Değerli okuyucular, oruç hem bedensel, hem ruhsal bir ibadettir. Ramazan ayında misafirimiz olan oruç senenin geriye kalan 11 ayı için bir provadır.
“Şüphesiz, bütün bunlarda, işaretlerden anlam çıkarmasını bilen kimseler için çıkarılacak nice dersler vardır.” (Hicr Suresi /75)
Ramazan ayı yeni alışkanlıkların kazanılmasında oldukça ideal bir süreyi kapsar. Öfke problemi, dürtüsel davranış, yeme bozuklukları, sosyal iletişim problemi gibi birçok psiko-sosyal problemin yerini olumlu davranış kalıpları alabilir.
Şükür kalplerimiz için olması gereken bir egzersiz niteliğindedir. Şükrettikçe olumlu duygular gelişir. Sahip olduklarının farkında olan bir kişi için sahip olamadıkları ruhsal açıdan olumsuz olmayacaktır.
Beslenme ihtiyaçlarını istediği zaman karşılayamayan aç ve susuz canlılarla empati kurabilen birey, çevresiyle ilişkilerini olumlu yönde geliştirebilir. Paylaşımcı ve duyarlı yaklaşımları oruç sayesinde edinen birey psiko-sosyal açıdan daha sağlıklı olur. Ramazan ayı, Allah’a yakınlaştığımız aydır. Allah’a yakın olmanın verdiği güven duygusu sayesinde anksiyete bozukluğu belirtileri azalır. Stresli ve kaygılı bireyin fizyolojik sıkıntılarının giderilmesinde de oruç oldukça etkilidir.
Oruç tutan birey iftar ve sahur vaktini bekleyerek sabırlı davranış örüntüleri sergiler. Açlık ve cinsellik gibi temel ihtiyaçlarını kontrol etmeyi öğrenerek ruhsal farkındalığı gelişen bireyin psiko-sosyal rahatsızlıkları azalır.
Akut stres bozukluğuna sebep olacak takıntılı düşünceler oruç ibadeti sayesinde azalır. Fiziksel irade beraberinde bilişsel iradeyi de getirir. Düşüncelerini kontrol edebilen birey ruhsal dinamiklerini yönetebilme gücüne erişir. Ruhsal farkındalık, kalplerimiz ve bedenlerimiz için şifa olur.
Oruç tutan birey davranışlarını kontrol etmeyi öğrenir. Davranışları üzerinde kontrol gücüne sahip olan bireyin antisosyal davranış örüntüleri sergilemesi mümkün değildir.
Oruç ibadeti sayesinde iftar ve sahurda bir araya gelen aile bireyleri arasında paylaşım artarak bireyin psiko-sosyal iyileşme hali desteklenir. Ramazan ayında zekât ve fıtır sadakası veren birey ekonomik durumu düşük olanları gözetir. Ramazan ayı yardımlaşma ayı olduğu için ihtiyaç sahiplerini doyurmaya, giydirmeye vesile olur. Oruç tutarak aç kalan kişi yiyecek bulamayan kişileri hatırlayarak empati kurar. Aç kaldığında kendi acziyetinin farkına varır, kibir ve böbürlenme duygusunu bırakarak, pozitif duygular olan alçakgönüllülüğü, tevazuyu ve empatiyi hisseder.
Oruç tutan kişiler öncelikli olarak birincil fizyolojik ihtiyaç olan beslenmeyi kontrol eder. Beslenme ihtiyacı gibi temel bir ihtiyaç olan uykuyu da sahura kalkarak yeniden düzenler ve kontrol eder. Temel dürtülerini kontrol etmeyi öğrenir.
Oruç tutmak yalnızca aç kalmak olmadığı için, oruç tutan bir kişi kötü sözler söylememesi, kavga etmemesi gerektiğini bilir. Böylelikle patolojik öfke davranışı olan kavga etmek yerine, pozitif iletişim yollarını kurarak ilişkilerini yönetme fırsatını yakalar. Ramazan ayı güzel davranışların kazanılması için bir fırsattır.
Ramazan ayı ile birlikte iftara gelen misafirler ya da bir yere iftara gitmek, kişinin akraba ve dostlarıyla görüşmesini, sosyal desteğe ulaşmasını sağlar. Kişiler yalnızlık hissinden kurtularak, sevildiğini ve değer gördüklerini hissetme olanağı elde eder.
Oruç tutmak, dini vecibeleri yerine getirmenin vermiş olduğu huzur ve tatmin duygusu açısından önemlidir. Bu olumlu etki sadece oruçla sınırlı değildir. Dinin, insan psikolojisi üzerindeki olumlu etkisi bilinmekte ve tüm dünyaca kabul edilmektedir.
Oruçla sosyal yardımlaşma ve dayanışma da açığa çıkmaktadır. Oruç ile açlığın ve susuzluğun zorluğunu yaşayan kişi, empati kurma yeteneği kazanır. Ramazan ayı ve oruç ibadeti, insanların çevresine destek verme, yardımlaşma, para ve imkan paylaşma olanağını artırmaktadır. Böylelikle yardımlaşma, iyilikte bulunma, bunun karşılığında gelen manevi doyum kişiyi içsel bir huzura kavuşturmaktadır.
Yapılan diğer çalışmalarda dini meşguliyetlere yer veren insanların, daha az depresyona girdikleri, depresyonu olan kişilerin de daha çabuk iyileştikleri, daha az kaygılandıkları, psikolojik açıdan daha iyi durumda ve iyimser oldukları, hayatta daha fazla anlam ve amaç buldukları, intihara kalkışma oranlarının düşüklüğü gözlenmiştir.
Sağlıklı, huzurlu günler geçirmeniz duasıyla Allah (c.c)’a emanet olunuz. Tüm okuyucularıma hayırlı ramazanlar dilerim.