Emekli aylığından çalışmalarınız üç döneme ayrılıp hesaplama yapılır. Birinci dönem 31.12.1999 ve öncesi, 1.1.2000 ile 30.09.2008 arası ikinci ve son olarak da 1.10.2008 sonrası dönemdir. 1.10.2008 gününden sonra bakmakla yükümlü olduğunuz kişi varsa aylık bağlama oranı yüzde 35’den, yüzde 40’a çıkarılır…

Ali bey, geçen ay emekli oldum, yaklaşık 5680 günüm vardı ve elime sadece 690 lira emekli aylığı verdiler. Size aylık bağlama kararımı gönderiyorum inceleyebilir misiniz?  İsmi Saklı

Sayın okurum, emekli aylıklarının üç dönemi de hesaplama tarzı olarak birbirine benzer ve ortalama aylık kazanç ile bu kazancın yüzde kaçının emekli aylığı olacağı hesaplanır. Ancak, 1.10.2008 gününden sonra prim ödemesi olanlar için bir sorun/seçenek var. Zira, alt sınır aylıklarının hesaplanmasında bakmakla yükümlü olan kişiniz (eşiniz, çocuklarınız, ana-babanız) varsa taban aylık bağlama oranı yüzde 35’den yüzde 40’a çıkarılır. Sizin aylık bağlama kararınızda 1.10.2008 sonrası aylık bağlama oranı yüzde 35 olarak alınmış eğer, bakmakla yükümlü olduğunuz eşiniz, çocuklarınız veya ana-babanız varsa bu oran yüzde 40 olmalıydı. Şayet, varsa hemen SGK’ya dilekçe verin ve B dönemi denilen (1.10.2008 sonrası) aylık bağlama oranınızı yüzde 40’a çıkarttırın bu halde emekli aylığınız yaklaşık 50 lira kadar artacak.

***ALT SINIR ORANI YÜZDE 35 VEYA YÜZDE 40 OLUR

5510 sayılı Kanun’un “Gelir ve aylıkların düzeltilmesi, yükseltilmesi, alt sınırı, ödenmesi ve yoklama işlemleri “ başlıklı 55 inci maddesine göre;

“ Bu Kanuna göre sigortalıya bağlanacak aylıklar ile ölen sigortalının hak sahiplerinin aylıklarının hesabına esas tutar, çalışma sürelerindeki her yıl için 82 nci maddeye göre tespit edilen prime esas günlük kazanç alt sınırları dikkate alınarak, talep veya ölüm yılına ait Ocak ayı itibariyle 29 uncu maddenin ikinci fıkrasına göre belirlenen ortalama aylık kazancın % 35'inden, sigortalının bakmakla yükümlü olduğu eşi veya çocuğu varsa % 40'ından az olamaz. Hak sahibi kimselerin aylıkları; hak sahibi bir kişi ise bu fıkraya göre hesaplanan alt sınır aylığının % 80'inden, hak sahibi iki kişi ise % 90'ından az olamaz. Uluslararası sosyal güvenlik sözleşmeleri gereğince bağlanan kısmı aylıklar için bu fıkra hükümleri uygulanmaz.”

***AYLIK BAĞLAMA ORANLARI ÇOK DÜŞÜRÜLDÜ

Emekli aylığınızı hesaplarken çalışma döneminizi üçe ayıracaklar. Birincisi 31.12.1999 öncesi günleriniz, ikincisi 2000 ile 2008 arası günleriniz üçüncüsü de 2008 ‘den sonraki günleriniz için ayrı ayrı emekli aylığı hesaplayacaklar. ABO’da bu üç dönemde farklıdır.

Mesela, 1999 ve öncesi dönem için, gösterge tablosundan emekli olan bir SSK’lının ilk 5000 günü için aylık bağlama oranı Yüzde 60 ve 5000 günden sonraki her 240 gün için yüzde 1 arttırılırdı. 9000 günü olanın ABO’su yüzde 76 olurdu.

Yaşar Okuyan’ın Çalışma Bakanlığı döneminde (1999 yılında) yapılan düzenlemelerle aylık bağlama oranı hesaplaması değiştirilmiştir. İlk 3600 gün için yüzde 35, sonraki 5400 günün her 360 günü için yüzde 2, 9000 günden sonraki her 360 gün için yüzde 1,5 oranı verilmiştir. Mesela 9000 gün için bu oran yüzde 65’e düşürülmüştür.

Faruk Çelik’in Çalışma Bakanlığı döneminde (2008 yılında) yapılan düzenlemelerle aylık bağlama oranı hesaplaması bir daha değiştirilmiştir. Her yıl (360 gün) için yüzde 2’dir. Buna göre de 9000 günü olana toplamda yüzde 50’dir.

Not: 1.10.2008 sonrası için ABO yüzde 35’den az olamaz ve bakmakla yükümlü eşiniz, çocuğunuz, ana-babanız varsa ve bunu aylık talep formunda işaretlerseniz oran yüzde 40’a çıkarılır.