den Covid-19 etkisinden dolayı 31.12.2020 tarihine kadar başvuruda bulunabileceklerdir.
Kısa çalışma başvuruları, işçiler adına işverenler tarafından yapılır. İşçiler kısa çalışma talebinde bulunamaz.
İşverenler; kısa çalışma başvurularını e-Devlet üzerinden yapabilirler. Buna göre;
https://www.turkiye.gov.tr/iskur-kisa-calisma-odenegi-basvurusu adresinden kısa çalışma başvurunuzu yapabileceklerdir.
Kısa çalışma inceleme sonucunu; işyerinde işçilerin görebileceği bir yerde ilan edilmelidir. Varsa toplu iş sözleşmesine taraf işçi sendikasına bildirilmelidir. İlan yoluyla işçilere duyuru yapılamadığı durumlarda kısa çalışmaya tabi işçilere yazılı bildirim yapılmalıdır.
Kısa çalışma ödeneği alanların yaşlılık aylığı almaya başlaması, herhangi bir sebeple silahaltına alınması veya herhangi bir kanundan doğan çalışma ödevi nedeniyle işinden ayrılması durumları veya sağlık raporunun başlama ve bitiş tarihleri İŞKUR’a bildirilmelidir.
Normal faaliyete başlamaya karar verilmesi halinde işveren bu durumu; İŞKUR birimine, varsa toplu iş sözleşmesi tarafı işçi sendikasına ve işçilere altı (6) işgünü önce yazılı olarak bildirilmelidir.
Kısa çalışma uygulanan işçiler adına SGK Aylık Prim ve Hizmet Belgesi Belgesi/Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile eksik gün gerekçesinin “18-Kısa Çalışma Ödeneği” veya “27-Kısa Çalışma Ödeneği ve Diğer Nedenler” olarak bildirilmelidir.
Kısa çalışma uygulamasından yararlanılabilmesi için işyerinde kısa çalışma uygulanan dönemde 4857 sayılı İş Kanununun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde yer alan sebepler dışında bir gerekçeyle işveren tarafından işçi çıkarılmaması gerekmektedir.
İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ve yersiz ödemeler, yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir.
Günlük kısa çalışma ödeneği; sigortalının son on iki aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının % 60’ıdır. Bu şekilde hesaplanan kısa çalışma ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının % 150’sini geçemez. Bu kapsamda, işçilerin çalışmadıkları günler için ödeme yapılacak olup, tamamen faaliyetin durdurulması halinde yapılan ödemeler her halükarda üst sınır olan 4.414,50 TL'yi aşamaz. Bu turadan sadece damga vergisi kesilir.
Kısa çalışma yapan işveren, işçilerin çalışma sürelerine ilişkin kayıtları tutmak ve istenilmesi halinde ibraz etmek zorundadır.