101. yılını kutladığımız TBBM’nin açılışını ölümsüzleştirmek için Mustafa Kemal Atatürk tarafından bu gün çocuklara armağan edilmiştir ve bu bayram bütün yurtta düzenli olarak kutlanmaktadır.

23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, çocuklara armağan edilen ilk ve tek bayram olması dolayısıyla çok özel bir bayramdır. Ancak bu günün milli bir bayram olarak kutlanmasının yanında, ayrıca TBMM’nin açılışı içerde ve dışarıda bir çok olayı etkilemiş, olayların akışını değiştirmiş, emperyalistler ve içerideki iş birlikçilerinin desteğiyle bir çok ayaklanma çıkartılmıştır.

Kurtuluş Savaşı’nın başlangıcı olarak 19 Mayıs 1919’da Mustafa Kemal Atatürk’ün Samsun’a çıkışını alsak da, 23 Nisan 1920’de TBMM’nin açılışı Kurtuluş Savaşı’na farklı bir boyut kazandırmıştır. O güne kadar İstanbul Hükümeti kendince kontrolü elinde bulunduruyordu. Dış dünya Anadolu’daki bağımsızlık hareketlerinin kolaylıkla bastırılabileceğini düşünüyordu.

Ancak TBMM’nin açılmasıyla işin rengi değişmiş, Anadolu’da Kuvayi Milliye’ye karşı girişilen ayaklanmalar artarak yurdun birçok bölgesine yayılmıştır. İşgalciler kendi etki alanlarındaki millî uyanışı ezmek için her çareye başvurmuşlardır. Ajanları aracılığıyla İstanbul Hükûmeti ile işbirliği yapıp din sömürücülüğü yoluyla halkı ayaklandırmışlardır.

Bu ayaklanmalar Türk Kurtuluş Savaşı boyunca Anadolu’nun çeşitli yerlerinde devam etmiştir. Bu ayaklanmaların bir bölümü, Anadolu topraklarının bir bölümü üzerinde yeni bir devlet kurmayı amaçlayan, diğer bölümü ise, saltanat ve hilâfete geleneksel ve dinsel bakımdan bağlı olanlarca çıkarılmış isyan hareketleridir.

Hıyanet, kin ve taassubun yarattığı isyanların amacı; millî hareketi boğmaktır. Atatürk, öncelikle iç isyanların bastırılmasına, ülkede iç güvenliğin sağlanmasına son derece önem vermiştir. Bir yandan vatana ihanet yasası çıkarılırken, öbür yandan da iç isyanları bastırmada kullanılmak üzere Seyyar Jandarma Müfrezeleri kurulmuştur. Ayaklanmalar Millî Mücadele’nin neticelenmesini geciktirmiştir.

Kurtuluş Savaşı’nı değerlendirirken sadece işgalci güçlerle mücadeleyi değerlendirmek yanlış olur. Emperyalistler ülkenin üzenine çullanmışken, Anadolu’da çıkartılan ayaklanmalar da en az işgalci güçler kadar milletin bağımsızlığına ve geleceğine kastetmişlerdi.

Kurtuluş Savaşı sırasında yaşanan iç ayaklanmaların kronolojik sıralanışına bir bakalım:

Ali Batı Olayı (11 Mayıs 1919 – 18 Ağustos 1919)

Ali Galip olayı (20 Ağustos 1919 – 15 Eylül 1919)

Birinci Bozkır Ayaklanması (29 Eylül 1919 – 4 Ekim 1919)

İkinci Bozkır Ayaklanması (20 Ekim 1919 – 4 Kasım 1919)

Birinci Ahmet Anzavur ayaklanması (25 Ekim 1919 – 30 Kasım 1919)

Birinci Düzce Ayaklanması (13 Nisan 1920 – 31 Mayıs 1920)

İkinci Düzce Ayaklanması (19 Temmuz 1920 – 23 Eylül 1920)

Şeyh Eşref Ayaklanması (Hart Olayı) (26 Ekim 1919 – 24 Aralık 1919)

Kızılkuyu Olayı (28 Ekim 1919 - 29 Ekim 1919)

Apa Çarpışması (28 Ekim 1919)

Dinek Çarpışması (1 Kasım 1919)

Demirkapı Çarpışması (15 Kasım 1919)

İkinci Ahmet Anzavur Ayaklanması (16 Şubat 1920 – 19 Nisan 1920)

Kuvâ-yi İnzibâtiye (18 Nisan 1920 - 25 Haziran 1920)

Üçüncü Ahmet Anzavur Ayaklanması (10 Mayıs 1920 – 22 Mayıs 1920)

Birinci Yozgat Ayaklanması/Birinci Çapanoğlu Ayaklanması (15 Mayıs 1920 – 27 Ağustos 1920)

İkinci Yozgat Ayaklanması/İkinci Çapanoğlu Ayaklanması (5 Eylül 1920 – 30 Aralık 1920)

Zile Ayaklanması (25 Mayıs 1920 – 21 Haziran 1920)

Aynacıoğulları Ayaklanması (1918 - 21 Kasım 1923)

Milli Aşireti Ayaklanması (1 Haziran 1920 – 8 Eylül 1920)

Cemil Çeto Olayı (20 Mayıs 1920 – 7 Haziran 1920)

İnegöl Olayı (20 Temmuz 1920 – 20 Ağustos 1920)

Çopur Musa Ayaklanması (Afyon'da) (21 Haziran 1920)

Kula Olayı (27 Haziran 1920 – 28 Haziran 1920)

Konya Ayaklanması (2 Ekim 1920 – 22 Kasım 1920)

Demirci Mehmet Efe Ayaklanması (1 Aralık 1920 – 30 Aralık 1920)

Çerkez Ethem Ayaklanması (27 Aralık 1920 – 23 Ocak 1921)

Koçgiri/Koçkiri İsyanı (6 Mart 1921 – 17 Haziran 1921)

İntikam Alayı Ayaklanması (Temmuz 1920)

Pontus Ayaklanması (Aralık 1920 - 6 Şubat 1923)

Peki bu ayaklanmaların Kurtuluş Savaşı üzerindeki etkileri neler olmuştur?

Her şeyden önce ayaklanmalar, Kurtuluş Savaşının uzamasına neden oldu. İşgallerin genişlemesine ortam hazırladı. I.İnönü Savaşına neden oldu. Milli kuvvetlerin birbirine karşı kullanılmasına ve milli kaynakların boş yere harcanmasına neden oldu, Düzenli ordunun kurulmasının gerekliliği görüldü. Yeni kanunlar çıkmasını ve TBMM’nin teşkilatlanmasını hızlandırdı. TBMM tarafından ayaklanmaların bastırılması TBMM’nin Anadolu’daki otoritesini artırdı.

Milletin bağımsızlığı yolunda kanlarını bu vatan için akıtan başta Mustafa Kemal Atatürk, silah arkadaşları ve tüm şehitlerimize Allahtan rahmet diliyorum. Çocuklarımızın da 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramlarını kutluyorum.