Cuma günü Balıkesir Ticaret ve Sanayi Odalarının talebi üzerinde özellikle 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası ile genel olarak da İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik konularında konferans verdim. Katılımcıların büyük çoğunluğu (Sosyal) iş müfettişlerinden yakındılar…Yakınmaları da gerçekten haklıydı…

Ali bey, işyerimizde Çalışma Bakanlığı İş Müfettişleri tarafından yapılan incelemede ücret günlük hesaplanıyorsa ödemenin ücreti hak edilen her gün ödenmesi gerektiği bunun da en geç 20 günün sonuna kadar ödenmesi gerektiğinden bahisler ceza kesildi. Üstüne bir de ay 31 çekiyorsa 31 günlük ücret ödenmesi gerektiği belirtilip bir ceza da ordan kesildi. Son olarak da istirahatli işçilere de istirahatli olduğu günler için de ücret ödenmesi gerekir denilip bir de ordan ceza kesildi.Bu cezalar haksız değil mi? İsmi Saklı

Sayın okurum, size gelen kişi ya müfettiş değildi (zira gerçeğinden çok sahtesi var) ya da müfettiş ise gerek İş Hukuku ve gerekse de Sosyal Güvenlik Hukukunu bilmiyor olmalı. Zira, İş ile Sosyal Güvenlik Hukuku birbirinin ayrılmaz parçasıdır. Mesela, ücret bordrosunun nasıl düzenleneceği Sosyal Güvenlik Hukukunun, ücret ödemesinin nasıl ve ne zaman yapılacağı da İş Hukukunun konusudur. Gönderdiğiniz metinde deniyor ki, “…işçilere günlük ücret ödendiği ve 31 gün süren aylarda eksik ücret ödendiği…” Buradan çıkacak sonuç ay 30 çekiyorsa farklı, 31 çekiyorsa farklı, 28 çekiyorsa farklı ücret ödeyin ki bu hem doğru hem de yasal değil. Zira böyle (İş müfettişinin isteğini) yaparsanız bu kere SGK size ceza yazar, hem de yasal olarak haklı olur. Şimdi rapor sonucu size ceza tebliğ edilmişse hemen gidip davanızı açın.

***ÜCRET TEDİYE BORDROSU SOSYAL GÜVENLİĞİN KONUSUDUR

İş Kanunu’nun herhangi bir yerinde ücret tediye bordrosundan bahsetmez. Kısa adı SSİY olan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 105. maddesinde;

“Madde 105 - İşverenler, Kuruma verdikleri prim belgesinde yazılı olanları doğrulayıcı nitelikte olmak ve Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinin beş numaralı alt bendinde sayılan hususları içerecek şekilde aylık ücret tediye bordrosu düzenlemekle yükümlüdürler.” İlgili 102. madde de ücret tediye bordrosunda nelerin yazılı olması gerektiği de belirtilmiştir. İş Kanununda sadece ücret hesap pusulasından bahseder.

Öte yandan Sosyal Güvenlik Mevzuatına göre aylar 30, yılda 360 gündür. Ücret bordroları da ay kaç çekerse çeksin 30 gün üzerinden düzenlenir. Farklı düzenlerseniz bu kere SGK size ceza keser.

***ÜCRET TAKİP EDEN AYIN 20’SİNE KADAR ÖDENİR.

İş Müfettişi raporunda ücret günlük hesaplanıyorsa her çalışılan günü takip eden 20 gün içinde ödeme yapılmalıdır demesi de yasal değil. Ücret ister günlük ister aylık olsun fark etmez ödeme dönemi yasaya göre aylıktır ve ücret bordosu ile her ay hesaplanan aylık takip eden ayın 20’sine kadar ödenmelidir.

***İSTİRAHATLİ OLANA ÇİFT ÜCRET DE ÖDENEMEZ

SGK ile sözleşmeli hastanelerden istirahat raporu alan işçiye de işverenin ücret ödeme yükümlülüğü yoktur. İstirahat süresinin ilk 2 günü hariç diğer günlerinin ücretini SGK (geçici işgöremezlik ödeneği olarak) öder.  Aksini düşünürsek mesela bir ay istirahat alan işçiye hem işveren bir aylık ücret verecek hem de SGK 28 günlük ücret ödeyecek olur ki bunun anlamı, çalışan işçi tek aylık, istirahat alan işçi 2 aylık alır. Öte yandan istirahatin ilk 2 gününe SGK’nın ödeme yapmamasının mantığı da ortadan kalkar. Bunun mantığı işçi dikkat etsin sık sık hastalanmasın ki ücretlerinden kayıp olmasındır.