Çalışma gücünü veya meslekte kazanma gücünü en az yüzde 60 yitiren; kamu çalışanları yönünden ise çalışma gücünü en az yüzde 60 oranında yitirmiş veya görevini yapamayacak hale gelmiş olanlar ‘malul’ kabul edilir. Bu kişiler 10 yıllık sigortalılık süresini ve 1800 gün prim gününü doldurursa maaş almaya hak kazanır. Eğer kişi, başkasının bakımına muhtaç bir şekilde malul kalmışsa 10 yıllık sigorta süresi aranmaz. Sadece 1800 prim günü olması yeterli olur.

Çalışma gücü kaybı ile özür aynı anlama gelmez. Malul kabul edilen sigortalı veya hak sahibi her hangi bir işte çalışamaz. Özürlü vatandaşlarımız ise özür durumlarına uygun işlerde çalışabilir.

Peki, ama maluliyete esas teşkil edecek sağlık kurulu raporları nasıl ve nerede düzenlenir? 

Üniversite hastaneleri, Eğitim ve Araştırma Hastaneleri ile Askeri hastaneler sağlık kurulu raporu düzenleyebilir. Maluliyet kararı, Kurum sağlık kurullarınca verilir. Sevkiniz sonucu hakkınızda düzenlenen sağlık kurulu raporları ve diğer belgelerden bağlı bulunduğunuz sosyal güvenlik il/merkez müdürlüğünce oluşturulan dosya ilgili Kurum sağlık kuruluna gönderilir.

Kurum sağlık kurulunda yapılan değerlendirme sonucunda;

Malul sayılmakla birlikte ilk işe girdiğiniz tarihte malul sayılmanızı gerektirecek düzeyde hastalık veya arızanızın bulunması nedeniyle malullük aylığından yararlanamayacağınıza karar verilir. Gereği halinde, yeniden muayene veya eksik belge temini için de ara karar verilebilir.

Maluliyet kararının sonucu, müracaat ettiğiniz sosyal güvenlik il/merkez müdürlüğünce tarafınıza bildirilir.

Kurum sağlık kuruluna gönderilen maluliyet dosyası içinde olması gereken belgeler nelerdir?

-Maluliyet talep dilekçesi,

- İlk işe giriş bildirgesi,

- Erkek sigortalılar için askerlik terhis belgesi,

- Eğer sigortalı askerlikten muaf tutulmuş ise buna ait askeri hastanece düzenlenmiş ayrıntılı muayene bulgularını içeren sağlık raporu (askerlik sakat raporu),

- İlk işe giriş sağlık raporu veya beyanı,

- Sevk sonucu sağlık tesisince usulüne uygun düzenlenmiş sağlık kurulu raporu aslı ve dayanağı tıbbi belgeler,

 - Sigortalının mevcut rahatsızlığı ile ilgili daha önce almış olduğu raporlar, tıbbi belge ve epikrizlerin (çıkış özeti) birer örneği,

Kurum tarafından sigortalıyla ilgili daha önce verilmiş bir maluliyet kararı mevcutsa, bunun bir örneği ile dayanağı olan rapor ve diğer belgeler.

Almanya ile müşterek sigortalılarımızın sosyal güvenlik sözleşmesi kapsamında maluliyet değerlendirmeleri, artık dosyalarının bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlükleri/sosyal güvenlik merkezlerinin bağlı olduğu Kurum sağlık kurullarında yapılacaktır. Buna göre, tercümesi tamamlanan rapor, tercümesi ve gerekli diğer belgelerle birlikte,  ilgili müdürlüklerce, bağlı bulundukları Kurum sağlık kuruluna gönderilecektir.
 

Almanya ile müşterek sigortalılarımızın ilk defa meslek hastalığı tespitlerinde, Kurum sağlık kurullarınca meslek hastalığına ilişkin rapor ve dayanakları, mesai listesi, Alman Sigorta Kurumunun kararı ve hizmet belgesi dikkate alınarak, dosya mevzuatımız çerçevesinde değerlendirilir. Bu değerlendirmede yükümlülük süresinin aşıldığı ya da maruziyet süresinin yetersizliği tespit edilirse; dosya, konuyla ilgili değerlendirme yapılmak üzere, Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kuruluna gönderilecektir.