Ali Bey, 1991’de SSK girişim ve 5 bin 300 günüm var. 2002 yılından itibaren kamuda çalışıyorum. 1970 doğumluyum ve yüzde 40 engelli raporum var. Çalıştığım kamu kurumu yakında özelleşecek. Ben 4/c’ye geçebilir miyim? Çünkü normal emekli tarihim 2023 yazıyor. Bu arada hem de üniversite mezunuyum. Memur da olabilir miyim? (Nazım TOKGÖZ)
 

Sayın okurum, çalıştığınız kurum özelleştirme kapsamına girer ve bu nedenle kurumunuzun özelleştirmeye hazırlanması, özelleştirilmesi, küçültülmesi veya faaliyetlerinin kısmen ya da tamamen durdurulması, süreli ya da süresiz kapatılması veya tasfiye edilmesi nedenleriyle; iş sözleşmeniz tazminatlı olarak feshedilirse başka bir kamu kurumunda 657/4/c’li geçici personel olarak atanmanız mümkün olabilir. Tabii bunun için emekliliğe hak kazanmamış olmanız gerekiyor. Eğer engelli vergi indirim hakkınız varsa emeklilik hakkınız da var demektir. Yine İşkur’a engelli kadrosunda bildirilmiş işçilerin özelleştirme nedeniyle iş akitlerin feshi diğer işçilerden daha sonra yapılır.
 

Özelleştirme nedeniyle iş akdi feshedilen ve akabinde diğer kamu kurumlarına nakledilerek 657 sayılı Kanun’un 4/c maddesine göre geçici personel yapılan işçiler 657 sayılı Kanun’a tabi memur olmazlar, Emekli Sandığı iştirakçisi de olmazlar. Yani 5510 sayılı Kanun’daki haliyle 4/1-c sigortalısı olmazlar. 657 sayılı Kanun’un 4/c bendine göre çalışan geçici personel ne memurdur ne de 5510 sayılı Kanun’a göre 4/1-c sigortalısıdır, tıpkı 657 sayılı Kanun’un 4/d maddesinde zikredilen kamu işçileri gibi 4/1-a yani SSK sigortalısıdır.
 

MAAŞINIZ DÜŞER
 

Üstelik bundan sonra farzı mahal KPSS'ye girip memur olarak atansanız hem emekliliğiniz ötelenir hem de bir kamu işçisi olduğunuz göz önüne alınırsa Emekli Sandığı’ndan bağlanacak emekli aylığınız SSK emekliliğinden bağlanacak aylığa göre daha düşük olur.
 

Sorunuz vesilesiyle geçici personelin emekliliği konusunda hep karıştırılan bir konuya da açıklık getirelim. Kamu işçiliğinden sonra geçici personel olanlar için bu anlamda 3.5 yıl sorunu da bulunmuyor. Yani 3.5 yıl geçici personel olmakla yine 4/1-a sigortalısı olarak devam edilmiş olunacağından memuriyetten emekli olunmayacağı gerçeği bir yana geçici personel olarak çalışmaya devam etmenin aylığı düşürücü etkisi de bir gerçektir. Bunun nedeni memuriyetten emekli olunacak olması değil, AKP hükümetinin matah bir şey gibi övüp durduğu ve çalışanlarla emekliler için pek çok yönüyle adeta bir karabasan olan 5510 sayılı Kanundur. Bu kanun nedeniyle 2008 yılından sonra düşük matrahla devam etmek bağlanacak SSK aylığını düşürücü rol oynamaktadır.
 

4046 sayılı Özelleştirme Kanunu kapsamında işçi iken iş akitleri feshedilip geçici personel olarak diğer kamu kurumlarına atananların ücretleri yarı yarıya hatta üçte bir tutarına indirilmiş olmakta, bu da sigorta primine esas kazanç matrahının düşük olmasına dolayısıyla bağlanacak SSK aylığının düşmesine neden olmaktadır.
 

5510 SAYILI KANUN ÖNEMLİ
 

Yani geçici personelin zorla memuriyetten emekli edilme gibi bir problemi bulunmuyor, ücreti düşük olduğu için 5510 sayılı Kanun nedeniyle bağlanacak SSK aylığının düşme sorunu bulunuyor. 
 

Örneğin üniversite mezunu bir geçici personel bugün 2144.23 lira; lise mezunu bir geçici personel brüt 1980.14 lira; ilköğretim mezunu bir geçici personel ise 1813.97 lira brüt ücret alıyor. Bu rakamlar geçim bakımından son derece yetersiz rakamları ifade etmesinin yanında halen 1.273.50 ila 8.277.75 lira sigorta primine esas matrahlara göre de düşük bir prim ödeme düzeyini de işaret ediyor. Geçici personelin kadrosuzluktan kaynaklanan birçok özlük hakkı sorunu da bulunuyor ve TBMM'deki üç muhalefet partisinin de geçici personeli kadroya alma vaatleri bulunuyor. Önümüzdeki tatilden sonraki yasama döneminde geçici personel kadroya alınmalarını sağlayacak düzenlemeyi bekliyor.