Değerli okuyucular, günlük hayatımızda pek çok stresli olaylarla karşılaşırız. Ancak bazı kişiler, yaşadıkları stres karşısında dağılmadan kendini rahatlatıp, sakinleştirebiliyor. Bazıları ise stresli yaşam olaylarıyla nasıl baş edeceğini bilemiyor ve sıkıntısını sevdiği yakınlarından çıkarıyor. Normal düzeyde yaşanan stres, bizi o an yaptığımız işe konsantre olmamızı sağlıyor. Ancak aşırı stres, kişilerin bedensel sağlığını olumsuz yönde etkiliyor.

Kronik stresin belirtilerini şöyle sıralayabiliriz;

 Çoğu zaman kendinizi yorgun hissetme, son zamanlarda sanki hayatınızdaki her şey kötü gidiyormuş gibi duygulara kapılmak, çoğu zaman hayal kırıklığı hissediyor olmak, yapılacaklar listenizi hazırlamanın her geçen gün daha da zorlaşması, hasta olmadığınız halde kendinizi iyi hissetmediğiniz zamanların çoğalması, küçük problemler karşısında hemen yılgınlığa kapılmak, aşırı öfkeli olduğunuzda duygu durumunuzu düzenleyememek, en küçük olumsuzluklarda aşırı tepkiler vermek, unutkanlık, endişelenme, dikkat sorunları, sosyal ortamlardan kaçmak, telaşlı olmak, aşırı alkol veya sigara içmek, duygusal yeme, kas ağrıları, ellerin titremesi, ağız kuruluğu, vb. belirtiler, kişinin aşırı stresli olduğunu gösteren belirtilerdir.

Bazı kişilik özelliklerine sahip insanlar daha fazla stres yaşarlar ve bu stresin telafisi çok zor olur. Bu kişilik özellikleri;

• Sürekli kaygı düzeyinin yüksek olması

• Kaygı, kızgınlık gibi elem doğrultusunda artmış, duygu durumu

• Sürekli olarak eksiksiz, kusursuz, tam ve yetkin görünme çabası

• Saplantılı ve takınaklı düşünceleri eyleme dönüştürme girişimi

• Aşırı, sonu gelmeyen beklentiler, istekler

• İlkelere, kurallara bağımlılık, hatta bunların tutsağı olma

• Çalışma ve çabayı yeterli bulmama, üretici olamama

• Aşırı çaba ve çalışma eğilimi 

Stresle başa çıkmak için önerilerim;

- Haftanın belli günleri yarım saat yürüyüş, koşu, yüzme, basketbol ve benzeri faaliyetler, bedensel, ruhsal halimize direkt olarak olumlu katkıda bulunur. Egzersiz yapan kişilerde uyanıklık artar, kas ve zihin gevşer, uykuda kalite artar, endişeler azalır, kendine güven artar, kalp hastalığı riski azalır. 

- Doğru nefes alma da stresle başa çıkmada etkilidir. Diyafram nefesi denilen doğru nefes alma egzersizinde yapmanız gereken ilk adım, sağ avucunuzu göbeğinizin hemen altına, sol elinizi göğsünüzün üstüne koymak. Ardından burnunuzdan aldığınız derin nefesle göbeğinizin şiştiğini hissedin, kısa bir süre bekleyin, nefesinizi aldığınızın iki katı sürede nefesi ağzınızdan geri verin ve bunu ardı ardına 3-4 defa tekrarlayın. Kendi kendinize rahatla deyin.

 Ayrıca küçük başarılardan mutlu olmaya çalışın. Kendinizden kapasitesiniz üzerinde performans beklemeyin. Sizi kızdıran insanlara karşı tepkinizi belirtin, öfkenizi içinizde biriktirmeyin. Doğru ve sağlıklı iletişim kurma yollarını öğrenin. 

En önemlisi de halinize şükredin, dua edin, ulaşmak istediğiniz şeyler için çaba harcayın, elinizden geleni yapın ama gerisini Allah’a bırakın. Yani tevekkül edin... İbadet ve zikirle meşgul olmak, tasavvufla ilgilenmek de stresle başa çıkmada bire birdir. 

Stresle başa çıkmak için en önemlisi de olumsuz düşüncelerimizi olumlu ve gerçekçi düşüncelerle değiştirmeliyiz.. Her şerde bir hayır vardır diye düşünmeliyiz. Her kötü olaydan bir ders çıkarmalı ve bunları yaşanması gereken bir tecrübe olarak değerlendirmeliyiz. 

Unutmayın “ Güzel gören güzel düşünür. Güzel düşünen, hayatından lezzet alır.” 

- Stresli işlerin organizasyonunu bir araya sıkıştırmayın. Örneğin, işte yoğunsanız o gün arkadaşlarınızı evinize davet etmeyin. 

- Yapabileceğinizden daha fazlasını söz vermeyin”, hayır” demeyi öğrenin. 

- Evinize gelince iş konuşmamalı ve işle ilgili telefonları belli bir saatten sonra bakmamalısınız.

- İşyerinde iyi ve güvenli ilişkiler kurmak stresle başa çıkmada birebirdir.

- Kendinize ve başkalarına karşı suçlayıcı olmayın. Affedici olmaya çalışın. 

- Sağlığınızın ve mutluluğunuzun, iş hayatınızdan ve evdeki yapılacak işlerden çok değerli olduğunu aklınızdan çıkarmayın.

- Kendinize iş dışında sosyal faaliyetler bulun. Ailenize, çocuklarınıza zaman ayırın.

- Kendinizi kötü hissedip, olumsuz düşündüğünüzde bu düşüncelerden kaçmayın, onlarla savaşmayın. Olumsuz düşüncelerinizi evinize gelen bir misafir gibi düşünün. Bu olumsuz düşünce ve duyguların size verdiği mesajı bulmaya çalışın. Bu düşünce veya duygunun geçmiş ve şimdi bağlantısını kurmak, kişinin problemine iç görüyle bakmasını ve içsel onarıcı bir çalışma yapmasını sağlar. 

Stresinizi sağlıklı şekilde yönetebilmeniz duasıyla Allah (c.c )’a emanet olunuz.