Kim, ne kadar sağlık primi ödeyecek?
Basında yeşil kartlıları endişelendiren haberler yer alıyor. Okurlarımız, “Hocam, yeşil kart kalkacak mı? Prim ödeyecek miyiz?” diye soruyor.
Sağlık sistemimiz, sosyal güvenlik reformuyla birlikte önemli şekilde değişti. Özellikle 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren de herkes genel sağlık sigortalısı olacak. Eskiden sadece SSK, Bağ-Kur ve devlet memurlarının sosyal güvence kapsamında yararlandıkları sağlık yardımlarından artık çalışan-çalışmayan bütün vatandaşlarımız yararlanacak.
Genel sağlık sigortası (GSS) ile;
- İsteğe bağlı sigortalılar,
- 18 yaşına kadar çocuklar,
- Vatansız ve sığınmacılar,
- Türkiye’de ikamet eden ve kendi ülkesinde sigortalı olmayan yabancı ülke vatandaşları kapsama alındı. 18 yaşından küçük çocuklar, anne ya da babaları tescil edilmese veya prim ödeme ve diğer yükümlülüklerini yerine getirmeseler dahi sağlık yardımlarından yararlandırılacak.
4/a (SSK), 4/b (Bağ-Kur) ve 4/c (Kamu Görevlisi) sigortalıları veya isteğe bağlı prim ödeyenler, sigortalı olarak tescil edildikleri tarihten itibaren genel sağlık sigortalısı sayıldıkları için ayrıca bir prim ödenmesine gerek yoktur. Yani, bu durumdaki kişiler zaten işyerlerinden dolayı prim ödendiği için ayrıca bir prim ödemeyecekler. Bu sigortalıların kendileri dışında ayrıca sigortalı sayılmayan veya isteğe bağlı sigortalı olmayan, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olan;
1) Eşi,
2) 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim veya Mesleki Eğitim Kanunu’nda belirtilen aday çıraklık ve çıraklık eğitimi ile işletmelerde mesleki eğitim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmamış ve evli olmayan çocukları ile yaşına bakılmaksızın bu Kanuna göre malul olduğu tespit edilen evli olmayan çocukları,
3) Her türlü kazanç ve irattan elde ettiği gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olan ve diğer çocuklarından sağlık yardımı almayan ana ve babası da (işyerinden dolayı primleri ödendiği için) ayrıca herhangi bir prim ödemeden sağlık yardımlarından faydalanacaklar.
Bu kapsamda en çok yeşil kartlıların durumları merak ediliyor. Yaklaşık 9.5 milyon yeşil kart sahibinin durumu, SGK tarafından yapılacak gelir testi ile ortaya çıkacak. Yeşil kartlıların gelir durumunu yeniden değerlendirecek olan ‘Gelir Testi Yönetmeliği’ SGK tarafından hazırlandı ve yakında Resmi Gazete’de yayınlandıktan sonra uygulamaya girecek.
Harcamaları, taşınır ve taşınmazları ile bunlardan doğan hakları da dikkate alınarak, banka kredi kartı harcamalarından, kira ödemelerine, kira gelirlerine ve elektrik, su, telefon kullanımlarına kadar bir çok ayrıntıyı içeren test yöntemleri ve veriler kullanılarak tespit edilecek aile içindeki geliri kişi başına düşen aylık tutarı asgari ücretin (837.-TL) üçte birinden (279.-TL) az olduğu tespit edilenler herhangi bir prim ödemeden genel sağlık sigortalısı sayılacak.
Aile içindeki kişi başına düşen gelir payının aylık tutarı;
* Brüt asgari ücretin üçte biri (279 TL) ile asgari ücret (837 TL) arasında olanlar, brüt asgari ücretin üçte birinin yüzde 12’si (33,48 TL),
* Brüt asgari ücret (837 TL) ile brüt asgari ücretin iki katı (1.674 TL) arasında olanlar, brüt asgari ücretin yüzde 12’si (100,44 TL),
* Brüt asgari ücretin iki katından (1. 674 TL) fazla olanlar, brüt asgari ücretin iki katının yüzde 12’si (200.88 TL) tutarındaki primlerini kendileri ödeyecekler. Bu bağlamda yeşil kartlıların aile içindeki geliri kişi başına düşen aylık tutarı asgari ücretin (837.-TL) üçte birinden (279.-TL) fazla çıkması halinde de yuakrıda belirtilen tutarlarda GSS primi ödemeleri gerekecek.
18 yaşına kadar bütün çocuklar ve gençler, koşulsuz sağlık hizmeti alabilecek. Anne ve babası sigortasız dahi olsa 18 yaşını dolduruncaya kadar başka hiçbir belge istenmeden sadece nüfus cüzdanı ile her türlü sağlık yardımı alabilecekler.
Zorunlu GSS 1 Ocak 2012 tarihinde başlayacak. Dolayısıyla 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren Genel Sağlık Sigortası giriş bildirgesini kuruma süresi içinde (bir ay içinde) vermeyenler hakkında bir asgari ücret (837 TL) idari para cezası uygulanacak. Belki de en önemli konu bu.
Yeşil kartlılar dışında emeklilik için gün ve sigortalılık süresini tamamladığı halde yaş bekleyenler de gelirine bakılarak GSS primi ödemek zorunda kalacak.
Ancak, yukarıda yazdığımız gibi sağlık primi ödeme zorunluluğu 4/a (SSK), 4/b (Bağ-Kur) ve 4/c (Kamu Görevlisi) sigortalıları veya isteğe bağlı prim ödeyenler dışındakileri kapsayacak.