Önceki yazımızda malulen emeklilik konusunda merak edilenleri yazarak okurlarımızla paylaşmıştık. Malulen emeklilik şartlarının ve başvuru usul ve esaslarının bilinmemesinden dolayı sorunlar yaşanıyor. Bugün de malulen emeklilik için nereye ve nasıl başvurulacağını yazalım istedik.
Malulen emeklilikte başvuru nasıl ve nereye yapılır?
En az on yıldan beri sigortalı bulunup, toplam olarak 1800 gün prim ödeyen sigortalılar hastalıkları nedeni ile çalışamadıkları ve bunun tespit edilmesi isteğine dair talep bir dilekçe ile bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’ne veya Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüğü’ne yapılır. Sigortalı bunun üzerine maluliyete esas rapor düzenlenmek üzere Sosyal Güvenlik Kurumunca yetkilendirilmiş hastanelerden birine sevk edilir.
Maluliyete esas rapor düzenlemeye yetkili hastaneler
a) Sağlık Bakanlığı eğitim ve araştırma hastaneleri,
b) Devlet üniversite hastaneleri,
c) Türk Silahlı Kuvvetlerine bağlı eğitim ve araştırma hastaneleri.
İkametgâhın bulunduğu ilde bu hastanelerin bulunmaması halinde sağlık kurulu raporu düzenlemeye yetkili Sağlık Bakanlığı Devlet hastanelerine sevk yapılmaktadır.
Hastanelerin sağlık kurulu raporunda oran belirtilmesi gerekir mi?
Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliğinde yetkilendirilmiş hastanelerin sağlık kurulu raporlarında oran belirtilmemesi belirtilse dahi dikkate alınmayacağı, düzenlenen raporun oran değil durum belirtir rapor olduğu hususu açıkça belirtilmiştir. Zaman zaman sağlık kurulu raporunda engellilik oranına yer verilmekte, vatandaşlardan önceki yazıda da belirtildiği üzere “Yüzde 60-70 oranında sakatlığım var ama maluliyetim kabul edilmedi” gibi yakınmalar duyulmaktadır.
Ancak, sağlık kurulu raporundaki oranlar maluliyete esas çalışma gücü kaybı oranı olmayıp engellilik oranlarıdır. Maluliyete esas olan çalışma gücünün yüzde 60 ve üzerinde kaybedilip kaybedilmediğinin tespit yetkisi ise SGK’nın 15 ilde bulunan Kurum Sağlık Kurulları’na aittir.
Çalışma gücü kaybının maluliyet derecesinde (yüzde 60 ve üzeri) olup olmadığının tespiti:
Temin edilen sağlık kurulu raporu ile birlikte hazırlanan maluliyet dosyası SGK İl/Merkez Müdürlüğünce Bağlı oldukları Kurum Sağlık Kurullarına gönderilmektedir.
Kurum Sağlık Kurulunca Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliği eki hastalık listesindeki kriterler doğrultusunda dosya ve içeriği rapor ve tıbbi belgeler incelenerek Çalışma gücünüzün en az yüzde 60’ını kaybedilip kaybedilmediği (malül sayılıp sayılmama) kararı verilmektedir.
Kurum sağlık kurulu kararına itiraz nasıl ve nereye yapılır?
Kurum Sağlık Kurulu kararına karşı Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kuruluna itirazda bulunulabilir. İtiraz bir dilekçe ile bağlı bulunulan Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne veya Sosyal Güvenlik Merkezine yapılır. İtiraza ilişkin değerlendirme Ankara da Yüksek Sağlık Kurulu tarafından yapılır. Yüksek Sağlık Kurulu maluliyetin kabulüne karar verebildiği gibi red ya da ara karar vermesi de mümkündür.
Yüksek sağlık kurulunun yapısı:
Yüksek Sağlık Kurulu tamamen bağımsız olan bir kuruldur. Sekretarya işlemleri SGK tarafından yerine getirilir. Kurul, sigortalılar hakkında Kurumca verilen kararlardan itiraza konu olanları inceleyerek karara bağlar. Yüksek Sağlık Kurulu;
- Milli Savunma Bakanlığı,
- Sağlık Bakanlığı,
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı,
- Yüksek Öğretim Kurulu,
- En fazla üyeye sahip işveren konfederasyonları,
- En fazla üyeye sahip işçi konfederasyonları,
- Kamu çalışanlarını temsil eden konfederasyonlar,
- Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği,
- Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu,
- Türk Tabipleri Birliği,
- Türkiye Ziraat Odaları Birliği,
- Sosyal Güvenlik Kurumu,
tarafından görevlendirilecek birer uzman hekimden olmak üzere, toplam 12 üyeden oluşmaktadır. Bu üyeler devlet üniversiteleri, Sağlık Bakanlığı eğitim ve araştırma hastaneleri veya devlet hastanelerinde görev yapan en az uzman seviyesinde akademik kariyere sahip hekimlerden oluşur. Üyeler 3 yıl için seçilir ve en az 7 üyenin katılımıyla kurul toplanır. Yüksek sağlık kurulu kararlarına karşı yargı yolu açıktır.