Hangi işyerlerinde izin kurulu zorunlu?
İşçinin en önemli yasal haklarından birisi olan yıllık ücretli izinin ne zaman ve nasıl kullanılacağı çoğu işyerinde sorun olabiliyor.
Esasen yıllık ücretli izinin ne zaman ve nasıl kullanılacağı, işçinin talebini dikkate alarak yönetim hakkı çerçevesinde işveren tarafından belirlenebiliyor.
Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği’ne göre, işçi sayısı yüzden fazla olan işyerlerinde izin kurulu oluşturulmalıdır. İzin kurulu, işveren veya işveren vekilini temsilen bir, işçileri temsilen iki kişi olmak üzere toplam üç kişiden oluşur. Kurula işveren temsilcisi başkanlık eder. Kurulun başkanı dışında kalan işçi üyeleri ve yedekleri işyerinde varsa, işyeri sendika temsilcileri tarafından seçilir.
Sendika temsilcilerinin seçilmemesi halinde söz konusu üyelerinin nasıl seçilecekleri aynı maddede düzenlenmiştir. Buna göre, sendika temsilcileri seçilmemiş işyerinde izin kurulunun işçi üyeleri ve yedekleri, o işyerindeki işçilerin yarıdan bir fazlasının katılacağı bir toplantıda açık oyla seçilir. İzin kurulu başkanı ile üye ve yedekleri işyerinde işveren tarafından ilan edilir.
Asil üyelerin yokluğunda yedeklerin biri başkanın çağrısı üzerine toplantıya katılır. Herhangi bir nedenle eksilen üye ve yedekler aynı şekilde tamamlanır.
İzin kurulu üyelerinin seçimi iki yılda bir yapılır. Yeni izin kurulu üyeleri seçilinceye kadar eski kurul üyeleri görevine devam eder.
İzin kurulu bulunması zorunlu olmayan işyerleri
Yıllık İzin Yönetmeliği’nin 18. maddesi yıllık izin kurulu bulunması zorunlu olmayan işyerleri için benzeri bir düzenleme getirmiştir. Buna göre işçi sayısı yüzden az olan işyerlerinde; izin kurulunun görevleri, işveren veya işveren vekili veya bunların görevlendireceği bir kişi ile işçilerin kendi aralarında seçecekleri bir temsilci tarafından yerine getirilir.
Yıllık izin kurulunun görev ve yetkileri
Yıllık İzin Yönetmeliği’nin 16. maddesinde izin kurulunun görev ve yetkileri sıralanmıştır. Buna göre, izin kurulunun görev ve yetkileri şunlardır:
- İşçiler tarafından verilip işveren veya işveren vekili tarafından izin kuruluna iletilen izin isteklerine göre hazırlayacağı izin çizelgelerini işverenin onayına sunmak,
- İzin çizelgelerini; işçilerin kıdemlerini, izini belirli bir dönemde kullanmak bakımından içinde bulundukları zorunluluk veya engellerini, işin aksamadan yürütülmesini ve işçi sayısını göz önünde bulundurarak hazırlamak,
- İşçilerin yıllık izin hakları ile ilgili dilek ve şikâyetlerini inceleyerek sonucunu işverene ve ilgili işçiye bildirmek,
- Her yıl ücretli izinlerin daha yararlı geçirilebilmesi için kamplar ve geziler düzenlemek, bu konuda alınması mümkün olan tedbirleri araştırmak ve işverene tekliflerde bulunmak.
- İzin kurulunun çalışmaları için gerekli yer, eleman, araç ve gereçler işveren tarafından sağlanır.
İzin kurulu kendisine yüklenen görevleri yerine getirmek üzere yıllık izin çizelgelerinin hazırlanması sırasında ve gerektikçe başkanın çağrısı ile iş saatleri içerisinde toplanır (YİY. m.17). Toplantılarda alınan kararlar ve yapılan işler izin kurulu karar defterine yazılarak imzalanır.
Yıllık izin çizelgelerinin hazırlanması ve ilanı
Yıllık İzin Yönetmeliği’nin 19. maddesi yıllık izin çizelgesinin hazırlanması ve ilanını düzenlemiştir. Buna göre izin kurulunca hazırlanıp ilan edilecek çizelgede işçinin; adı soyadı, sicil numarası, işe giriş tarihi, yıllık izne hak kazandığı tarih, işyerindeki çalışma süresi, izin günleri sayısı, yol izini günleri sayısı, izinin başlama tarihi, izinin sona ereceği tarih belirtilmelidir.